تلگرام دوباره پیام رسان محبوب ایرانی ها شد

بعد از فیلترینگ شدید پلتفرم‌هایی نظیر اینستاگرام و واتساپ، تلگرام دوباره پیام رسان محبوب ایرانی ها شد و کاربران بیشتری به آن پیوستند.

مدتی است که محدودیت‌های شدید و وسیعی علیه اینترنت ایران اعمال شده و در همین راستا کسب و کارهای زیادی مختل شده است. کاربران داخل کشور برای این که بتوانند تنها دقایقی از پلتفرم‌های خارجی استفاده کنند می‌بایست از ابزارهای دور زدن فیلترینگ نظیر فیلترشکن‌ها استفاده نمایند. البته این روزها دولت فیلترشکن‌ها را نیز مسدود کرده است و گاهی اوضاع به حدی افتضاح می‌شود که نمی‌توان یک پیام ساده رد و بدل کرد.

بر اساس آمارهای منتشر شده از برخی منابع موثق، از روزی که محدودیت‌های اینترنتی آغاز شده، استفاده از ابزارهایی نظیر وی پی ان سه هزار برابر رشد کرده است. هم‌اکنون اگر بخواهید از پیام رسان‌های خارجی بهره‌مند شوید باید یا وی پی ان داشته باشید یا قید استفاده کردن را بزنید.

به اعتقاد برخی از کارشناسان حوزه فناوری، خرید و استفاده از فیلترشکن‌ها راهی بیهوده است و تنها هزینه اضافی برای کاربران به بار می‌آورد. همچنین همان‌طور که بارها تأکید شده، برخی از این ابزارهای دور زدن فیلترینگ نه تنها کاربردی نبوده، بلکه در قالب بدافزار اطلاعات هویتی و شخصی کاربران را به سرقت برده‌اند.

بازار داغ فیلترشکن‌ها

گفتیم که همزمان با اعمال محدودیت روی اینترنت بین‌الملل، کاربران زیادی به سمت استفاده از ابزارهای دور زدن فیلترینگ نظیر وی پی ان‌ها رفته‌اند. به گفته رئیس تحقیقات یکی از شرکت‌های وی پی ان، سیمون میگلیانو، تقاضا برای خدمات شبکه خصوصی مجازی (VPN) در ایران نسبت به دو هفته گذشته بیش از سه هزار درصد افزایش یافته است.

همچنین علاوه بر این گوگل اعلام کرده که استفاده از ابزار اوت لاین هم با افزایش تقاضا روبه‌رو شده است. اوت لاین ابزاری است که به کاربران اجازه می‌دهد فیلترشکن‌های امن راه‌اندازی کنند و بدین ترتیب دولت نتواند آنها را شناسایی یا سانسور کند. یکی از کارشناسان حوزه فناوری به نام آرین اقبال اخیرا بیان کرد:

فیلترشکن‌ها تنها زمانی برای کاربران فایده دارند که دسترسی آنها را به شبکه های اجتماعی تسهیل کنند. وقتی اینترنت به طور سراسری قطع می‌شود، دسترسی به فیلترشکن‌ها هم غیرممکن است. این روزها حتی پروتکل فیلترشکن‌های دو مرحله‌ای هم شناسایی شده‌ و دیگر این فیلترشکن‌ها هم جوابگو نیستند. این احتمال وجود دارد که برخی افراد با سوءاستفاده از شرایط فعلی، فیلترشکن‌های قدیمی و بی‌فایده را هم به مردم بفروشند. این موضوع خطر ظهور بدافزارها را هم بیشتر می‌کند، چون بسیاری از بدافزارها در قالب فیلترشکن‌ها به دستگاه‌های افراد نفوذ کرده و می‌توانند تهدیدی برای اطلاعات شخصی و حریم خصوصی کاربران باشند.

همچنین به گفته یکی دیگر از کارشناسان حوزه فناوری، فیلترشکن‌های حال حاضر که مورد استفاده مردم قرار می‌گیرند، به مرور زمان غیر قابل استفاده خواهند شد، زیرا پروتکل‌های آنها از کار می‌افتد. علت این که کاربران زیادی در سراسر ایران از وی پی ان استفاده می‌کنند همین است. سعید سوزنگر در ادامه توضیح داده است:

به طور کلی این اجبار برای مهاجرت از شبکه های اجتماعی به پیام رسان‌های داخلی و مقاومت مردم برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی باعث شده است تا کاربران بدون ملاحظات امنیتی هر فیلترشکنی را روی موبایل‌های خود نصب کنند. فیلتر شدن گوگل‌پلی و اپ‌استور هم باعث شده بازار دانلود اپلیکیشن‌های مخرب از طریق منابع غیر رسمی افزایش پیدا کند. اکثر اپلیکیشن‌هایی که در مارکت‌های غیر رسمی هستند، بدافزار بوده و از اطلاعات کاربران سوءاستفاده می‌کنند و در نهایت اطلاعات‌شان را می‌دزدند.

