ادعای مشاهده بشقاب پرنده ها واقعیت ندارد

مشاهده بشقاب پرنده ها یا اشیاء ناشناخته‌ای که با نام یوفو (UFO) هم شناخته می‌شوند، از دید یک استاد برجسته ستاره شناسی که خود به وجود فرازمینی ها باور دارد، غیر واقعی است.

آیا گزارش‌های مشاهده بشقاب پرنده ها یا انواع اشیاء ناشناس پرنده‌ای که با نام یوفو (UFO) شناخته می‌شوند، می‌توانند قابل استناد باشند؟ یکی از اساتید علم ستاره شناسی به این سوال پاسخ منفی می‌دهد. البته نکته جالب این بوده که دانشمند مورد نظر خود به واقعی بودن موجودات فضایی و فرازمینی‌ها باور دارد.

کریس ایمپی (Chris Impey)، استاد ستاره شناسی دانشگاه آریزونا، می‌گوید که ملاقات با فرازمینی‌ها و آمدن جاندارانی از خارج از جو زمین به سیاره ما بزرگ‌ترین اتفاق تاریخ بشریت خواهد بود؛ جالب است بدانید که بر اساس آمارگیری‌ها، نیمی از مردم کشور آمریکا باور دارند که یا در گذشته و یا در عصر مدرن، آدم فضایی‌ها به زمین سر زده‌اند. از طرف دیگر گفته شده که عدد مورد نظر روز به روز در حال افزایش است.

حقایقی در مورد مشاهده بشقاب پرنده ها

باور به واقعی بودن فرازمینی‌ها در میان مردم تا حدودی با باورهای دیگری مانند جن‌زده شدن برخی ساختمان‌ها و یا وجود جانداران افسانه‌ای مانند پا گنده یا هیولای لُخ‌نس، برابری می‌کند. با این وجود دانشمندان تمامی چنین باورهایی را به واسطه نبود شواهد قابل استناد و مشاهدات فیزیکی رد می‌کنند.

البته همین دانشمندان تاکنون احتمال وجود فرازمینی‌ها در فضای بیکران خارج از جو زمین را رد نکرده‌اند، اما این‌طور که به نظر می‌رسد، نوابغ دنیای فیزیک و ستاره شناسی باور دارند که برای اثبات ادعایی به بزرگی و شگفت‌انگیزی واقعی بودن آدم فضایی‌ها، باید شواهدی به همان اندازه بزرگ و شگفت‌انگیز ارائه شوند. شواهدی که بسیار قانع‌کننده‌تر از گزارش‌های مشاهده بشقاب پرنده ها باشند.

ایمپی که تاکنون مقالات مختلفی در مورد تلاش بشریت برای کشف حیات فرازمینی نوشته و حتی کلاسی آنلاین و مجانی برای تدریس اختر فیزیک برگزار می‌کند، نظرات و صحبت‌های جالبی در این رابطه دارد. پیش از هر چیز ایمپی می‌گوید که خود او تاکنون هیچ یوفو یا شی ناشناس پرنده‌ای ندیده است. از طرف دیگر، این ستاره شناس برجسته می‌گوید که کلمه یوفو می‌تواند به هر شی پرنده‌ای که ماهیت آن مشخص نباشد، نسبت داده شود و نمی‌توان هر چیز ناشناسی که در آسمان پرواز می‌کند را به آدم فضایی‌ها ربط داد.

تاریخچه یوفولوژی

تاریخچه جالب‌توجه و مفصلی در رابطه با بحث مشاهده یوفوها وجود دارد؛ نیروی هوایی ارتش آمریکا از دهه 40 میلادی تحقیقات خود برای پی بردن به ماهیت اشیاء ناشناس پرنده را ادامه داده و در سال 1947 بود که حادثه رازول (Roswell incident) در ایالت نیومکزیکو آمریکا، ایالت متحده را به یکی از اصلی‌ترین کشورهای قرار گرفته در معرض پرواز یوفوها تبدیل کرد.

البته با اینکه بسیاری حادثه رازول را به عنوان مهم‌ترین اتفاق دنیای یوفولوژی می‌شناسند، گزارش‌های رسمی دولت آمریکا اعلام کردند که این اتفاق تنها به واسطه سقوط یک بالن نظامی از ارتفاع بالا رخ داده و هیچ شی فرازمینی در حادثه مورد نظر دخیل نبوده است. پس از آن سال موارد مختلفی از مشاهده بشقاب پرنده ها و انواع و اقسام یوفوها در سراسر آمریکا گزارش شد.

