بمب افکن رادارگریز H-20، شاهکار مهندسی هوایی چین و نشانگر توانمندیهای نظامی این کشور است. اما آیا رقیب جدی برای بمبافکنهای آمریکایی است؟
برای دههها، ایالات متحده به سهگانهای از قدرت هستهای متکی بوده است: موشک های بالستیک قاره پیما (ICBM)، موشکهای بالستیک پرتابشده از زیردریایی (SLBM) و بمبافکنهای استراتژیک تجهیز شده به بمبهای هستهای. این رویکرد، بازدارندگی گسترده و انعطافپذیری را برای ایالات متحده تضمین میکند. با این حال چین بهعنوان رقیب اصلی آمریکا مسیر متفاوتی را دنبال کرده است. علیرغم توسعه سلاحهای هستهای در دهه ۱۹۶۰، چین هرگز بمبافکن استراتژیک دوربرد خود را نساخته است.
این عدم تمایل، عمدتاً به دلیل عدم نیاز بوده است؛ اما چین در حال حاضر میخواهد این کمبود را جبران کند. این کشور آسیایی در سال ۲۰۱۶ از توسعه یک بمبافکن استراتژیک اختصاصی به نام “Xian H-20” رونمایی کرد. این هواپیما شباهت زیادی به بمبافکن B-2 Spirit آمریکا دارد. توسعه H-20 با سرعت تمام در حال انجام است. طبق برنامهریزیها، اولین پرواز آن در جولای ۲۰۲۲ انجام شد و در مارس ۲۰۲۴، تکمیل آن توسط معاون فرمانده نیروی هوایی چین رسماً اعلام شد. ورود به خدمت این بمبافکن در آینده نزدیک قریب الوقوع است.
ظهور بمب افکن H-20 نشاندهنده تغییر در استراتژی هستهای چین است و زنگ خطر را برای کارشناسان امنیت ملی آمریکا به صدا درآورده است. شباهتهای مشهود این بمبافکن به B-2، با سابقه سرقت فناوری توسط چین، نگرانیهایی را در مورد روشهای به کارگیری این هواپیما ایجاد میکند. علاوه بر این، معرفی یک بمبافکن استراتژیک قارهپیما، پتانسیل سلاحهای هستهای چین و جاهطلبیهای استراتژیک این کشور را به نمایش میگذارد و چالشی جدید برای ارتش ایالات متحده به وجود میآورد. با این حال، هنوز مشخص نیست که بمب افکن رادارگریز جدید H-20 چین تا چه حد با همتای آمریکایی خود برابری میکند.
در مورد بمب افکن H-20 چین چه میدانیم؟
چین معمولا جزئیات فنی سلاحهای خود را پنهان میکند، اما در مورد طراحی H-20 اطلاعاتی منتشر شده است. این بمبافکن ظاهری شبیه به B-2 Spirit و B-21 Raider آمریکایی دارد که به ترتیب در سالهای 1997 و 2023 ساخته شدهاند. با وجود تفاوتهایی در طراحی، به نظر میرسد H-20 به شدت از نمونههای آمریکایی الهام گرفته است. این هواپیمای بدون دم، با سرعت کمتر از صوت (زیرصوت) پرواز میکند و طول آن حدود 100 فوت تخمین زده میشود.
با توجه به اندازه H-20، پیشبینی میشود که بتواند تا 60 تن مهمات را با خود حمل کند. برد پروازی این بمبافکن طبق گزارش سالانه پنتاگون به کنگره در سال 2021، بین 2000 تا 5280 مایل متغیر است. H-20 مانند دیگر بمبافکنهای استراتژیک، احتمالاً قادر به حمل انواع سلاحهای متعارف و هستهای، از جمله موشک و بمب خواهد بود.
سرعت نهایی H-20 مشخص نیست، اما به دلیل طراحی زیرصوت، از سرعت صوت (1 ماخ، معادل 1224 کیلومتر بر ساعت) فراتر نخواهد رفت. شباهت ظاهری این بمبافکن به نمونههای پنهانکار آمریکایی نشان میدهد که از فناوری مشابهی بهره میبرد. چین سابقه توسعه فناوری پنهانکاری برای جنگنده چنگدو J-20 را دارد،
با این حال، به دلیل تفاوتهای قابل توجه در اندازه و شکل بین جنگنده و بمبافکن، عملکرد فناوری پنهانکاری در H-20 ممکن است با نمونههای قبلی یکسان نباشد. به همین دلیل، قابلیتهای پنهانکاری این بمبافکن همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
آیا غرب باید نگران بمب افکن مرموز چینیها باشد؟
رونمایی اخیر چین از بمبافکن H-20 ممکن است نشاندهنده تغییر در استراتژی دفاعی هستهای این کشور باشد، اما لزوماً به معنای خطر فوری نیست.
درست است که H-20 روی کاغذ میتواند به اهدافی در خاک آمریکا حمله کند، اما تنها سلاحی نیست که چین در زرادخانه خود برای این کار دارد. این کشور پیش از این هم برخی موشکهای بالستیک قارهپیما و کلاهکهای هستهای را در اختیار داشته است.
گرچه H-20 چندان هم بدون تهدید نیست، اما ظاهراً مقامات آمریکایی در پنتاگون خیلی هم نگران آن نیستند.
یک مقام اطلاعاتی وزارت دفاع در آوریل 2024 به خبرنگاران گفت، مشکل H-20 این است که وقتی به طراحی سیستم نگاه میکنید، به خوبی سکوی کمبازتاب ایالات متحده، به خصوص نمونههای پیشرفتهتری که در حال توسعه دارند، نیست. آنها با چالشهای زیادی در طراحی مهندسی برای عملکرد این سیستم به روشی مشابه B-2 یا B-21 روبرو بودهاند.
این مقام آمریکایی همچنین خاطرنشان کرد که H-20 تهدید بزرگی نیست و رونمایی چین از آن بیشتر جنبه لافزنی داشته است. علاوه بر این، با وجود اعلام چین در مورد H-20، این بمبافکن احتمالاً تا پایان دهه آماده نخواهد شد. در مقابل، ایالات متحده بمبافکن جدید B-21 Raider را تا اواسط دهه 2020 معرفی خواهد کرد. همچنین فراموش نباید کرد که نورثروپ گرومن بی-۲ اسپیریت یکی از بزرگترین بمب افکن های ساخته شده تاکنون است که آمریکاییها صاحب آن هستند.