سیارک

انسان هنوز قادر به پیش بینی برخورد سیارک ها با زمین نیست

هر چند انسان در زمینه علم و فناروی پیشرفت های بسیاری نموده است و این پیشرفت ها حوزه نجوم را نیز شامل می شود، اما با این وجود هنوز قادر به پیش بینی احتمال برخورد سیارک ها و یا دنباله دارها با زمین نیست.

زمین همواره در معرض تهدیدات جدی سماوی قرار دارد که در این بین خطر برخورد سیارک ها و دنباله دارها و یا بخش هایی از آنها می تواند در راس تهدیدات باشد. موارد یاد شده مخاطراتی هستند که انسان هنوز قادر به پیش بینی آنها و فراهم سازی تمهیدات لازم در برخورد با آنها نیست.

سیارک ها و دنباله دارها هر لحظه در اطراف زمین در حال انفجار و سوختن هستند، اما فاصله بسیار آنها باعث می شود تا خطر جدی کره خاکی را تهدید نکند. با این وجود زمین در مواردی شاهد برخورد این اجرام با سطح خود بوده است و به نظر می رسد می بایست تاکنون رویدادهایی از این دست توسط انسان قابل ردیابی و پیش بینی می بود.

بطور مثال روز ۱۸ دسامبر سال گذشته بود که بر روی دریای برینگ در شرق روسیه انفجاری بزرگ رخ داد. انفجاری که ناشی از فعالیت یک سیارک در فاصله نزدیک با زمین بود. این انفجار در حدو ۱۰ برابر قدرتمندتر از انفجار بمبی بود که در جریان جنگ جهانی دوم بر روی هیروشیما فرود آمد.

اما چرا تا قبل از رخ دان این انفجار کسی از آن خبر نداشت؟ این جرم آسمانی از کجا آمده بود و چرا کسی متوجه نزدیک شدن آن به زمین نبود؟

منظومه شمسی وضعیت جالبی دارد. این منظومه مملو از موادی است که از بقایای سیارات در زمان شکل گیری هستند. اما بخش عظیمی از این مواد در مکان های خاصی تجمع پیدا کرده اند که از آن جمله می توان به کمربند سیارکی، کمربند اج ورث کویپر و ابر اورت اشاره کرد که بسیار با زمین فاصله دارند.

خزائن یاد شده هر از گاهی اجرامی را وارد فضای بینا سیاره ای می کنند که این اجرام در نهایت خود رابه مدار سیارات می رسانند. منظومه شمسی در واقع فضایی برای جولان اجرام بسیار ریز و نیز بسیار عظیم به مانند سیارک ها و دنباله دارهایی است که قطر برخی از آنها به کیلومترها می رسد.

بسیاری از آنها تهدید به حساب نمی آیند، اما برخورد برخی از آنها با زمین می تواند فاجعه بیافریند که از این نمونه می توان به برخورد ۶۵ میلیون سال پیش اشاره کرد که در نهایت نسل دایناسورها را از روی زمین برداشت. اما این بدان معنا نیست که برخوردهای کوچکتر هیچ گونه تهدیدی برای زمین به حساب نمی آیند.

در سال ۱۹۰۸ برخورد یک جرم آسمانی با بخش های خالی از سکنه سیبری منجر به تخریب بخش عظیمی از جنگل شد. اگر این برخورد ۲ ساعت دیرتر صورت می گرفت، شهر سنت پترزبورگ روسیه به طور کامل نابود می شد. رویداد مشابهی را در سال ۲۰۱۳ و باز هم در کشور روسیه داشتیم که در آن یک سیارک  کوچک با شهر چلیابینسک برخورد کرد و منجر به زخمی شدن هزار و ۵۰۰ نفر و تخریب ۷ هزار منزل مسکونی شد.

ردیابی سیارک ها بسیار چالشی است

بر همین اساس می توان پیش بینی کرد که یک برخورد شدید تا چه حد زمین را متاثر از خود خواهد کرد. با این وجود ما هیچ چیز از احتمال برخورد اجرامی سماوی با زمین نمی دانیم. البته در این بین تحقیقات بسیاری صورت گرفته است که بر اساس آنها منجمان اعتقاد دارند هر قدر که جرم نزدیک شونده به زمین بزرگتر باشد پیش بینی رفتار آن راحت تر خواهد بود. با این وجود اجرام بسیاری در اطراف ما وجود دارند و ما  نمی توانیم رفتارهای همه آنها را پیش بینی کنیم.

سیارک ها بندرت ردی قابل مشاهده از خود به جای می گذارند و مشاهده آنها تنها در زمانی مقدور است که بسیار عظیم باشند. لذا برای مشاهده یک سیارک کوچک باید منتظر باشیم که به شدت به زمین نزدیک شود که در این صورت هم ممکن است پیش بینی ها دیگر کارایی نداشته باشند.

در اکثر مواقع سیارک های کوچک را نمی توان ردیابی کرد و لذا شاید می بایست خود را برای سورپرایزهای جدید سیارکی در آینده آماده کنیم. اما با این وجود احتمال بیشتری وجود دارد که بتوان پیش بینی هایی در خصوص احتمال برخورد سیارک های بزرگ با زمین داشته باشیم.

از یک سو پیش بینی رفتار سیارک ها می تواند به انسان در جریان رویارویی با این تهدید بزرگ کمک کند، اما انسان راه های دیگری نیز برای مقابله با این تهدید دارد. بشر در جریان ماموریت های هایابوسا، هایابوسا ۲ و اوزیریس رکس توانست نشان دهد که می تواند بر روی سیارک ها فرود آید و مسیر آنها را عوض نماید.

همچنین انسان درصدد است تا با بهره گیری از فناوری، به استخراج برخی مواد داخل سیارک بپردازد و با این کار مدار سیارک را تغییر داده و آن را به جهتی دیگر سوق دهد و در نتیجه از برخورد آن با زمین پیش گیری کند. بشر بتدرج خود را به مرحله ای خواهد رساند که بتواند برای  تمامی تهدیدات احتمالی سماوی پیش بینی لازم را به عمل آورده و خود را برای مقابله با آنها مهیا نماید.