به باور ایمپی، این مسئله که اکثر موارد دیده شدن اشیاء ناشناس پرنده برای مردم آمریکا رخ می‌دهد کمی تعجب‌برانگیز بوده و جالب است بدانید که مردم آسیا یا آفریقا با وجود جمعیت فوق‌العاده بیشتر خود، به هیچ وجه به این اندازه یوفو در آسمان نمی‌بینند. از طرف دیگر عجیب است که این مشاهدات عملا در مرزهای کانادا و مکزیک با ایالات متحده متوقف می‌شوند.

همان‌طور که در گیف زیر، موارد دیده شدن اشیاء ناشناس پرنده در سراسر جهان را در طول یک قرن گذشته می‌بینیم، اکثر این اتفاقات به داخل مرزهای آمریکا محدود نمی‌شوند و شاهد هستیم که در سایر مناطق سیاره چنین موضوعی در سطح بسیار خفیف‌تر توجه شهروندانی را جلب کرده است:

یک قرن مشاهده بشقاب پرنده ها و یوفوها در آسمان جهان

ایمپی می‌گوید که بیش از نصف موارد مشاهدات اشیاء ناشناس پرنده دلایلی قابل توجیه و شناخته شده دارند؛ دلایلی مانند عبور شهاب سنگ‌ها، دنباله‌دارها و یا ظاهر شدن سیاره زهره در آسمان که نورهایی نسبتا غیر معمول را به وجود می‌آورند. در واقع نکته اصلی این بوده که دانشمندان و مخصوصا ستاره شناسان با ویژگی‌های چنین اجرام آسمانی آشنا هستند، اما به چشم مردم عادی، هرکدام از این پدیده‌ها می‌توانند به عنوان یک مورد مشاهده بشقاب پرنده ها دسته‌بندی شوند.

با این وجود، گزارش‌ها نشان می‌دهند که موارد دیده شدن یوفو در آسمان حدودا شش سال پیش، بدون هیچ دلیل مشخصی به اوج خود رسید. بر طبق آمار، اکثرا کسانی که سگ خود را برای گردش به بیرون می‌برند و یا اهل سیگار کشیدن هستند، اشیاء ناشناخته پرنده را در آسمان می‌بینند چرا که این افراد بیشتر از سایرین در بیرون از منازل و ساختمان‌ها وقت می‌گذرانند.

به علاوه، مشاهدات در ساعات مختلف شب و اکثرا در روزهای جمعه که آخرین روز کاری برای شهروندان آمریکایی بوده، رخ می‌دهند و می‌توان گفت که در چنین مواقعی افراد در حالت استراحت هستند و معمولا از نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌کنند.

البته کسانی هم مانند کارمند سابق ناسا، جیمز اوبرگ (James Oberg) وجود دارند که به صورت مداوم و با پشتکاری قوی، گزارش‌های مربوط به دهه‌های گذشته را یکی‌یکی ردگیری کرده و به دنبال پیدا کردن توضیحات قابل قبول برای آن‌ها هستند. با این وجود دانشمندان عمدتا بحث مشاهده بشقاب پرنده ها و سر زدن آدم فضایی‌ها به زمین را غیر منطقی می‌دانند و بیشتر از همه به دنبال جستجوی شگفت‌انگیز خود برای یافتن نشانه‌هایی از حیات فرازمینی خارج از جو سیاره هستند.

آیا ما در کیهان تنها هستیم؟

در حالی که بحث یوفوها در فرهنگ عامه مردم در حال رونق گرفتن است، دانشمندان همچنان سعی دارند تا به سوالی تکان دهنده و مهم پاسخ دهند؛ آیا زمین تنها جرم آسمانی میزبان حیات در کل کیهان است؟ تاکنون بیش از 4 هزار سیاره در منظومه ستاره‌های مختلف اطراف زمین کشف شده‌اند که برخی از آن‌ها به واسطه شباهت‌های ابعادی به سیاره ما و همچنین قرار گرفتن در فاصله مناسب از ستاره میزبان خود، احتمالا توانایی میزبانی از زندگی را دارند.

