خودروهای مفهومی دنیایی مجذوبکننده دارند که میتوان مدتها در آنها کندوکاو کرد. در ادامه به عجیب ترین و جذابترین خودروهای کانسپت میپردازیم.
کل هدف طراحی خودروهای کانسپت، جا به جا کردن مرزهای صنعت خودرو در زمینه طراحی و فناوری است. با این حال، برخی مواقع خودروسازان یا شرکتهای طراحی انگار کنترل اینکه تا کجا باید ادامه بدهند را از دست میدهند. نتیجه هم خودروهای مفهومی فراتر از حد انتظار است که به هیچ شکلی ممکن نیست حداقل در زمان ارائه طرح به تولید برسند. برخی از این کانسپتها برای همیشه نمادین شدهاند ولی اکثر آنها به سرعت به فراموشی سپرده شدند؛ البته این بهترین اتفاقی است که میتوانست برای آنها بیفتد. در ادامه نگاهی به برخی از عجیبترین، متفاوتترین و هیجانانگیزترین خودروهای کانسپت تاریخ داریم.
عجیب و غریب ترین خودروهای کانسپت
1. برتونه BAT3/5/7 (سال 1953)
برتونه نه یک بلکه سه کانسپت مجزا با نام BAT را بین سال 1953 تا 1955 توسعه داد. این خودروهای کانسپت برای کند و کاو در زمینه طراحی آیرودینامیک طراحی شده بودند و این در نام آنها هم مشهود بود: BAT مخفف Berlinetta Aerodinamica Tecnica بود. در زمانی که جادهها را خودروهای متعلق به قبل از جنگ جهانی دوم فرا گرفته بودند، این کانسپتها شبیه به سفینههای فضایی آمده از مریخ به نظر میآمدند.
2. گیا سیلن (سال 1960)
گیا مدعی بود که کانسپت «سیلن» (Selene) همان نوع خودرویی است که تا 10 سال آینده مردم سوار آن خواهند شد ولی خوشبختانه هیچوقت این اتفاق به واقعیت نپیوست. این خودروی موتور عقب که به دست «تام تیاردا» (Tom Tjaarda) طراحی شده بود، پا را فراتر از زمان خود میگذاشت.
3. گیا سیلن سکوندا (سال 1962)
خودروی عجیب و غریب گیا سیلن پایان ماجرا نبود و پس از آن، نسخه بعدی آن با نام گیا سیلن «سکوندا» (Seconda) از راه رسید که به ماشینهای کارتونهای قدیمی شباهت داشت. پیشرانه این نسخه هم در عقب قرار گرفته بود و صندلیهای پشتی رو به عقب برای آن در نظر گرفته شده بود.
4. برتونه کارابو (سال 1968)
«کارابو» (Carabo) یکی از خودروهای کانسپت برجسته کل دوران است که بر پایه خودروی مسابقهای آلفا رومئو 33 توسعه داده شده بود و به همین دلیل، از یک پیشرانه V8 در وسط بهره میبُرد. همچنین از شیشه رنگی و دربهای پروانهای برخوردار بود درحالی که در زمینه آیرودینامیک هم حرفهای زیادی برای گفتن داشت.
5. شورلت استرو III (سال 1969)
طراحان جنرال موتورز در طراحی خودروی مفهومی شورلت استرو III عناصر مرسوم را کنار گذاشتند؛ حاصل آن هم قرار گرفتن دو چرخ جلو با فاصله نزدیک در کنار یکدیگر است که باعث میشود این خودرو مثل یک وسیله نقلیه سهچرخ به نظر برسد. همانطور هم که انتظار میرود، تا حد زیادی از پایداری خودرو کم میکند هرچند ساخته نهایی مثل یک سفینه فضایی از فیلمهای علمیتخیلی شده است.
6. برتونه استراتوس زیرو (سال 1970)
برتونه «استراتوس زیرو» (Stratos Zero) نقطه عطف دیگری در حوزه طراحی خودرو بود که نهایت کارآیی را به دنبال نمیآورد اما مرزها را جابهجا کرد. این کانسپت منتهی به خودرویی از لانچیا با همین نام و نسخهای کپی ساخته «اندی ساندرز» (Andy Saunders) شد و به ویدئوی Moonwalker از ستاره پاپ دنیا مایکل جکسون راه پیدا کرد.
