روزه داری متناوب (Intermittent fasting) نوعی رژیم غذایی جنجالی بوده که به تازگی تاثیرات آن برای کاهش فشار خون مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است.
طبق تازهترین تحقیقات دانشمندان روی رژیم غذایی جنجالی روزه داری متناوب (Intermittent fasting)، سیستم گوارش کسانی که پیرو چنین رژیمی هستند به شکلی تغییر میکند که فشار خون آنها را کاهش میدهد. در بررسی این خبر جالبتوجه با ما همراه باشید.
روزه داری متناوب
روزه دوره ای در سالهای اخیر به شکل ویژهای مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است؛ در یکی از ورژنهای مختلف این نوع عادت غذایی، فرد در طول 24 ساعت شبانه روزه بین 16 تا 20 ساعت هیچ کالری مصرف نمیکند و تنها در یک پنجره 8 تا 4 ساعته، تمامی انرژی مورد نیازش را وارد بدن میکند. گفته شده که چنین رژیمی از هزاران سال پیش مورد استفاده نوع بشر بوده و از آنجایی که از گذشتههای دور و زمانی که انسانها در غارها زندگی میکردند، برای ساعتهای طولانی هیچ غذایی در دسترس آنها نبوده، بدن ما به خوبی با این روش تغذیهای آشناست.
به همین دلیل دانشمندان میگویند که سیستم گوارش انسان در طول هزاران سال تکامل به این شکل از روزه داری عادت کرده و فواید مختلفی از جمله چربی سوزی بالا، عملکرد بهتر سیستم گوارش و همچنین افزایش کارایی مغز به رژیم روزه داری متناوب نسبت داده شده است. البته باید گفت که در زمان روزه گرفتن این رژیم، منعی برای مصرف مایعات بدون کالری از جمله آب، چای، دمنوش و قهوه وجود ندارد و فرد میتواند در مدت زمان 16 تا 20 ساعته تعیین شده، سطح مایعات بدن خود را بالا نگه دارد.
از طرف دیگر سیستم 16-8 تنها یک روش از روزه داری بوده و در سیستمهای دیگر، میتوان از هر دو روز، 24 ساعت را روزه گرفت و یا در یک هفته، دو روز را بدون مصرف هیچ نوع کالری سر کرد.
از سالهای پیش تحقیقات گوناگونی روی تاثیرات رژیم غذایی مورد نظر انجام شده و تازهترین پژوهشهای موجود هم از طرف دانشگاهی در تگزاس آمریکا منتشر شده است.
فشار خون بالا
به گفته دانشمندان کالج پزشکی بیلور (Baylor College of Medicine) آمریکا، روزه داری به شکل متناوب میتواند تغییراتی در باکتریهای سیستم گوارشی به وجود آورد که در نهایت، باعث کاهش فشار خون میشوند. این یافتهها بر اساس آزمایشهایی هستند که روی موشهای آزمایشگاهی مبتلا به فشار خون بالا، انجام شدهاند. در کنار این موجودات، موشهای آزمایشگاهی سالم دیگری هم برای مقایسه تاثیرات مورد نظر در پژوهش شرکت داشتهاند.
به صورت کلی، فشار خون بالا مشکلی بوده که بسیاری از ما انسانها با آن سر و کار داریم؛ اگر به خوبی با این مشکل مقابله نشود، امکان بروز بیماریهای شدیدتری از جمله مشکلات قلبی، سکته مغزی و حتی ایست سیستم خونرسانی بدن به وجود میآید. تاکنون تحقیقات جالبتوجهی در رابطه با ارتباط فشار خون و باکتریهای مفید موجود در بدن ما انجام شدهاند. به عنوان مثال یک پژوهش نشان داده که استفاده از محلولهای ضد باکتری دهانشویه میتواند برخی از این ارگانیسمهای کوچک موجود در ابتدای سیستم گوارش ما را به شکلی از بین ببرد که در نهایت به افزایش فشار خون منجر میشود.
