فروچالهها از عجیبترین پدیدههای زمین شناسی محسوب میشوند؛ در این مطلب به 14 مورد از عمیقترین آنها پرداخته شده است.
فروچالهها از شگفتیهای طبیعت به شمار میروند از جمله عمیقترینشان و معمولا هم بهطور ناگهانی به وجود میآیند. بعضی از آنها آنقدر بزرگ هستند که چند ساختمان عظیم و الجثه در دلشان جای میگیرد. برای مثال از گودال بهشت در چین با عمق 750 متری و تا فروچالهی شیطان در تگزاس که محل زندگی سه میلیون خفاش است، البته اینها فقط تعدادی از عمیقترین فروچالههای شناخته شده در جهان هستند.
فروچالهها زمانی شکل میگیرند که سنگ لایههای پایینتر مانند سنگ آهک به طور طبیعی، توسط آبهای زیرزمینی درون آن حل شود. با حل شدن سنگ، غارها ایجاد شده و وقتی این غارها خیلی بزرگ میشوند، زمین در سطحهای بالاتر دیگر توانایی نگه داشتن آنها را ندارد، پس در این شرایط سطح رویی کاملا فرو میریزد.
عمیق ترین فروچاله ها به چه صورت هستند؟
برخی از فروچالهها اکوسیستمهای خاص خود را دارند و حتی ممکن است گونههای گیاهی و جانوری کشف نشده در آنها وجود داشته باشد و حتی گاهی احتمال دارد به یکی از عمیقترین فروچالههای آبی با عمق بسیار زیادی تبدیل شوند. در سال 2022 دانشمندان یک فروچاله به عمق 192متر (630 فوت) با یک جنگل باستانی، درختان متراکم و عجیب در جنوب چین کشف کردند.
Xiaozhai Tiankeng، چین
Xiaozhai Tiankeng که در شهرستان Fengjie چین واقع شده، معمولا از آن به عنوان پرتگاه بهشت یاد میکنند و یکی از عمیقترین فروچالههای جهان است. این فروچاله با عمق 622 متر، بر فراز غار آهکی دیفنگ تشکیل شده و توسط یک رودخانه زیرزمینی که هنوز در زیر آن آبریز جریان دارد تراش خورده است.
Crveno Jezero، کرواسی
Crveno Jezero گودالی حاوی یک دریاچه آبی رنگ است. دریاچهای که در اثر فروریختن غارهای نزدیک شهر ایموتسکی کرواسی ایجاد شده و نام آن را از صخرههای قهوهای مایل به قرمز اطراف آن که توسط اکسیدهای آهن شکل گرفته، انتخاب کردهاند.
عمق این گودال تقریباً 530 متر (1740 فوت) است و گونههای مختلف ماهی از جمله بوی لکهدار در خطر انقراض Delminichthys adspersus و بابکت ایموتسکی Cbitis illyrica در این گودال زیست میکنند. این منطقه همچنین محل قرارگیری گودال دیگری با عمق حدود 220 متر (720 فوت) است.
Sima Humboldt، ونزئولا
Sima Humboldt جز عمیقترین فروچالههای یافت شده است که در قلهی Cerro Sarisarinama، یک کوهی با نوک تخت در ایالت بولیوار ونزوئلا واقع شده؛ که عمق آن به 314 متر (1030 فوت) میرسد و یک منطقه جنگلی در پایه خود دارد. فروچاله غولپیکر دیگری به همین نام مارتل در حدود 700 متر (2300 فوت) قرار گرفته است.
Dragon Hole . Paracel Islands، دریاچه چین جنوبی
سوراخ اژدها که همچنین با عنوان سوراخ آبی یونگل یا چشم دریا یاد شده؛ درواقع یک حفره آبی با عمق 300 متر (984 فوت) در نزدیکی جزایر پاراسل در دریای چین جنوبی است. این فروچاله عمیق در سال 2016 کشف شد و یکی از عمیقترین فروچالههای آبی موجود در جهان محسوب میشود.
حفرههای آبی غارهای عمودی بزرگ، زیردریایی یا فروچاله هایی هستند و در مناطق ساحلی وجود دارند که آنها اغلب دارای انواع حیات دریایی از جمله مرجانها و کوسهها هستند.
Taam Ja’ Blue Hole، مکزیک
عمیقترین فروچالهی آبی بزرگ جهان به نام Taam ja که در زبان مایا به معنای آب عمیق است؛ در سواحل شبه جزیره یوکاتان مکزیک در سال 2021 کشف شد. جزئیات این فروچاله عمیق عجیب به تازگی مورد برسی قرار گرفته است. غار غول پیکر زیر آب، واقع در خلیج چتومال حدود 274 متر (900 فوت) عمق دارد. اضلاع شیبدار آن با شیب تقریباً 80 درجه و با دهانه حدود 4.6 متر (15 فوت) زیر سطح دریا واقع شده است.
