کمک های تسلیحاتی آلمان به اوکراین با سلاح های به درد نخور و از رده خارج!

آلمان 2700 قبضه سامانه پدافند هوایی دوش پرتاب استرلا 2 برای اوکراین ارسال کرد که هیچ کدام به درد نمی‌خورند.

آلمان در کنار هزار راکت‌های ضد تانک پانزرفاوست 3 که به اوکراین فرستاد، 2700 قبضه سامانه پدافند هوایی دوش پرتاب از نوع استرلا 2 نیز به آن‌ها تحویل داد. با این حال بر خلاف راکت اندازهای پانزرفاوست 3 که به جرات بهترین نمونه در دنیا هستند، سامانه‌های استرالا 2 دیگر کارایی ندارند. در ادامه نگاهی به این موشک خواهیم داشت.

استرلا 2 یک سامانه دوش پرتاب پدافند هوایی (منپدز) است که سال 1964 توسط دفتر طراحی KBM در شوروی طراحی و 4 سال بعد وارد خدمت شد. روس‌ها این سامانه را بر اساس منپدز FIM-43 رد آی (Redeye) که به دستشان افتاده بود طراحی کردند، از این رو استرلا 2 که با شناسه 9K32 شناخته می‌شود، شباهت بسیاری به FIM-43 آمریکایی دارد که در سال 1959 طراحی شد.

این سامانه روسی که ناتو آن را سام 7 گریل (Grail) نامگذاری کرده است، همچون رد آی از یک پرتابگر یک بار مصرف با یک موشک آماده به شلیک درونش تشکیل شده است. برای هدف گیری کاربر بایستی موشک که یک جستجوگر فروسرخ در دماغه خود دارد را به سمت هدف گرفته تا روی حرارت آن، که عمده‌اش از موتور منشا می‌گیرد، قفل کند. پس از قفل پرتابگر با یک صدای بوق به کاربر اطلاع می‌دهد که آماده شلیک است.

جستجوگر سام 7 همچون نسل اول رد آی توسط گاز مبرد خنک نمی‌شد، اما در نسل دوم رد آی آمریکایی‌ها از جستجوگر سرد شونده با گاز مبرد استفاده کردند تا جستجوگر موشک راحت‌تر بتواند حرارت موتور را از پس زمینه به شدت سرد شده تشخیص دهد. با این حال نسل دوم استرلا 2 موسوم به 9K32M Strela-2M همچنان از همان جستجوگر غیر سرد شونده بهره می‌برد که دقت کمتری داشت.

برد استرلا 2 در نسل 1 و 2 به ترتیب 3.7 و 4.2 کیلومتر بود. ارتفاع پروازی از 1.5 کیلومتر در نسل 1 به 2.3 کیلومتر در نمونه ارتقا یافته افزایش یافت. سرعتش نیز از 430 متر بر ثانیه (1.46 ماخ) به 500 متر بر ثانیه (1.7 ماخ) رسید. برای مقایسه بد نیست بدانید رد آی در نسل اول خود 4.5 کیلومتر برد داشت و تا ارتفاع 2.74 کیلومتر بالا می‌رفت، سرعتش نیز 580 متر بر ثانیه (1.97 ماخ) بود.

استرلا 2 همچون رد آی یک موتور راکتی سوخت جامد دارد و فیوز سرجنگی آن از نوع ضربه‌ای است که پس از برخورد به هدف با تاخیر چند ثانیه‌ای فعال می‌شود تا موشک ابتدا با انرژی جنبشی خود به درون بدنه نفوذ و سپس منفجر شود. سرجنگی هر دو موشک نیز 1 کیلوگرم وزن داشت و از نوع به شدت انفجاری ترکش‌زا بود.

شوروی پس از ساخت این موشک آن را به بیش از 80 کشور که از مشتریان و هم موضعان آن در سراسر دنیا بودند نظیر کوبا، چین، مصر، ویتنام شمالی، کره شمالی و… فروخت. این موشک همچنین پرشمارترین پدافند دوش پرتاب در دست گروه‌های تروریستی نظیر داعش و طالبان است.

سام 7 موشک موفقی نبود و روس‌ها تنها 3 سال پس از ورود به خدمت رسمی آن، سریعا به دنبال ساخت جاگزینی برایش رفتند که 9K34 استرلا 3 (نام در ناتو: سام 14 گرملین) نام داشت. پس از آن شوروی دیگر خانواده استرلا را توسعه نداد و ده سال بعد از ورود به خدمت نسخه اولیه آن، موشک جدیدی به نام 9K38 ایگلا (نام در ناتو: سام 16 گیملت) را وارد خدمت کردند. سپس توسعه خانواده ایگلا ادامه داشت و جدیدترین نمونه آن که 9K338 ایگلا S نام دارد، در سال 2004 وارد خدمت شد. از سال 2014 نیز موشک 9K333 وربا (سام 25) برای جایگزینی ایگلاهای قدیمی عملیاتی شد.

سرباز شوروی در حال آموزش کار با استرلا 2 به سرباز آلمان شرقی

حال سامانه‌های سام 7 که آلمان به اوکراین فرستاد همگی در زمان شوروی تولید و متعلق به آلمان شرقی بودند که پس از فروپاشی دیوار برلین و یکی شدن 2 آلمان، به خدمت ارتش آلمان در آمدند. با این حال آلمانی ها ایگلا، استرلا 3 و استینگر آمریکایی (جایگزین رد آی) در خدمت داشتند و سامانه‌های استرلا 2M آن‌ها همگی به عنوان ذخیره راهی انبار شدند. آلمان شرقی این سلاح را در دهه 1970 خریداری نمود و بدین ترتیب این موشک‌ها که برای اوکراین فرستاد دست کم 30 تا 45 سال سن دارند.

احتمالا حتی یکی از این موشک‌ها نتواند شلیک شود. زیرا باتری پرتابگر به احتمال بسیار بالا خالی از شارژ شده و ترکیبات شیمیایی سوخت جامد موتور و پرتابگر کمکی آن بسیار بیش‌تر از عمر مفید خود زندگی کرده‌اند. ضمنا حتی در صورتی که شلیک شوند، استرلا 2 عملکرد مناسبی از خود نشان نداد و بعید است در مقابل هواگردهای امروزی موثر باشد. جستجوگر این موشک نسل نخست از جستجوگرهای حرارتی شوروی است و فریب آن توسط پادکار فروسرخ موسوم به فلیر (شراره) که با هدف گمراه کردن موشک رها می‌شود، کار سختی نیست.

البته آلمان علاوه بر استرلا 2،  500 قبضه استینگر نیز برای اوکراینی‌ها فرستاد. با این حال به نظر می‌رسد منتظر فرصتی بودند که زحمت موشک‌های بسیار قدیمی خود را به کشور دیگری واگذار کرده و با اهدای آن‌ها به اوکراین، پشتیبانی خود از کیف را نشان دهد. اذهان عمومی این حرکت آلمان را به عنوان حمایتی از مدافعان اوکراینی می‌بیند، غافل از آن که این موشک‌ها چند سال است که منسوخ شده‌اند.