مهاجرت به پیام رسان های داخلی

عده‌ای از کاربران به دلایل مختلفی نظیر ارتباطات کاری یا خانوادگی مجبور به استفاده از پیام رسان هستند. با فیلتر شدن پلتفرم‌هایی نظیر واتساپ و اینستاگرام کاربران به سمت استفاده از پیام رسان های داخلی رفته‌اند. همچنین مدیران پیام رسان‌‌های داخلی اعلام کرده‌اند که طی دو هفته اخیر با افزایش کاربر مواجه شده‌اند.

به گفته مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیام رسان گپ، طی روزهای اخیر حجم قابل توجهی کاربر جدید وارد پلتفرم مذکور شده‌اند. انجیدنی توضیح داده که کاربران جدید به طور محسوس بسیار فعال‌تر از کاربران قدیمی هستند. وزیر ارتباطات هم اخیرا با حمایت از پیام رسان های داخلی، از تقویت پلتفرم‌های داخلی مشابه خبر داده است.

مشکل اصلی کاربران ایرانی با پیام رسان‌های داخلی، مسئله امنیت داده است. همچنین بنا بر اعتقاد کارشناسان حوزه فناوری، این که مردم به پیام رسان های داخلی کوچ کرده‌اند تنها یک دلیل دارد و آن اجبار برای برقرار ارتباط با دیگران در دنیای اطلاعات است. سعید سوزنگر بار دیگر پیرامون پیام رسان های داخلی خاطرنشان کرد:

مردم از ادامه فیلترینگ شبکه های اجتماعی خسته شده‌اند و حالا به اجبار به پیام رسان‌های داخلی روی آورده‌اند که دست‌کم بتوانند فایل‌های وی‌پی‌ان خود را از طریق این شبکه‌ها منتقل کنند؛ اما افزایش مراجعه کاربران به پیام رسان های داخلی دلیل بر این نیست که اعضای جدید، به کاربران دائمی آنها تبدیل شوند. در واقع کاربران برای رفع نیاز فعلی و تا بازگشت دسترسی به شبکه های اجتماعی بین‌المللی از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند.

کاربران دوباره به تلگرام کوچ کرده‌اند

اگرچه محدودیت‌های اینترنتی طی دو هفته اخیر شدید و گسترده بوده، اما کاربران زیادی طی همین روزها به تلگرام مهاجرت کرده‌اند. طبق آمار رسمی، در حال حاضر نزدیک به 45 میلیون کاربر ایرانی از پیام رسان تلگرام استفاده می‌کنند زیرا اکنون تلگرام بهترین شبکه اجتماعی است که می‌توان یافت.

ویژگی پروکسی تلگرام این روزها بیش از پیش به درد کابران ایرانی خورده و در شرایطی که تقریبا هیچ پیام رسان خارجی قابل استفاده نیست، هرچند به زحمت، همچنان تلگرام قابل استفاده است و همین موضوع باعث بازگشت دوباره کابران ایرانی به پیام رسان تلگرام شده است.

به گفته آرین اقبال، در حال حاضر عده‌ای تأکید می‌کنند که واتساپ برای آنها رفع فیلتر شده و برخی اعلام می‌کنند که همچنان این شبکه اجتماعی فیلتر است. به عقیده اقبال فیلترینگ واتساپ برداشته نشده و مشکل پیش آمده به معنی وجود مشکل در سیستم فیلترینگ کشور است. اقبال همچنین بیان داشت:

این روزها کاربران زیادی بر اثر فیلترینگ واتساپ، به تلگرام روی آورده‌اند. اگر قرار بر فیلترینگ دائمی واتساپ باشد، کاربران میان این دو پیام‌رسان، تلگرام را انتخاب می‌کنند؛ چرا که این پیام‌رسان کیفیت بالاتر و ویژگی‌های بهتری نسبت به واتس‌اپ دارد.