7. پینینفارینا مادولو (سال 1970)
پینینفارینا «مادولو» (Modulo) سفینه فضایی دیگری است که تقریباً هیچ عضوی از آن قابلیت استفاده برای یک خودروی تولید انبوه را نداشت؛ از قسمت کانوپیمانند آن گرفته تا چرخهای پوشیدهشده. طراحی این خودروی مفهومی مشکلات فراوانی را با خود به همراه آورد که در مواجهه با آن به مهندسی پیچیده با هزینه سنگین نیاز بود.
8. مزدا EX-005 (سال 1970)
مزدا EX-005 که به عنوان خودرویی برای رفت و آمد شهری ارائه شده بود، دارای چهار صندلی بود که به خاطر فرم پلاستیک قالبگیریشده خود به هیچوجه جای راحتی برای نشستن سرنشینان نبودند. حفاظت آن در برابر آب و هوا هم تاسفآور بود و از ایمنی در برابر تصادف هم که بهتر است کاملاً گذشت. با وجود این، پیشرانه چرخشی/الکتریک هیبرید این خودروی کانسپت آیندهنگرانه بود اگرچه راه به جایی نبرد.
9. گیا اکشن (سال 1978)
مشخص نیست که گیا به کمبود زمان برخورده بود یا سرمایه، اما یک خودروی نصفه و نیمه را با اکشن طراحی کرد. درحالی که این شرکت ایتالیایی طراحی قسمت جلو را عالی شروع کرده بود، ظاهراً پس از ستون B با این پروژه خداحافظی کرد.
10. استون مارتین بولداگ (سال 1979)
«ویلیام تانز» (William Towns) در زمان خود خودروهای عجیب و غریبی را طراحی کرده بود اما استون مارتین بولداگ یکی از هیجانانگیزترینها بین آنها است. این خودروی کانسپت به عنوان بستر آزمایش یا تستبد برای استون مارتین مطرح شد و قرار بر تولید 25 دستگاه از آن بود اما در نهایت پس از ارزیابیهای لازم، تصمیم گرفته شد که فقط یک دستگاه از آن ساخته بشود. حالا هم خوشبختانه به لطف پروژه بازسازی آن، همچنان صحیح و سالم باقی مانده است.
11. تویوتا CX-80 (سال 1979)
هدف پشت تویوتا CX-80 فراهم کردن فضای فراوان برای یک خانواده چهارنفره و در همان حال، اشغال فضایی کمتر از کوچکترین خودروی تولیدی تویوتا یعنی استارلت در جاده بود. با وجود این، CX-80 را انگار کودکی چشمبسته طراحی کرده بود و فاصلهای فاحش با طراحی خاص همیشگی تویوتا داشت؛ احتمالاً افول طراحی این خودروساز ژاپنی در کل دوران.
12. پژو پروکسیما (سال 1986)
در سال 1986 سریعترین خودروی موجود از پژو در بازار، 205 توبوشارژ با سیستم چهار چرخ محرک یا همان دو دیفرانسیل بود. در دورهای که امثال 309، 504 و 604 از خط تولید پژو بیرون میآمدند، این خودروساز فرانسوی جرئت نمایش خودروی مفهومی پژو پروکسیما را داشت. پروکسیما مجهز به یک پیشرانه 2.8 لیتری V6 توئین توربو به همراه سیستم چهار چهارخ محرک بود که خروجی آن به 600 اسب بخار میرسید.
13. کرایسلر ویجر III (سال 1990)
پشت کرایسلر ویجر III ایدهای دور از واقعیت قرار داشت که آن را به یکی از عجیب و غریب ترین خودروهای کانسپت تبدیل میکرد. کرایسلر Voyager یک خودروی شهری سه صندلی بود که با اتصال به پاد عقب جداگانهای، یک مسافربر هشت صندلی میشد.
