تغییرات اقلیمی و به دنبال آن کاهش سطح آب و خشکسالی، باعث نمایان شدن سکونتگاهها، روستاها و گنجهای باستانی شده است.
در دنیای باستانشناسی، تغییرات اقلیمی مانند یک شمشیر دو لبه است. از یک سو، کاهش سطح آب و ذوب یخها، روستاها و ویرانههایی از تمدنهای مختلف را به سطح زمین میآورد. از سوی دیگر، تغییرات آب و هوایی موجب چرخههای نامنظم آب و هوایی از جمله زمستانهای مرطوبتر میشود و رطوبت غیرفصلی، آثار باستانی را ویران کرده و باعث فروپاشی و فرسایش گسترده خواهد شد.
برای مثال، هنگامیکه اقلامی مانند چوب از یخ آزاد میشوند، در صورتی عدم انتقال فوری به فریزر، در معرض تخریب قرار میگیرد. با این وجود، همانطور که خشکسالی، کاهش سطح آب، آتشسوزی و ذوب یخچالها به پدیدههایی عادی تبدیل شدهاند، کشتیهای غرقشده، اجساد، روستاهای بهجا مانده، بناها و گنج های باارزشی به منصه ظهور میرسند. وبسایت Ancient Origins در طول ده سال گذشته، اکتشافاتی که در گرمایش جهانی بهدست آمده را گزارش داده که در ادامه به برجستهترین نمونههای آن میپردازیم.
گنج های باستانی بهدست آمده از تغییرات اقلیمی و ذوب یخ لندبرین
در کوههای جوتونهایم نروژ، قطعه یخی لندبرین، زمانی به عنوان یک گذرگاه حیاتی برای تردد در عصر وایکینگها بهشمار میرفت که به طور گسترده توسط آنها و مسافران قرون وسطایی از دوردستهای رم استفاده میشد. در سال 2011 و به دنبال ذوب گسترده یخها، این گذرگاه قابل رویت شد و از آن زمان تاکنون بیشترین یافتههای باستانشناسی را ارائه کرده است. این شامل صدها قیچی ماقبل تاریخ، یک جعبه شمع موم زنبور عسل، یک اسکی 1300 ساله، یک نعل اسب آهنی و یک صندل رومی باستان است. همچنین در سال 2016، نوک پیکان یک سلاح شکار گوزن باستانی، در محدوده جنوبی جوتونهایم کشف شد. از مکانهای همواره منجمد مانند آلاسکا و سیبری نیز یافتههایی مشابه از جمله مرد یخی معروف اوتزی که در کوههای آلپ ایتالیا کشف شده بود، بهدست آمده است.
در فوریه سال 2022، پوشش یخی قطب جنوب به پایینترین سطح کاهش یافت که موجب حل یک معمای بزرگ دریایی شد. در نتیجه، یک کشتی تحقیقاتی از آفریقای جنوبی از این فرصت برای کاوش در دریای ودل واقع در سواحل قطب جنوب استفاده کرد، جاییکه سرانجام کشتی سرارنست شاکلتون را کشف شد که از سال 1915 در یخ مدفون و گم شده بود.
موج گرمای شدید بریتانیا و رویت باغهای مخفی و دهکدههای غرق شده
از آنجاییکه بریتانیا در حال دست و پنجه نرم کردن با موج گرمای بیسابقه تا 40 درجه سانتیگراد است، اقداماتی ضروری در حال انجاماند که شامل ممنوعیت لولهکشی و جیرهآبی آب شیرین میشوند.
در همین حال، یک باغ مخفی واقع در دربیشایر که به مدت 300 سال پنهان شده بود، به لطف موج گرما آشکار شد. این منظره پرشکوه قرن هفدهمی، “Great Parterre” نامیده میشود و دارای چشماندازی پیچیده از تختخوابها و مسیرهای گلکاریشده است. این کشف پس از آن اتفاق افتاد که این منطقه با رسیدن به دمای 38 سانتیگراد به گرمترین رکورد خود طی 100 سال گذشته رسید.
در آخر هفته جاری، Ancient Origins از ظهور دوباره یک روستای غرق شده در یورکشایر خبر داد. این کشف به دلیل کاهش سطح آب، روستای قدیمی بایتینگ که در دهه 50 میلادی به زیر آب رفته بود را مجددا نمایان کرد. همراه با روستا، پل معروف اسبسواری چند صد ساله نیز به دلیل کاهش شدید سطح آب، در معرض دید قرار گرفت.
خشکسالی و کاهش سطح آب روخانه دجله، شهر امپراتوری میتانی را نمایان کرد
منطقه بینالنهرین، جایی که تمدن نوسنگی از آنجا ظهور کرد، طی بیست سال گذشته شاهد خشکسالیهای ویرانگری بوده است. بخش عمده رودهای فرات و دجله به دلیل آبیاری غیرقانونی، سیاستهای سدسازی و استفاده بیش از حد انسانی خشک شدهاند.
امسال نیز مجددا خشکسالی شدید در عراق باعث شد تا سطح آب دجله به سرعت کاهش یابد و یک سکوتنگاه 3400 ساله از امپراتوری میتانی نمایان شد. در سالهای 2018 و 2019، قصری از این شهر مرکزی باستانی به دلیلی مشابه سر از آب بیرون زد. به دلیل برداشت بیرویه آب از مخزن موصل در زمستان و خشکسالی مداوم، امسال کل شهر منطقه کردستان قابل مشاهده و اکتشاف بود.
نمایان شدن کلیسای قرن شانزدهم از یک مخزن ذخیره آب در مکزیک
یک کلیسای استعماری اسپانیایی با قدمت 400 ساله که معبد سانتیاگو نامیده میشود، در سال 2015 از اعماق مخزن آب Nezahualcoyotl در چیاپاس مکزیک نمایان شد. خشکسالی شدید در آن سال باعث شد تا سطح آب در حدود 25 متر کاهش یابد و کلیسای مذکور که در سال 1966 به زیر آب رفته بود، مجددا آشکار شود. این کلیسا که به عنوان معبد کچولا نیز شناخته میشود، برای اولین بار در اواسط دهه 1600 میلادی، توسط گروهی از راهبان دومینیکن به سرپرستی بارتولوم د لا کاساس ساخته شد.