Berezniki (The Grandfather)، روسیه
بیشتر فروچالهها به طور طبیعی ایجاد میشوند؛ اما برخی از آنها نتیجه فعالیتهای انسانی هستند. شهر برزنیکی روسیه در رشته کوه های اورال، چندین دههی متوالی گرفتار عمیقترین فروچالهها شده است. زمانی در این مکان اردوگاهی برای کار، روی چندین معدن پتاس دوران شوروی ساخته شد، جایی که استخراج نمکهای حاوی پتاسیم، زمین را بی ثبات کرد و منجر به ریزش آن شد. بزرگترین گودال در ژوئیه 2007 با نام مستعار پدر بزرگ مورد برسی و کاوش قرار گرفت و تخمین زده میشود که 238 متر (780 فوت) عمق داشته باشد.
Bayou Corne، لوئیزیانا
فروچاله بایو کورن در لوئیزیانا در سال 2012 پس از ماهها فعالیت لرزهای غیرقابل توضیح در این منطقه پدیدارگشت. این غار در نتیجه فروریختن یک غار گنبد نمکی زیرزمینی که به چاه صنعتی مجاور متصل بود، شکل گرفت و منجر به تخلیه شهر بایو کورن شد و تا سال 2014 حداقل 229 متر (750 فوت) عمق داشته است.
Dean’s Blue Hole، باهاما
فروچاله عمیق آبی دین با عمق 202 متر (663 فوت)، در نزدیکی لانگ آیلند در باهاما واقع شده است. گودال که توسط صخره، تالاب و ساحل سفید محصور شده، درواقع یک نقطه داغ برای غواصی آزاد به شمار میرود و همچنین گذرگاههای متعددی از سوراخ آبی اصلی منتهی به خود غار و اتاقهای آن وجود دارد.
Copper mine sinkhole، شیلی
یک فروچاله عمیق و عظیم در ژوئیه 2020 در شیلی شکل گرفت که عرض آن 32 متر (104 فوت) و عمق آن حدود200 متر (656 فوت) برآورد شده که این چاله در معدن مس آلکاپاروسا که متعلق به شرکت کانادایی لاندین ماینینگ است، قرار دارد.
Mystery sinkhole، چین
در سال 2022 دانشمندان چینی از کشف یکی از عمیقترین فروچالهها به عمق 192 متر (630 فوت) در منطقه گوانگشی ژوانگ خبر دادند. طول این گودال 306 متر (1004 فوت) و عرض آن 150 متر (492 فوت) است و این فروچاله آنقدر بزرگ بوده که توانسته جنگلی در داخل آن رشد کند.
چن لیکسین، سرپرست تیم تحقیق غار به خبرگزاری شینهوا چین گفت: «من تعجب نمیکنم اگر بدانم گونههای زیستی در این غار یافت میشوند که تاکنون توسط علم کشف یا گزارش نشدهاند».
Qattara Depression، مصر
Qattara Depression یک منطقه دشت مانند است که 19400 کیلومتر مربع (7500 مایل) تقریباً سه برابر شهر دلاور در شمال مصر را پوشش میدهد. این فروچاله زیبا در طی هزاران سال از طریق هوازدگی و فرسایش بادها در این منطقه شکل گرفته است. عمق آن به 133 متر (436 فوت) میرسد که دومین نقطه پست در آفریقا، پس از دریاچه عسل در جیبوتی و پوشیده از نمکدانها، تپههای شنی و باتلاقهای نمکی به شمار میرود.
Great Blue Hole، بلیز
حفره آبی بزرگ یک فروچاله دریایی در سواحل بلیز با عمق آن 124 متر (407 فوت) و مساحت آن70.650 متر مربع (70.6470 فوت مربع) است. این بخشی از سیستم ذخیرهگاه صخرههای سد بزرگ بلیز بوده که به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته میشود.
در سال 2019 یک تیم کاوشگر از جمله فابین کوستو، نوه فیلمساز و کاوشگر ژاک کوستو که اولین بار این گودال را به جهان معرفی کرد، همراه با ریچارد برانسون با استفاده از امواج صوتی، کف چاله آبی بزرگ را نقشهبرداری کردند. آنها استالاکتیتهای جدیدی که دلیل رشد، مواد معدنی شبیه یخها هستند و البته بطریهای پلاستیکیای پیدا کردند که مشکل اصلی و حیاتی آلودگی اقیانوسها را نشان میدهد.
The Devil’s Sinkhole، تگزاس
در تگزاس یک فروچاله به نام شیطان وجود دارد که عمق آن 107 متر (350 فوت) است. دامداران این غار را در سال 1876 کشف کردند و از آن زمان به مرکز کانون تحقیقات زمینشناسی تبدیل شده است. این فروچاله عمیق شامل بسیاری از گذرگاه غارهای متعددی بوده که محل زندگی یکی از بزرگترین خفاشهای دم آزاد مکزیکی (Tadarida brasiliensi) در تگزاس است. در شبهای گرم، حدود 3 میلیون خفاش از چاله بیرون میآیند و به دنبال غذا میگردند.
Hole of Macaws، برزیل
سوراخ ماکائو یکی از بزرگترین و عمیقترین فروچالههای در آمریکای جنوبی به شمار میرود که آن عمق 100 متر (328 فوت) است. این فروچاله در نتیجهی فرسایش سنگهای آهکی در زیر سطح زمین ایجاد شده و نام آن از روی پرندگانی که در آنجا زندگی میکنند گرفتهاند و همچنین به عنوان محل پرورش ماکائو قرمز شناخته میشود.