دولت آمریکا با شکایت از اپل مدعی شده که این شرکت فضای انحصاری را در بازار گوشیهای هوشمند بهوجود آورده و رقابت را دشوار کرده است.
هر ازگاهی اخباری مبنی بر شکایت دولتها و سازمانها علیه اپل شنیده میشود و در اکثر موارد علت شکایت در مورد انحصار غیرقانونی سیستم عامل و گوشیهای هوشمند اعلام شده است. اخیرا نیز وزارت دادگستری آمریکا مدعی شده که اپل با محدود کردن دسترسی مشتریان و اثر داشتن در وضعیت وخیم برخی رقبا، انحصار غیرقانونی خود را در بازار گوشیهای هوشمند حفظ کرده است.
شکایت دولت آمریکا از اپل؛ تکرار ماجراهای سابق
چند روزی است که خبر شکایت دولت آمریکا از اپل در سر خط اخبار تکنولوژی قرار گرفته است. خبری که در جزئیات آن گفته میشود، وزارت دادگستری ایالات متحده اپل را به انحصار غیرقانونی در بازار گوشیهای هوشمند طی یک دعوای حقوقی ضدانحصاری جدید متهم کرده است. در جزئیات این اتهام آمده که وزارت دادگستری آمریکا به همراه 16 دادستانی ایالتی، اپل را به افزایش قیمت برای مصرفکنندگان و توسعهدهندگان نرمافزاری به بهای وابستگی بیشتر کاربران به تلفنهای خود متهم کردهاند.
طبق بیانیه مشترک بین این نهادها گفته میشود که اپل بهطور انتخابی محدودیتهای قراردادی را برای توسعهدهندگان اعمال میکند تا از دسترسی کامل به تمام لایههای گوشی جلوگیری کرده و رقابت را از بین میبرد.
وزارت دادگستری آمریکا با ارائه چندین روش مختلف اشاره میکند که اپل بهطور غیرقانونی نوعی انحصار را در بازار حفظ کرده است:
- اپل با ایجاد اختلال در اپلیکیشنهایی که بهعنوان رابط میان گوشیهای خود و دیگر رقبا شناخته میشوند، باعث شده تا کاربران اپل از قید مهاجرت به دیگر پلتفرمها گذشته و بدین ترتیب بازار سودهی رقبا از بین میبرد.
- مسدود کردن اپلیکیشنهای ابری توسط اپل که چنین برنامههایی نیاز به خرید سختافزار گرانتر برای بازیهای ویدیویی را از بین میبرند.
- کاهش و سختتر کردن پیامرسانی بین اپل و دیگر رقبا مانند اندروید
- محدود کردن عملکرد سازگاری ساعتهای هوشمند برندهای دیگر با آیفونهای خود
- مسدود کردن دسترسی برنامهنویسان برای ایجاد کیف پولهای دیجیتال شرکتهای رقیب
تاختوتاز چندین ساله انحصارانه اپل در بازار گوشیهای هوشمند
برای سالها اپل با اعمال یک سری قوانین و محدودیتهای قراردادی در رقابت با دیگر رقبا توانسته قیمتهای بالاتری را از مصرفکنندگان دریافت کرده و هزینههای بالاتری را بر توسعهدهندگان اعمال کند. همچنین توانسته در این مدت برخی از رقبا خود را نیز از بازارهای جهانی حذف کند.
این پرونده در دادگاه منطقهای ایالات متحده در ناحیه نیوجرسی تشکیل شده و دادستانهایی نیز از ایالاتهایی مانند نیوجرسی، آریزونا، کالیفرنیا، نیویورک و میشیگان به این شکایت پیوستهاند. مجریان این شکایت از دادگاه میخواهند تا موارد زیر را در راستای حمایت از تعادل بازار جهانی انجام دهد:
- منع استفاده از کنترل اپل بر توزیع برنامهها برای حمایت از اپلیکیشنهای چندگانه مانند برنامههای استریم ابری
- جلوگیری از استفاده اپل از APIهای خصوصی برای حمایت از برنامههای پیامرسانی و اپلیکیشن ساعتهای هوشمند
- گسترش کیف پول دیجیتال در پلتفرمهای اپل برای حمایت از مصرفکنندگان و توسعهدهندگان با حفظ قوانین و ضوابط
لیزا موناکو ، معاون دادستان کل وزارت دادگستری آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی در طی جریان اعلام این شکایت گفت که اپل با تغییر روند انقلاب گوشیهای هوشمند و تبدیل آن به توقف، پیشرفت کل صنعت فناوری را در دست گرفته است. مریک گارلند، دادستان کل ایالات متحده نیز به ارزش چندین تریلیون دلاری شرکت اپل اشاره کرده و گفت شرکتی که در حال آسیبزنی به اقتصاد و مردم آمریکاست، باید در مقابل آن از منابع اختصاصی حفاظت کرد.
