عرضهی رسمی کارت گرافیک GTX 1080، از مهمترین رویدادهای صنعت گیمینگ در روزهای گذشته بود. اگر میخواهید بدانید کارت گرافیک GTX 1080 و برادر آن «GTX1070» چرا اینقدر برای گیمرها مهم و عزیزند، در این مطلب به طور خلاصه و نکتهوار به این موضوع پرداختهایم. مدیرعامل انویدیا ادعا میکند که «GTX 1080» بزرگترین تلاش برای ساخت یک کارت گرافیک، در تاریخ است. با گجت نیوز همراه باشید.
شکاف بزرگی که در بین سهم بازار ای ام دی و انویدیا در بازار وجود دارد، امکان دارد شما را به این اشتباه بیاندازد که سخت افزارهای انویدیا به شکلی جدی و بدون برووبرگرد، توان و کارایی بهتری در مقایسه با سخت افزارهای ای ام دی دارند. اما تجربهی شخصی کاربران، بررسیها و نتیجههای بنچمارکها نشان میدهد این دو کارت گرافیک اختلاف فاحشی ندارند.
علت این شکاف را میتوان در دو مورد خلاصه کرد: مسئلهی اول بهینه بودن و دوم موضوع امکانات و قابلیتها. کارت های گرافیکی انویدیا خنکترند و سرو صدای کمتری تولید میکنند. مسئلهی دوم به امکانات و قابلیتها مربوط میشود. انویدیا به شکلی پیوسته نرم افزارها و درایورهای تازهای برای کارت گرافیکی خود منتشر کرده است. نرم افزارهای مانند Geforce Experience، که امکان بروزرسانی سریع و سادهی درایور کارت گرافیکی را فراهم میکند و نرم افزار «shadow play» که قابلیت ضبط بازی را در اختیار گیمرها میگذارد.
سرعت باورنکردنی کارت گرافیک GTX 1080
مهمترین نکتهای که باید درمورد کارت گرافیک GTX 1080 بدانید کارکرد بسیار سریع کارت گرافیک است. سریعتر از قدرت خروجی دو کارت گرافیک GTX980s انویدیا که با فناوری انحصاری SLI این شرکت، سری شده باشند. Scalable Link Interface یک فناوری مخصوص کارت های گرافیک انویدیا است که در آن دو کارت گرافیک به طور همزمان وظیفهی رندر کردن تصاویر را بر عهده دارند. کارت گرافیک GTX 1080 حتی از TitanX، پرچمدار کارت های گرافیک انویدیا، هم سریعتر است. این کارت گرافیک میتواند بازی دوم «Doom» را در حالتی که تمام تنظیمات گرافیکی بازی روی بیشینه قرار گرفته باشند، با 200 فریم بر ثانیه و رزولوشن 1080p به راحتی اجرا کند.
به کارگیری چندین فناوری جدید و پیشرفته به صورت همزمان، علت اصلی توان و سرعت عجیب کارت گرافیکی جدید انویدیا، است. انویدیا و AMD از سال 2011 از معماری 28 نانومتری در تولید تراشههای خود استفاده کردهاند و تلاششان برای دستیابی به معماری 20 نانومتری ناکام ماند. اما اکنون انویدیا موفق شده است از معماری 16 نانومتری در ساختار نسل جدید کارت های گرافیک خود (که به معماری پاسکال معروف است) استفاده کند و کارت های گرافیک مخصوص بازی را یکباره، دو نسل پیش ببرد. این کارت گرافیکی از نوعی حافظهی جدید به نام GDDR5X (تولید شرکت میکرون، یکی از بزرگترین شرکتهای تولید تراشه های حافظه در جهان) بهره میبرد که سرعت اتقال دادههای آن به عدد سرسام آور 10 گیگابایت برثانیه میرسد.
مصرف بهینه انرژی
گذشته از این توان و کارایی خارقالعاده، جهشهای تکنولوژیک انویدیا در تولید تراشههای نسل جدید، باعث شده است معماری پاسکال بهینهترین معماری کارت های گرافیک انویدیا از نظر مصرف انرژی باشد. به ادعای خود انویدیا، کارت گرافیک GTX 1080 این شرکت، که با معماری 16 نانومتری پاسکال ساخته شده است، سه برابر بهینهتر از کارت گرافیک تایتان ایکس این شرکت است، که با معماری 20 نانومتری ماکسول طراحی شده است. میتوان این مصرف بهینه را جور دیگری هم مشاهده کرد؛ با این که کارت گرافیک GTX 1080 بیش از دو برابر کارت گرافیک GTX 980s قدرت دارد، اما فقط به 180 وات مصرفی نیازمند است. در حالی که توان مصرفی هر کارت گرافیکی GTX 980s به 250 وات میرسد.
غول اورکلاک
گرچه کارت گرافیک GTX 1080 در حال توربو فرکانسی معادل 1733 مگاهرتز در اختیار کابر میگذارد (در مقام مقایسه میتوان به فرکانس 1076 مگاهرتزی GTX 980 و فرکانس 1683 مگاهرتزی تایتان ایکس اشاره کرد)، ولی همچنان اورکلاکرها میتوانند چندصد مگاهرتز به این فرکانس اضافه کنند. در یکی از برنامههای آزمایشی، این کارت گرافیک روی فرکانس 2114 مگاهرتز اورکلاک شد. البته در این حالت هم یک خنککنندهی مبتنی بر جریان هوا برای خنک نگه داشتن آن کافی بود (اورکلاکرها معمولا از نیتروزن مایع برای خنک نگهداشتن کارت گرافیکی استفاده میکنند) و این کارت گرافیکی به دمای 67 درجهی سانتیگراد میرسید.
