دانشمندان اخیرا اعلام کردهاند که یافتن حیات بیگانه در سیارههای دیگر، لزوما نیازی به جستجو برای اکسیژن ندارد؛ این موضوع شگفتانگیز احتمال کشف حیات فرازمینی را بالا میبرد.
به صورت کلی برای یافتن حیات بیگانه و آثاری از موجودات فضایی در سیاره های فراخورشیدی و فضای خارج از جو زمین، جستجو برای پیدا کردن اکسیژن یک استراتژی قدیمی و مهم است و این گاز به عنوان یکی از نشانههای وجود حیات فرازمینی در نظر گرفته میشود.
با این حال پژوهشگران به تازگی در مقالهای اظهار کردهاند که نیازی نیست تا پیدا کردن اکسیژن تنها دغدغه دانشمندان فعال در حوزه حیات فرازمینی باشد؛ جاشوا کریسانسن تاتن (Joshua Krissansen-Totton) نویسنده اصلی این مقاله و محقق دانشگاه واشنگتن در سیاتل، در این رابطه میگوید که در صورت وجود اشکال مختلف حیات در کیهان، نمیتوان با اطمینان گفت که آنها وابسته به اکسیژن هستند. به وجود آوردن این گاز فرآیند بیوشیمی پیچیدهای دارد و بهتر است که تلاشها برای یافتن حیات بیگانه به این موضوع محدود نشود.
جزئیات پژوهش جدید در مورد یافتن حیات بیگانه
برای رسیدن به این نتیجه، تاتن و همکارانش دید خود را بازتر کردند و با بررسی تاریخچه زمین، به دنبال گازهایی گشتند که اگر در آینده توسط دستگاههای پیشرفتهای مانند تلسکوپ جیمز وب (James Webb Space Telescope) ناسا کشف شوند، به عنوان یکی از مدارک محکم برای وجود حیات فرازمینی در هر سیارهای در نظر گرفته میشوند.
گازهای شناساییشده توسط گروه، متان (CH4) و کربن دیاکسید (CO2) هستند که مولکولهای بسیار متفاوتی داشته و در صورت وجود هردوی آنها در جو یک جرم آسمانی، عدم تعادلی اتمسفری به وجود آمده خبر خوبی برای شکارچیان حیات فرازمینی به حساب میآید.
تاتن میگوید که اگر این دو گاز در کنار یکدیگر وجود داشته باشند و از ماده کربن مونواکسید (CO) در محیط نشانهای وجود نداشته باشد، احتمال خیلی کمی وجود دارد که گازها توسط فرآیندهای زیستی، تولید نشده باشد؛ به عنوان مثال اگر بر روی سیارهای آتشفشان فعال وجود داشته باشد، پوسته سیاره در طول این فرآیند غیر بیولوژیکی (بدون دخالت حیات بیگانه)، در کنار متان و کربن دیاکسید، گاز CO را هم وارد جو میکند.
به علاوه، میکروبها کربن مونواکسید را به میزان زیادی مصرف میکنند و اگر بر روی یک جرم آسمانی مقدار زیادی از این گاز وجود داشته باشد، احتمال یافتن حیات بیگانه بر روی آن به دلایل مختلف، به صفر نزدیک میشود.
البته موضوع بررسیشده توسط تیم تاتن در مورد پیدا کردن ترکیب گازها در جو سیارات، پیش از این هم موردتوجه دانشمندان قرار گرفتهاند؛ گروهی دیگری از متخصصان اخترزیستشناسی مدتی پیش اعلام کرده بودند که وجود ترکیبی از گازهای متان و اکسیژن بر روی یک سیاره فراخورشیدی را میتوان به عنوان نشانهای از حیات فرازمینی در نظر گرفت.
با این حال این مقاله جدید محققان دانشگاه واشینگتن به محققان جهان نشان میدهد که برای یافتن حیات بیگانه نیازی به محدود کردن مطالعات به اکسیژن وجود ندارد؛ جالب است بدانید که در بخش بزرگی از تاریخچه زندگی بر روی سیاره ما، اکسیژن در اتمسفر وجود نداشت و به وجود آمدن آن در جو تنها از 2.5 میلیارد سال پیش شروع شد.
یکی دیگر از دانشمندان تیم تاتن به نام دیوید کاتلینگ (David Catling) در این رابطه میگوید که نتایج به دست آمده توسط او و همکارانش احتمال یافتن حیات بیگانه در آیندهای نه چندان دور را به میزان زیادی بالا میبرد.
مقاله این پژوهشگران در 24 ژانویه، در ژورنال “Science Advances” به چاپ رسیده است.