14. رنو زوم (سال 1992)
علت جذابیت خودروهای شهری، قیمت پایین آنها است که با رساندن پیچیدگی ساخت به کمترین حد ممکن میسر میشود. به وضوح هیچکس این موضوع را به رنو نگفته بود، چون این خودروساز فرانسوی در کنار شرکت «ماترا» (Matra) کانسپت رنو زوم را توسعه داد که احتمالاً پیچیدهترین خودروی شهری تاکنون بر شمرده میشود. یکی از پیچیدگیهای این خودروی مفهومی هم سیستم تعلیق عقب است که امکان تغییر فاصله محوری آن بسته به شرایط مختلف را مهیا میکرد. همین است که رنو زوم را به یکی از متفاوت ترین خودروهای کانسپت تمام دوران تبدیل میکند.
15. رنو راکون (سال 1993)
رنو راکون دقیقاً همان خودرویی بود که هیچکس تقاضای آن را نداشت. فکر کنید که یک هلیکوپتر را بگیرید، پرههای چرخان آن را بردارید و یک دست چرخ را به وسیله پیچیدهترین سیستم تعلیق ممکن به آن متصل کنید؛ این بهترین توصیف از رنو Racoon است.
16. فورد ایندیگو (سال 1996)
فورد «ایندیگو» (Indigo) کوچکترین شباهتی به یک خودروی واقعی نداشت و به همین خاطر، باید یکی از عجیب و غریب ترین خودروهای کانسپت نام بگیرد. ایندیگو که یک خودروی مسابقهای اما برای جادههای شهری بود، هیچ حفاظتی در برابر آب و هوا ارائه نمیداد، هیچ فضایی برای نگهداری وسایل نداشت و یک پیشرانه 6 لیتری V12 با حداکثر سرعت 290 کیلومتر بر ساعت پشت سر سرنشینان آن قرار گرفته بود.
17. ایتال دیزاین فرمولا 4 (سال 1996)
ایتال دیزاین هدف جالبی از توسعه خودروی مفهومی «فرمولا 4» (Formula 4) داشت: ساخت یک خودروی اسپرت مقرون به صرفه برای خودروسوارهای جوان. با این اوصاف، در نهایت ترکیب درهم و برهمی از المانهای قدیمی و جدید از آب در آمد که فوقالعاده غیر عملی و به طرز زنندهای نامتناسب بود.
18. هوندا فویا-جو (سال 1999)
هوندا «فویا-جو» (Fuya-Jo) که طی نمایشگاه خودرو توکیو 1999 به نمایش گذاشته شد، ترکیبی از یک خودروی زرهی و یک چرخدستی سوپر مارکت بود. برای این خودروی مفهومی یک گلخانه حداقلی در نظر گرفته شده بود و چرخهای آن هم مثل قطعات LEGO به نظر میرسیدند. حالا آیا همه این توصیفات کافی نیست تا هوندا فویا-جو را یکی از عجیب و غریب ترین خودروهای کانسپت تاکنون بدانیم؟
19. رین اسپید X دریم (سال 1999)
رین اسپید X دریم کانسپت بیهودهای بود و شاید از خود بپرسید چرا باید چنین محصولی به بازار ارائه شود. رین اسپید X دریم پیکاپ قدرتمندی بود که کمترین میزان راحتی و حفاظت را پیش رو میگذاشت و در همان حال، با هاورکرافت مخصوص خود همراه بود.
20. تویوتا کروزینگ دک (سال 1999)
اگر بخواهیم دو نوع خودرو از هر سر مخالف طیف را در نظر بگیریم، میتوان با اطمینان چیزی مثل یک خودروی اسپرت و یک پیکاپ را نام برد. حالا ادغام این دو نوع خودرو به احتمال بالا محکوم به شکست است، اما تویوتا در هر صورت سعی کرد با چنین ایدهای آزمون و خطا کند و خودروی مفهومی غیر قابل درک «کروزینگ دک» (Cruising Deck) را خلق کرد.
21. سوزوکی GSX-R/4 (سال 2001)
سوزوکی طی سالهای اخیر ایدههایی کم و بیش جالب را به میان آورده است اما وقتی از کانسپت GSX-R/4 در سال 2001 رونمایی شد، هیچ خودرویی که به معنای واقعی خواستنی باشد از خط تولید این شرکت ژاپنی بیرون نمیآمد. کانسپت GSX-R/4 از یک پیشرانه 1.3 لیتری هایابوسای قرار گرفته در وسط بهرهمند بود.