پژوهش مورد نظر روی باکتریهای موجود در دهان متمرکز بود، در حالی که دانشمندان تگزاسی در تحقیق روزه داری متناوب خود باکتریهای موجود در معده و مابقی سیستم گوارشی را تحت نظر داشتند. به گفته این محققان، برخی جمعیتهای باکتریایی دستگاه گوارش میتوانند نقش ویژهای در بروز فشار خون بالا داشته باشند. در واقع به نظر میرسد که ایجاد اختلال در عملکرد این باکتریها تنها عامل به وجود آورنده فرآیند بروز بیماری فشار خون بالا نیست و چنین پدیدهای فقط فرآیند مورد نظر را تحت تاثیر قرار میدهد.
تحقیق روی موشهای آزمایشگاهی
محققان در کار پژوهشی اخیر سه نوع موش آزمایشگاهی را در رژیم غذایی روزه داری دو روزه، قرار دادند؛ گروه اول که با نام موشهای “SHRSP” شناخته میشد، به شکل خود به خودی در خطر بروز سکته مغزی به دلیل فشار خون بالا بودند؛ گروه دوم وضعیت سلامتی عادی داشتند و گروه سوم هم باکتریهای عادی یافت شده در سیستم گوارش موشهای معمولی را نداشتند. در این سیستم روزه داری از هر دو روز، یک روز به شکل عادی سپری میشد و در روز دیگر موشها کالری مصرف نمیکردند.
در مرحلهای از پژوهش، موشها به دو گروه روزه داری متناوب و رژیم غذایی معمولی تقسیم شدند. گروه دوم هیچ محدودیتی برای مصرف غذا نداشتند و کل آزمایش هم 9 هفته طول کشید. بررسیهای نهایی نشان داد که موشهای SHRSP در گروه روزه داری، فشار خون کمتری نسبت به همین موشها در گروه رژیم غذایی عادی داشتند و پیروی از این نوع عادت غذایی برای 9 هفته باعث شده بود که موشهای مورد نظر به شکل طبیعی فشار خون کمتری داشته باشند.
نکته جالب این بود که در مراحل بعدی تحقیقات، باکتریهای گوارشی هر دو گروه از موشهای SHRSP به بدن موشهایی منتقل شد که در دستگاه گوارش خود باکتری نداشتند. این کار نشان داد که باکتریهای بدن موشهای روزه دار باعث کم شدن فشار خون موشهای دریافت کننده باکتریها میشود و اگر چنین باکتریهایی از بدن موشهایی که به صورت عادی غذا میخوردند استخراج شود، هیچ تاثیری در کاهش فشار خون موشهای دریافت کننده بروز نخواهد کرد.
آینده روزه داری متناوب
دکتر دیوید جی دورگان (David J Durgan)، محقق پژوهش روزه داری متناوب دانشگاه تگزاس میگوید که اهدای باکتریهای گوارشی موشهای مبتلا به فشار خون بالا که در رژیم روزه داری نبودند، باعث به وجود آمدن همین بیماری در موشهای دریافت کننده باکتریها میشود. چنین مسئلهای نقش مهم باکتریهای مورد نظر در بروز مشکلی مانند افزایش فشار خون را نشان میدهد.
به گفته دورگان، تحقیق تیم او نشان میدهد که روزه داری میتواند تاثیرات مهمی روی جمعیت باکتریهای گوارشی داشته باشد. چنین موضوعی در علم پزشکی بسیار قابل توجه بوده و میتوان به کمک این نوع رژیمهای غذایی، افراد مبتلا به فشار خون بالا را تحت درمان قرار داد.
دانشمندان از مدتها پیش نشان دادهاند که باکتریهای گوارشی قادر به تولید ترکیباتی هستند که در نهایت با ورود به جریان خون فرد، باعث بروز تغییرات قابل توجهی در بدن خواهند شد. این تغییرات در بسیاری موارد مفید بوده و باعث بهبودی سلامت فرد میشوند. به این ترتیب، شاید رژیم غذایی روزه داری متناوب در آینده نزدیک به عنوان روش درمانی مهمی به منظور تغییر میزان فشار خون افراد مورد استفاده قرار بگیرد. در حال حاضر نتایج به دست آمده تنها مختص موشهای آزمایشگاهی هستند، اما پژوهش در مورد بدن انسانها میتواند نتایج مشابهی را به همراه داشته و دری جدید را برای مقابله با این مشکل سلامتی شایع و دردسرساز باز کند.