اولین رژ لب جهان در جیرفت ایران پیدا شده. این لوازم آرایش قرمز تیره ترکیبات جالبی دارد که باستان شناسان را شگفت زده کرده است.
باستان شناسان در منطقه جیرفت واقع در جنوب شرق ایران موفق به کشفی مثال زدنی شدند. در میان ابزارآلات دستساز غارت و سپس کشف شده، یک ویال از جنس کلریت پیدا شده که حاوی مادهای قرمز رنگ است. به نظر میرسد این ماده قرمز رنگ، شکل باستانی از محصول امروزی رژ لب باشد. با ما در گجتنیوز همراه باشید و از این کشف جدید در کشورمان خبردار شوید.
یافتهها در قالب مقالهای در ژورنال علمی Scientific Reports منتشر شده و بیان میکند که ترکیبات معدنی این ماده قرمز رنگ شامل هماتیت رنگ شده با منگنیت و برونیت در کنار آثاری از سرب معدنی و سولفات طبیعی سرب میشود. این ترکیبات با موم گیاهی و سایر مواد طبیعی ترکیب شده و از این نظر بسیار شبیه به دستور ترکیب شیمیایی رژ لب امروزی به نظر میرسد.
قدمت این اکتشاف تازه به بیش از دویست سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد. چنین پیشینهای میتواند دید ارزشمندی درباره شناخت بیشتر تمدن مرهشی (Marhasi) میسر کند. به این تمدن باستانی در متون میخی بین النهرینی معاصر با آثار کشف شده اشاره شده است.
پرفسور ماسیمو ویدال، یکی از نویسندگان این پژوهش و استاد باستان شناسی دانشگاه پادوا در ایتالیا، به یکی از خبرنگاران در خلال یادداشتی گفت: “تا به حال توانستهایم در تاریخ چهار هزار تا پنج هزار سال پیش آثاری از انواع لوازم آرایش مانند خط چشم و سایه چشم کشف کنیم؛ اما هیچوقت نشانهای از رژ لب یافت نشده بود”.
دانش علمی سطح بالا در میان ایرانیان باستان مخصوصا در شناخت روندهای شیمیایی و همچنین استفاده آنها از سنگهای معدنی گوناگون، احتمالا موجب شده است چنین محصولات زیبایی و آرایشی پیچیدهای خلق کنند. تمدن جیرفت باستان که گفته میشود پایتخت حکومت مرهشی بوده، در دشتی مملو از منابع سنگی لیتیومی غنی قرار دارد. این شرایط مساعد، به توسعه محصولات زیبایی پیشرفته کمک چشمگیری کرده است.
ظروف حاوی این محصولات زیبایی که در محل حفاری کشف شدهاند، نشان دهنده اهمیت ارائه برخی هویتهای اجتماعی خاص حتی در مرحله پس از مرگ در چنین جوامع شهری اولیهای هستند. پرفسور ویدال در این باره نوشته که استفاده از لوازم آرایش در تشریفات جشنی و همچنین مراسم تدفین افراد این تمدن، نقش مهمی داشته است. همین موضوع همچنین به وجود طبقات اجتماعی مختلف در آن اشاره دارد.
در حالی که آثار باستانی کشف شده پیشین عمدتا بر لوازم آرایش سفید یا رنگ روشن تکیه داشتند، کشف این رژ لب قرمز تیره میتواند دیدی تازه درباره سلیقه آرایشی در تمدن باستانی به ما بدهد.
اولین رژ لب جهان در ایران
هیچ سند ثبت شده یا اشاره دیگری در منطقه جیرفت وجود ندارد؛ اما کشف این اثر باستانی نشان میدهد که ایران میتواند محل تولد رژ لب برای اولین بار در تاریخ بشر باشد. پرفسور ویدال درباره ادعای صریح و قاطع “اولین شواهد” هشدار داده و معتقد است که هر زمان این امکان وجود دارد تا اکتشافات جدید، درک ما را از فرهنگهای باستانی تغییر دهند. به عبارت دیگر، رژ لب کشف شده در حال حاضر اولین رژ لب تاریخ بشر شناخته میشود و اولین بار در ایران مورد استفاده قرار میگرفته است.
از طرف دیگر، ممکن است در آینده شواهدی دیگر پیدا شوند که از پیشینه قدیمیتر این نوع لوازم آرایش محبوب بانوان در منطقه و دوره زمانی دیگری خبر دهند.
ویال کشف شده این رژ لب هم ابعاد کوچک و باریکی دارد. همچنین باید اشاره کنیم که این ظرف نگهدارنده، با آینههای دستی باستانی هماهنگ طراحی شده است. این موضوع میتواند شاهد دیگری بر تشابه زیاد میان نحوه استفاده از لوازم آرایش در باستان و رویههای زیبایی امروزی باشد.
تمدن جیرفت همچنان پر رمز و راز باقی مانده است. این منطقه در سال 2000 و 2001 در معرض غارت و چپاول شدید قرار گرفت و همچنین آرامگاههای آن تخریب شدند.