تعداد سیاره‌های فراخورشیدی و معمولی که توسط دانشمندان در رصدهای گوناگون کشف می‌شوند، هر دو سال یک بار دو برابر می‌شود. نزدیک‌ترین مورد در میان سیاره‌های قابل سکونت حدودا 20 سال نوری از زمین فاصله دارد و اگر الگوهای موجود در مورد پیدا کردن اجرام آسمانی سکونت پذیر اطراف زمین درست باشد، می‌توان نتیجه گرفت که در کل کهکشان راه شیری 300 میلیون سیاره این‌چنینی وجود دارند.

حال وقتی فراتر از بحث مشاهده بشقاب پرنده ها می‌رویم و آمار و ارقام قابل استناد جمع‌آوری شده را در نظر می‌گیریم، خواهیم دید که هرکدام از این 300 میلیون جرم آسمانی، پتانسیل به وجود آوردن حیات، مانند همان اتفاقی که سال‌ها پیش روی زمین افتاد را دارد.

در واقع این سیاره‌ها هرکدام یک آزمایشگاه بیولوژیکی هستند و میلیاردها سال هم از شکل‌گیری آن‌ها گذشته است. به این ترتیب زمان مورد نیاز برای به وجود آمدن اشکال ساده و یا حتی پیچیده و پیشرفته‌ای از زندگی روی آن‌ها سپری شده است. به این ترتیب، چنین آماری باعث شده تا ستاره شناسان به وجود حیات فراتر از جو زمین فوق‌العاده خوش‌بین باشند.

علم بشر و موارد مشاهده بشقاب پرنده ها

جف مارسی (Geoff Marcy)، یکی از این ستاره شناسان بوده که در زمینه شکار سیاره‌های فراخورشیدی مشابه زمین تخصص دارد؛ مارسی می‌گوید که کیهان هم‌اکنون تعداد فوق‌العاده زیادی جرم آسمانی زیست پذیر دارد و حتی بسیاری از این سیاره‌ها در وضعیتی هستند که حیات فرضی ساکن آن‌ها هم‌اکنون باید قابلیت سفر از ستاره‌ای به ستاره دیگر را داشته باشد.

یکی از مفاهیمی که بحث جستجو برای حیات فرازمینی را فراتر از مشاهدات بشقاب پرنده ها می‌برد، معادله دریک (Drake Equation) نام دارد؛ این معادله تعداد تمدن‌های پیشرفته فرازمینی داخل کهکشان ما را تخمین می‌زند و با اینکه فاکتورهای تعریف نشده زیادی در آن وجود دارند، اطلاعات اخیر در مورد تعداد سیاره‌های فراخورشیدی موجود در کهکشان راه شیری به ما می‌گوید که بر اساس معادله دریک، احتمال تنها بودن بشریت در کیهان بسیار پایین است.

حتی شاید انسان‌ها اولین تمدن پیشرفته‌ای نبوده باشند که در کیهان شکل گرفته و شاید قبل از ما تمدن‌های دیگری پدیدار شده و پس از مدتی منقرض شده‌اند. همین اعتماد به نفسی که از طریق محاسبات معادله دریک به وجود آمده، دانشمندان را امیدوار کرده که حتما می‌توان فرازمینی‌ها را در جهان اطراف پیدا کرد. به این ترتیب سوال «آیا ما در جهان تنها هستیم؟» به سوال «فرازمینی‌ها کجا هستند؟» تغییر یافته است. البته تاکنون تلاش‌ها برای پیدا کردن جواب سوالات مورد نظر بی‌نتیجه بوده است.

تئوری‌های توطئه

مفهوم دیگری که شاید تاکنون نام آن را شنیده باشید، پارادوکس فرمی (Fermi Paradox) است؛ این پارادوکس به ما می‌گوید که با وجود احتمالات بالای شکل‌گیری حیات در گوشه‌ای از فضا، چرا تاکنون هیچ نشانه‌ای از این حیات پیدا نکرده‌ایم؟ در جواب به این سوال برخی دانشمندان دلایل مختلفی را ارائه کرده‌اند که باعث می‌شوند تا ما نتوانیم تمدن‌های فضایی را ببینیم و یا آن‌ها امکان دیدن ما را نداشته باشند.

