یکی از سوالات مهم مردم این است که آیا ترکیه ابرهای ایران را میدزدد؟ ماجرای پروژه هارپ و ناپدید شدن ابرهای کشورمان چیست؟
سامانههای بارشی در سال جاری با کشور ما قهر کرده و به دلایل متعددی قرار نیست شاهد زمستان پربارشی باشیم. مقایسه ایران با همسایهای مثل ترکیه که جزو کشورهای پربارش محسوب میشود، کار درستی نیست، اما در فضای مجازی اتفاق میافتد. کارشناسان مجازی که دکترای علوم اوهام و خرافه دارند بر این باورند که ترکیه و در مقیاسی کلان، کشورهای غربی از ایران ابردزدی میکنند و بارش کم برف و باران در کشور را به این موضوع ربط میدهند.
آیا ترکیه ابرهای ایران را میدزدد؟
بهتازگی تصاویری از مرز ایران و ترکیه منتشر شده که نشان میدهد در یک سو برف سنگینی باریده و در سوی دیگر که وطن ما باشد، خشکی و بیآبی است! اما آیا به کار بردن اصطلاح «ابر دزدی» کار درستی است و این موضوع صحت و سقم دارد یا خیر؟ عدهای با جوسازیهای مجازی اینگونه تصویرسازی میکنند که ابرها پس از ورود به آسمان کشور محو و ناپدید میشوند و از پروژهای به نام هارپ میگویند که مشخص نیست اعتبار علمی دارد یا خیر!
در تصاویری که اخیرا در فضای مجازی از ترکیه و ایران منتشر شده نه تاریخی مشخص است و نه مکان دقیقی که بتوان با استناد به آنها صحبت کرد. مهمترین شبههای که کاربران شبکههای اجتماعی مطرح میکنند این است که چرا در ترکیه بهعنوان همسایه هممرز ایران برف و باران میبارد؛ اما در ایران اوضاع مخالف است؟ پیشتر پیرامون راز تفاوت بارش برف در مرز ایران و ترکیه صحبت کردیم.
مقصر کم بارشی ایران کیست؟
با نگاهی به تصاویر ماهوارهای و تجزیه و تحلیل آنها میتوان به این نتیجه رسید که کم بارشی شدن کشورمان طی سالهای اخیر اتفاقی بیسابقه نیست و پیشتر هم به وقوع پیوسته است. بهعبارت دیگر اینکه در حال حاضر نه برفی میبارد و نه باران زیادی، ربطی به دشمن یا ابر دزدی ندارد و همه چیز زیر سر تغییرات آب و هوایی است.
با پیدایش فضای مجازی، شایعات خیلی زود گسترش پیدا میکنند و به دامنه آنها هم افزوده میشود. به هر حال انحراف از مسیر اصلی کار دشواری است؛ اما میتوان با تحقیق و مطالعه جلوی بروز بیشتر شایعات را گرفت. برای اینکه مشکل فعلی حل شود میبایست عوامل مختلفی را طی بازههای زمانی مشابه زیر نظر گرفت.
توجه به جزئیاتی نظیر اختلاف ارتفاعی، پوشش گیاهی و شرایط اقلیمی کشور میتواند کمک شایانی به کارشناسان هواشناسی کند تا علت دقیق کم بارشی سالهای اخیر را مشخص کنند. البته سال آبی جاری طبق گزارشهای سازمان هواشناسی خشکتر از حد مجاز بوده و یکی از مهمترین دلایل آن خشکی دریاچه ارومیه است.
از طرف دیگر ایران چند سالی است که درگیر خشکسالی شده و کارشناسان این موضوع را تأیید کردهاند و نمیتوان میزان بارشها را تا پایان سال جاری بهطور دقیق اعلام کرد. عدهای بهدنبال یافتن روشهایی برای بارور کردن ابرها هستند؛ اما جوامع علمی به نتیجه قطعی و یقینی در این رابطه نرسیدهاند.
به هر حال نهتنها در کشور ما، بلکه در سراسر جهان خشکسالی وجود دارد و هیچ پروژهای هم نتوانسته ریشه این معضل را بهطور دائمی و کامل بخشکاند. برای مثال بیایید در همان بازه زمانی که کاربران فضای مجازی به بارشهای ترکیه اشاره کردهاند نگاه کنیم تا متوجه میزان بارشها در شمال غرب کشور شویم.
با این اوصاف اگر عقل سلیم خود را به کار اندازیم با یک حساب و کتاب ساده میتوان دریافت که هم در ایران و هم در همسایگی ما ابرها وجود دارند و «ابر دزدی» در کار نیست. عدهای از ظرفیت منفی فضای مجازی استفاده کرده و شایعات ابر دزدی و پروژه هارپ را پیش کشیدهاند تا به مقاصد سوء خود برسند.
پای شبه علم در میان است!
ماجرای ابر دزدی یکی از مصادیق بارز شبه علم است که پایه و اساس علمی ندارد و برخاسته از اوهام و خرافات عدهای سوداگر است. پروژه هارپ و سرقت ابرهای ایران هم از همان ابتدا سر از فضای مجازی درآورد و سپس گسترش یافت و حتی به صداوسیما هم خبرش رسید.
وجود خطا در علم بدیهی است و هر زمان ممکن است قوانین طبیعت نقض شوند و قوانینی جدید جایگزین آنها گردند. تنها اقدامی که در مواجهه با شبه علم میتوانیم انجام دهیم، افزایش آگاهی و کسب اطلاعات از منابع موثق است. اگر عدهای روی پدیده ابر دزدی اصرار دارند، راجع به آن تحقیق کنیم تا به حقیقت برسیم. پذیرفتن کورکورانه هر چیزی سمی است که باعث مرگ تدریجی آگاهی خواهد شد.