22. تویوتا پاد (سال 2001)
تویوتا «پاد» (Pod) با تغییر رنگ سیستم نورپردازی و تکان دادن «دم» خود که در واقع آنتنی در قسمت عقب بود، نبض و میزان تعریق راننده را جهت آرامش بخشیدن به او تشخیص میداد. احتمالاً این بیشتر از اینکه به راننده آرامش بدهد، روی اعصاب راننده میرفت. اینجا است که باید این تویوتا را بین عجیب و غریب ترین خودروهای کانسپت تمام دوران قرار داد.
23. لکسوس 2054 (سال 2002)
خودروی مفهومی لکسوس 2054 برای فیلم «گزارش اقلیت» (Minority Report) محصول 2002 ساخته شده بود که داستان آن در سال 2054 جریان داشت. لکسوس با 2054 که یکی از خودروهای کانسپت چشمگیر این لیست است، به دنبال ارائه نگاهی اجمالی از آینده حمل و نقل شخصی در بیش از 50 سال آینده بود.
24. پژو H20 (سال 2002)
پژو 206 یکی از کوچکترین خودروهای این شرکت فرانسوی بود و اکثر ماشینهای آتشنشانی به همان دلایلی که میدانید، هماندازه یک خانه جمع و جورند. اکنون این سوال پیش میآید که آیا میتوان این دو را به همدیگر پیوند زد و یک ماشین آتششانی بر پایه پژو 206 ساخت؟ شاید چنین خودرویی برای خاموش کردن زیرسیگاری به کار بیاید، اما در برابر یک آتشسوزی واقعی چیزی جز یک شوخی نیست.
25. آئودی RSQ (سال 2004)
آئودی RSQ خودروی کانسپت درخشان دیگری است که برای فیلم «من، ربات» (I, Robot) ساخته شده بود و داستان این فیلم هم مثل گزارش اقلیت، در آینده و به طور دقیقتر در سال 2035 روایت میشد. آئودی RSQ به جای چرخهای مرسوم مبنی بر یک سری گوی حرکت میکرد و دربهای پروانهای هم طراحی هیجانانگیز آن را تکمیل میکردند. منصفانه است که این ساخته آئودی را یکی از جذابترین خودروهای کانسپت این لیست در نظر بگیریم.
26. فیات اولتره (سال 2005)
فیات در زمان رونمایی از «اولتره» (Oltre) در شرف ورشکستگی بود و با نگاهی به این خودروی کانسپت، به راحتی متوجه میشوید که دلیل آن چه بود! فیات، شرکتی که به تولید خودروهای جمع و جور برای رفت و آمد شهری شهرت داشت، با این خودروی مفهومی سعی کرده بود پا جای پای هامر بگذارد؛ همه هم میدانیم که چه بلایی سر هامر آورد!
27. پژو مووی (سال 2005)
پژو «مووی» (Moovie) که به عنوان یک خودروی شهری چابک و سازگار با محیط تبلیغ شد، به دست «آندره کاستا» (André Costa) طراحی شده بود. یک مدل با اندازه کامل از این خودروی مفهومی ساخته شد، اما پژو به دلایلی آن را به مرحله تولید نرساند.
28. تویوتا آیگو DJ (سال 2005)
«آیگو» (Aygo) که کمتر خودرو و بیشتر ماشین موسیقی بود، به عنوان یک کنسول میکس DJ قابل حمل بازطراحی شده بود. از این رو، دستگاهی عالی برای تولید موسیقی بود ولی برای رساندن فرد از مبدا به مقصد یک فاجعه تمامعیار به شمار میرفت.
29. ونتوری استرولب (سال 2006)
ونتوری «استرولب» (Astrolab) را بهتر است یک پنل خورشیدی متحرک دانست تا خودرویی که وسیله حمل و نقل افراد است. شرکت فرانسوی ونتوری در طراحی این خودروی کانسپت بیشتر از کارآیی اصلی خودرو که حمل و نقل افراد در کمال راحتی است، روی بهرهگیری از انرژی خورشیدی تمرکز داشت.
30. فولکس واگن GX3
وقتی به این فکر میکنید که فولکس واگن معمولاً چقدر محافظهکارانه عمل میکند، خیلی عجیب است که این خودروساز آلمانی زمانی جداً به تولید محدود کانسپت GX3 فکر میکرد، هرچند بالاخره خوشبختانه تصمیم منطقی یعنی لغو این پروژه را گرفت.