پاسخ اپل در پی اعلام شکایت دولت آمریکا
فرد ساینز، سخنگوی اپل در بیانیهای اعلام کرد که این شکایت اصولی را که محصولات ما را در بازارهای رقابتی متمایز میکند، مورد تهدید قرار داده و در صورت موفقیتآمیز بودن این روند، توانایی ما برای ایجاد نوعی از فناوری که مردم از اپل انتظار دارند، مختل خواهد شد. این شکایت همچنین باعث میشود تا سابقه سنگینی بر عملکرد اپل ایجاد شده و قدرت دولت را در طراحی فناوریهای مردم افزایش میدهد. ما معتقدیم این دعوا از نظر قانون اشتباه است و بهشدت با آن مقابله خواهیم کرد.
یکی دیگر از سخنگویان اپل در جریان کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که شرکت، فعالیتهای مربوط به اعلام مخالفت با این اتهام را شروع کرده و بازار مربوطهای را که وزارت دادگستری آمریکا در این پرونده تعریف کرده بود را نادرست خواند. او گفت که برای تحقیق درستتر باید بازار جهانی گوشیهای هوشمند را بررسی کرد نه فقط بازار داخلی آمریکا را.
اپل دومین غول فناوری است که پس از مایکروسافت، دولت آمریکا علیه او دو شکایت ضدانحصارانه ثبت و تایید شده را دارد. پرونده اخیر اپل گفته میشود از سال 2019 شکل گرفته و وزارت دادگستری آمریکا تحقیقات ضدانحصاری این شرکت را شروع کرده است.
توسعهدهندگان اپلیکیشن برای سیستم عامل آی او اس اپل، سالها از بازار بسته و اغلب مبهم این پلتفرم شکایت داشتند. از طرفی هم کابران اپل مجاز بودند تا اپلیکیشنهای خود را تنها از فروشگاه اپل استور نصب کنند که حالا پس از سالها بهلطف قوانین اتحادیه اروپا، این حس بیاعتمادی از بین رفته است.
تلاش کنگره برای جلوگیری از قدرتطلبی زیاد اپل
از چندین سال پیش کمیتههای فرعی کنگره آمریکا در پی تحقیقاتی درخصوص عملکردهای انحصارانه غولهای فناوری بودهاند. در طی گزارشی که توسط یکی از این گروهها در سال 2020 منتشر شده نشان میدهد که اپل بازار عرضه برنامهها را در سیستم عامل آی او اس بهطور انحصارانهای در دست دارد. در پی همین گزارشها قانونگذاران تلاش کردند تا قوانینی مانند قانون بازارهای برنامه باز و قانون نوآوری و انتخاب آنلاین برنامهها را تصویب کنند اما هیچکدام نتوانستند میزان رای لازم را بیاوردند. چنین برنامههایی در صورت اجرایی شدن میتوانستند از انحصار شرکتهای بزرگی مثل اپل در پلتفرمهای اختصاصی خود که منجر به حذف دیگر رقبا میشدند، جلوگیری کنند.
اروپا در تلاش برای مهار چنین انحصارهایی از آمریکا جلوتر است و با اعمال قوانین جدیدتر در بازارهای دیجیتال، انحصار را تا حدی از بین برده است. در پی همین قوانین، اتحادیه اروپا شرکت اپل را به دنبال شکایت پلتفرم اسپایتفای در مورد شیوههای محدودکننده فروشگاه برنامههای اپل، حدود 2 میلیارد دلار جریمه کرد.