اخیرا طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو از سوی مجلس مطرح شد که طبق آن به زودی شاهد عرضه خودرو در بورس کالا خواهیم بود. در ادامه جزئیات این طرح را بررسی میکنیم.
مدتی است که نمایندگان مجلس طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو را مطرح کردند و بر اجرای آن پافشاری میکنند، اکنون پس از مدتها خبرهایی از اجرای این طرح به گوش میرسد؛ طرحی که اولویت اصلی آن عرضه خودرو در بورس کالای ایران است. در واقع نمایندگان مجلس قصد دارند با هدف شفافیت معاملات و تحقق اهداف برای تبدیل ماشین به یک کالای مصرفی، خودرو را در بورس کالای ایران عرضه کنند.
طبق توضیحی که فعالان بورس در خصوص این طرح دادهاند، قرار است خودروهایی که با تیراژ بالا به کشور وارد میشوند در کنار خودروهای تولید داخل در بستر بورس کالای ایران معامله شوند. طبق طرح نمایندگان مجلس، برای این خودروها قیمت پایه نیز در نظر گرفته میشود که شورای رقابت این قیمت را تصویب و تعیین خواهد کرد. از این رو خودروها با قیمت پایه روی تابلوی بورس قرار میگیرند و متقاضیان بر اساس آن با هم رقابت میکنند. افرادی که بهترین قیمت را ارائه نمایند، برنده رقابت خواهند شد و خودرو به آنها تعلق خواهد گرفت.
جزئیات عرضه خودرو در بورس
روح الله ایزدخواه، مسئول کارگروه خودرو کمیسیون صنایع مجلس مدتی قبل اعلام کرد شرایط گران بودن خودرو یک بیماری محسوب میشود که هدف اصلی ارائه این طرح به مجلس نیز خارج کردن خودرو از یک کالای سوداگری و سرمایهای به یک کالای مصرفی است. در حال حاضر ظرفیت تولید خودرو در سال بالغ بر 2 میلیون خودرو به میزان نیاز کشور بوده و مشکل اصلی در این بازار سفتهبازی و سوداگری است.
مسئول کارگروه خودرو کمیسیون صنایع مجلس در مورد جزئیات عرضه خودرو در بورس عنوان کرد طرح عرضه خودروی تولید شده در بورس موضوع افزایش کیفیت خودرو را نیز شامل میشود. طبق این طرح تمامی خودروهای تولید داخل فقط از طریق بورس کالا عرضه خواهند شد و این فرایند آسانی خواهد بود. متقاضیان خودرو در بورس حق فروش خودرو تا دو سال بعد را ندارند و همچنین خریداران خودرو تا بازه زمانی دو سال ملزم به پرداخت مالیات سنگینی خواهند شد. این طرح مشمول تمامی خودروهای سبک صفر کیلومتر داخلی و برخی خودروهای خارجی خواهد بود.
طبق اعلام ایزدخواه، هر فردی قادر است در سال فقط یک خودرو از یک مدل را از بورس بخرد و در بورس کالا، خودرو با قیمت تمام شده و واقعی مورد معامله قرار خواهد گرفت و قیمت پایه توسط سازمان حمایت از مصرفکننده تعیین خواهد کرد.
نظر کارشناسان در مورد عرضه ماشین در بورس
چنین طرحی در شرایطی مطرح شده است که کارشناسان معتقدند هماکنون صنعت خودرو به دلیل قیمتگذاری اشتباه در آستانه سقوط قرار دارد. همچنین بازار نیز از کنترل خارج شده است؛ از این رو آزادسازی قیمتها تنها راه نجات این صنعت و بازار به صورت همزمان است. در حال حاضر عرضه ماشین در بورس به عنوان راهکاری در نظر گرفته شده که چند نکته مهم در آن قابل توجه است.
اگر خودرو به بورس عرضه و برای آن قیمت تعیین شود و همچنین اجازه دهند بازار تعیین کننده قیمت آن باشد، طرح مناسبی خواهد بود؛ هرچند که شرایطی هم باید برای آن تعیین شود. برای مثال میبایست حداقلهایی برای خریدارانی که قادرند در صف خرید قرار بگیرند در نظر گرفته شود. همانند شرایطی که هماکنون برای طرحهای فروش خودروها برای ثبت نام کنندگان در نظر گرفته شده است؛ زیرا تعداد خودروها از تعداد متقاضی کمتر است. به طور کلی کارشناسان در صورتی این طرح را مناسب میکنند که تمام شرایط اصولی بورس مورد توجه قرار بگیرد.