در واقع دلیل این مسئله که دانشمندان بحث مشاهده بشقاب پرنده ها یا یوفوهای دیگر را رد می‌کنند، تا حدی به عمق ناشناخته‌ها و ابهاماتی مربوط می‌شود که در مورد جهان اطراف ما و بحث کشف حیات فرازمینی وجود دارند. به این ترتیب محققانی مانند مارسی احتمال پیدایش حیات در فضای اطراف را رد نمی‌کنند، اما به نظر این محققان شواهدی که هم‌اکنون برای اثبات وجود فرازمینی‌ها ارائه می‌شوند به هیچ وجه قابل استناد نبوده و یا توضیحات بسیار ساده‌تری برای هرکدام از آن‌ها وجود دارد که نیاز به ارتباط دادن مشاهدات به آدم فضایی‌ها را از بین می‌برند.

بحث یوفوها در دهه‌های گذشته با تئوری‌های توطئه گوناگون گره خورده و از موارد آدم‌ربایی توسط آدم فضایی‌ها گرفته تا حلقه‌های کشتزار، تاکنون داستان‌های زیادی در رابطه با تلاش این جانداران برای برقراری ارتباط با زمینیان نقل شده است. با این وجود ایمپی می‌گوید که آدم فضایی‌هایی با تکنولوژی فوق‌العاده پیشرفته و هوش و فناوری فرای تصور ما، صدها یا هزاران میلیارد کیلومتر راه را از مبدا خود طی نمی‌کنند که به صورت مرموز، انسان‌های ساکن سیاره را بربایند و یا در کشتزارهای سراسر جهان، حلقه‌هایی عجیب و غریب به وجود بیاورند.

مشاهده بشقاب پرنده ها به عنوان یک پدیده تاریخی فرهنگی

با این تفاسیر، در نظر گرفتن موضوع مشاهده بشقاب پرنده ها و یوفوهای گوناگون موضوعی بوده که می‌توان آن را به عنوان یک پدیده فرهنگی تاریخی در نظر گرفت. دایانا پاسولکا (Diana Pasulka)، استاد دانشگاه کارولینای شمالی می‌گوید که افسانه‌ها و مذهب روشی استفاده شده توسط انسان برای کنار آمدن با پدیده‌هایی هستند که توجیه آن‌ها امکان‌پذیر نیست. به این ترتیب پاسولکا می‌گوید که یوفولوژی هم‌ اکنون به مذهب جدید آمریکایی‌ها مبدل شده است.

در نهایت به نظر ایمپی، باور داشتن به پدیده‌ای مانند اشیاء ناشناس پرنده آن‌قدرها هم دیوانه‌وار نیست، چرا که تاکنون یوفوهایی دیده شده‌اند که منشا و ماهیت آن‌ها تا به امروز معلوم نشده است. از طرف دیگر احتمال واقعی بودن جانداران فرازمینی هم وجود دارد و بر اساس آمارهای جمع‌آوری شده در مورد جهان اطراف، نمی‌توان به صورت کلی امکان وجود آدم فضایی‌ها و یا حداقل شکل ابتدایی از حیات در فضای بیکران را نادیده گرفت.

با این وجود دانشمندان به تازه‌ترین تحقیقات در مورد باور جوانان به پدیده یوفو اشاره می‌کنند که بر اساس آن‌ها، افراد دارای شخصیت اسکیزوتایپال، تمایل به اضطراب اجتماعی، ایده‌های پارانوییدی و همچنین روان‌پریشی گذرا بیشتر از سایرین به ارتباط اشیاء ناشناس پرنده با فرازمینی‌ها باور دارند.

به همین دلیل، طبیعی است که افراد طرفدار تئوری‌های توطئه مرتبط با آدم فضایی‌ها، در سایر جنبه‌های زندگی خود هم به دنبال چنین نظریاتی در مورد وقایع دیگر باشند؛ بنابراین ایمپی می‌گوید که با اینکه به واقعی بودن گزارش‌های مشاهده بشقاب پرنده ها باور ندارد، همچنان احتمال وجود شکلی از حیات خارج از جو زمین را رد نمی‌کند و همیشه با دید باز به چنین مسائلی نگاه خواهد کرد.