بسیاری گمان میکنند که ویپ نسبت به سیگار یا قلیان خطر کمتری برای سلامتی انسان دارد. هرچند حالا دانشمندان نسبت به استفاده از ویپ هشدار بسیار جدی دادهاند.
در تابستان ۲۰۱۹ بود که ناگهان بیش از ۲۸۰۰ نفر در آمریکا بستری شدند. از میان این افراد ۶۸ نفر جان خود را از دست دادند و همین سبب شد سازمانهای سلامتیمحور آمریکا نگران شوند. در نهایت مشخص شد که علت بستری شدن افراد وجود مادهای شیمیایی درون برخی ویپ ها بوده است که میتواند به بافت ششها آسیب جدی وارد کند. در نتیجه این اتفاق فرد ابتدا دچار نفستنگی میشود و سپس سرفه و علائم شدید را تجربه میکرد.
استفاده از ویپ زنگهای هشدار را در جوامع علمی بهصدا در آورده است
این رخداد خاص سبب شد که پژوهشگران به بررسی خطرات احتمالی مصرف ویپ علاقهمند شوند. پنج سال از آن زمان گذشته است و حالا شاهد انتشار هشدار دانشمندان درباره استفاده از ویپ هستیم. پژوهشهای مختلف بهصورت مفصل این مسئله را بررسی کردهاند. تمامی شواهد نشان میدهد که مصرف سیگار الکترونیک خطر بروز بیماریهای تنفسی، حمله قلبی و سکته را افزایش میدهد.
حالا نیز نتایج یک پژوهش جدید در رابطه با خطرات استفاده از ویپ منتشر شده است. دانشمندان با قطعیت میگویند که افراد ۱۸ سال و بالاتری که در هر مقطعی از زندگی خود هشدار استفاده از ویپ را جدی نگرفتهاند، ۱۹ درصد بیشتر از دیگران در خطر نارسایی قلبی هستند. توجه داشته باشید که برخلاف حمله قلبی، نارسایی قلبی بهصورت ناگهانی رخ نمیدهد. در این حالت قلب بهتدریج ضعیف میشود. تا جایی که دیگر توانایی فرستادن خون به سرتاسر بدن را ندارد. در نتیجه این اتفاق فعالیتهای فرد فوقالعاده محدود خواهند شد.
هر روز مطالعات بیشتری نسبت به استفاده از ویپ هشدار میدهند و تاکید دارند سیگارهای الکترونیکی برخلاف باور پیشین کمخطر نیستند. در واقع تفاوت بین کسی که از ویپ استفاده میکند با یک فرد عادی زیادتر از آن است که بتوان نادیده گرفت. در پژوهش اشارهشده وضعیت سلامتی ۱۷۵۶۶۷ فرد بالغ آمریکایی مورد بررسی قرار گرفت.
از این میان حدود ۲۸۶۶۰ نفر گفته بودند که تاکنون از سیگارهای الکترونیکی استفاده کردهاند. جالب اینجاست که ۳۲۴۲ نفر از آنها تنها ۴ سال پس از جمعآوری دادههای اولیه دچار نارسایی قلبی شدند. البته دانشمندان افرادی که پیشتر سابقه نارسایی قلبی داشتند را از تحلیلهای خود حذف کردند تا نتایج دقیقتر باشد. همچنین آنها عوامل تاثیرگذار روی نارسایی قلبی همچون دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا و اعتیاد به سیگار را در نظر گرفتند. سن و جنسیت افراد نیز مورد بررسی قرار گرفت.
حدود ۶۰ درصد از افراد شرکتکننده در این پژوهش زن بودند و اکثر آنها نیز سفیدپوست محسوب میشدند. همچنین میانگین سن آنها حدود ۵۲ سال بود. پیش از این دانشمندان نسبت به مصرف ویپ هشدار داده بودند؛ اما پژوهشهای خود را عموما روی افراد جوانتر متمرکز میکردند. این در حالی است که معمولا کمتر شاهد رخ دادن حمله قلبی یا سکته در جوانان هستیم. همین نیز میتوانست سبب شود که نتایج چندان نشاندهنده واقعیت نباشند.
توجه داشته باشید که در یافتههای پژوهش جدید یک نکته مهم وجود دارد. دانشمندان هشدار دادهاند که در صورت استفاده از ویپ احتمال بروز نارسایی قلبی در افراد تا ۱۹ درصد افزایش مییابد. این مورد شامل کسانی که ویپ را ترک کردهاند نیز میشود. عموما در این افراد ماهیچه قلب سفت خواهد شد و نمیتواند کاملا با خون پر شود. همچنین در این پژوهش از افراد پرسیده نشده بود که چه موادی (مثل نیکوتین یا طعمدهندههای مصنوعی) در ویپ آنها وجود دارد.
دانشمندان نگران هستند که باورهای پیشین اشتباه بودهاند و حالا افراد زیادی در خطر مشکلات قلبی هستند. این افراد عموما بهخاطر فرار از مشکلات شدید سیگار، به ویپ رو آورده بودند. هرچند در این میان افرادی نیز هستند که هم از سیگار و هم از ویپ استفاده میکنند و به هشدار دانشمندان نیز اصلا اهمیت نمیدهند. این افراد تا ۵۹ درصد بیشتر از دیگران مستعد نارسایی قلبی هستند.
ما از این واقعیت آگاه هستیم که نیکوتین بهشدت اعتیادآور است. بههمینخاطر جوانانی که از ویپ استفاده میکنند، سهبرابر بیشتر از دیگران به سمت سیگارهای عادی میروند. بدتر از همه اینکه شواهد چندانی وجود ندارد که ویپ های نیکوتیندار سبب ترک سیگار میشوند. شاید با خودتان بگویید که بهترین راهکار استفاده از ویپ هایی است که نیکوتین ندارند؛ اما اینجا نیز به بنبست میخورید. زیرا بررسیها نشان داده در این ویپ ها هم نیکوتین وجود دارد.
در واقع استفاده از این ویپ ها نیز میتواند سبب آسیبدیدن بافت شش و رگها شود. پس از مدتی نیز نوبت به قلب میرسد که آسیب جدی ببیند. هرچند هنوز نمیتوان با قطعیت گفت که کدامیک از مواد موجود در ویپ بیشترین نقش را در بروز این مشکلات دارند. با وجود اینکه هشدار دانشمندان در مورد استفاده از ویپ یک اقدام مثبت است، اما با انتقادهایی نیز مواجه شده است.
برخی افراد بر این باور هستند که این پژوهش صرفا ارتباط بین استفاده از ویپ و نارسایی قلبی را نشان میدهد. در واقع میزان استفاده از ویپ بهعنوان یک عامل تاثیرگذار لحاظ نشده است و همین میتواند سبب شود که دادهها دقیق نباشند. همچنین برخی انتقاد میکنند که جامعه جهانی خیلی زودتر بهچنین پژوهشهایی نیاز داشته است و اکنون کمی دیر بهنظر میرسد. مخصوصا اینکه سیگارهای الکترونیکی هر روز بیشتر در میان قشر جوان محبوب میشوند.