چند نمایشگر در کنار هم
نوآوریهای انویدیا در طراحی کارت گرافیک GTX 1080 تنها به پیشرفتهای سخت افزاری محدود نیست و امکانات و قابلیتهای نرمافزاری جدیدی را هم همراه با این کارت گرافیکی معرفی کرده است. یکی از قابلیتهای جالب، SMP یا «Simultaneous Multi Projection (ساختن چند تصویر به طور همزمان) نام دارد. این قابلیت برای تولید تصویر در چند نمایشگر کنارهم و همچنین هدستهای واقعیت مجازی کاربرد دارد. برای درک نحوهی کار SMP تصور کنید سه نمایشگر، بخشی از تصویر محیط بازی را نمایش میدهد تا تصویری فراگیر یا Surround ایجاد شود.
در حالت عادی تنها یک زاویهی دید برای هر کدام از این نمایشگرها شبیهسازی میشود که اگر نمایشگرها به صورت خطی در در کنار هم قرار بگیرند، مشکلی به وجود نمیآید. اما اگر دو نمایشگر کناری زاویهدار (نسبت به نمایشگر وسط) قرار بگیرند، آن وقت استفاده از زاویهی دید واحد برای تمام نمایشگرها، نوعی اعوجاج در تصویر نمایشگرهای کناری ایجاد میکند. اما قابلیت SMP کارت گرافیک های جدید انویدیا، از 16 زاویهی دید همزمان پشتیبانی میکند و در نتیجه تصویر بهینهتری در نمایشگرهای کنار هم ایجاد میکند.
همین قابلیت می تواند در هدست های واقعیت مجازی بهکار رود. این هدستها در واقع دو لنز یا نمایشگر دارند که هر کدام در برابر یکی از چشمهای کاربر قرار میگیرد. قابلیت SMP، این امکان را ایجاد میکند تا زاویهی دید جداگانهای برای هر کدام از این لنزها ایجاد شود تا جلوهی سه بعدی تصویر به نمایش در آمده، دقیق باشد. این قابلیت را میتوان هنگام استفاده از یک نمایشگر هم بهکار گرفت. در این حالت، وقتی SMP فعال باشد، حاشیههای تصویر با پیکسلهای کمتری رندر میشوند و درنتیجه بخشی از توان پردازشی کارت گرافیک صرف افزایش نرخ فریم بر ثانیه میشود. به گفتهی توسعهدهندگان انویدیا، فعال کردن SMP میتواند نرخ فریم بر ثانیهی بازی را تا 30 درصد افزایش دهد. با توجه به افزایش محبوبیت هدستهای واقعیت مجازی و استفاده از چند نمایشگر همزمان برای بازی، انتظار داریم ای ام دی هم به زودی قابلیت مشابهی را معرفی کند.
پشتیبانی از HDR
کارت گرافیک انویدیا به طور کامل از قابلیت HDR (گسترهی رنگی وسیع) پشتیبانی میکند، به طور خلاصه، این قابلیت امکان ایجاد طیف رنگی وسیعتری را فراهم میکند و در نتیجه میتوان رنگهای طبیعی تر، نسبت کنتراست بیشتر، میزان روشنایی بالاتر و سیاه مشکیتری را در تصاویر فیلمها و بازیها انتظار داشت. البته برای استفاده از این قابلیت باید نمایشگر یا تلویزیون سازگار با HDR هم داشته باشید. هر چند هنوز پنل های HDR در بازار نمایشگر و تلویزیون فراگیر نشده اند، اما انویدیا پیشاپیش به استقبال آنها رفته است.
کارت گرافیک جدید AMD
شاید مهمترین نکتهای که در مورد ام ای دی باید به خاطر بسپارید این باشد که کارت گرافیک جدید ای ام دی، با عنوان (RX 480)، از معماری 14 نانومتری استفاده خواهد کرد. هر چند این کارت گرافیک قدرت پردازشی خام GTX 1070 را نخواهد داشت (اجازه بدهید در مورد GTX 1070 حرفی نزنیم)، اما ام ای دی استراژی جالبی برای جلب مشتری به کار خواهد برد. ام ای دی قیمت کارت گرافیک جدیدش را کمتر از نصف قیمت کارت گرافیک GTX 1080 تعیین کرده است تا کاربر بتواند دو کارت گرافیک RX480 بخرد و آنها را کراس فایر کند (قیمت کارت گرافیک GTX 1080 حدود 600 دلار تعیین شده، در حالی که ام ای دی قیمت RX480 را 200 دلار تعیین کرده است). منظور از کراس فایر هم این است که از دو کارت گرافیک به صورت همزمان و در کنار هم استفاده شود تا قدرت پردازشی بیشتری به دست بیاید.
در یک کنفرانس مطبوعاتی یکی از مقامهای شرکت ام ای دی برای آن که درک بهتری از نحوهی کار دو RX480 در کنار هم ارائه کند، بازی را به کمک دو کارت گرافیکی، به نرخ 62.5 فریم بر ثانیه میرسید و تقریبا به تمام قدرت پردازشی آن نیاز داشت. البته باید توجه داشت که این مقایسه باید در شرایط مختلف و توسط کارشناسان بیطرف انجام شود تا بتوان به جمع قابل قبولی رسید. روی هم رفته، با توجه به این که این کارت های گرافیکی تازه وارد بازار شدهاند، هنوز زود است که دربارهی قدرت دو کارت گرافیکی RX480 در حالت کراس فایر حرف بزنیم، اما بدون شک ظرف یکی دو ماه آینده، این گزینه به یکی از انتخابهای گیمرها اضافه خواهد شد.