توپ لیزری ناوشکن زاموالت از جدیدترین و مدرنترین تسلیحات در نظر گرفته شده برای این ناوشکن قدرتمند و غول پیکر است.
نیروی دریایی آمریکا در آستانه دگرگون سازی ناوگان کوچک ناوشکنهای فوق پیشرفته کلاس زاموالت – Zumwalt است. این قوا قرار است پیشرفتهترین شناورهای رزمی دنیا را به سلاحی نوین، یعنی توپ لیزری مسلح ساخته و خود را برای میدانهای نبرد دریایی آینده آماده کند. توپ لیزری ناوشکن زاموالت به آن کمک میکند در کمترین زمان سریعترین اهداف را نیز نابود کند.
این کلاس شامل سه کشتی پنهانکار و رادارگریز به نامهای یواساس زاموالت – USS Zumwalt، یواساس مایکل منصور – USS Michael Monsoor و یواساس لیندون بی. جانسون – USS Lyndon B. Johnson است که به ترتیب با شناسههای DDG-1001 ،DDG-1000 و DDG-1002 شناخته میشوند. شناورهای کلاس زاموالت با 190 متر طول و 24 متر عرض بسیار بزرگتر از هر کلاس دیگر از ناوشکنها و حتی ناوهای جنگی هستند، به طوری که تنها کشتی رزمی بزرگتر از آن رزمناو روسی کیروف است. اما به لطف فناوری پنهانکاری و رادارگریزی سطح مقطع راداری زاموالت اندازه یک قایق ماهیگیری بسیار کوچک است!
زاموالت پیشرفتهترین ناوشکن و همچنین کشتی جنگی ساخته شده در دنیاست. پنهانکاری، سامانههای الکترونیکی پیشرفته، اتاق فرماندهی تمام کامپیوتری و دیجیتال، سیستم تامین نیروی یک پارچه، توانایی کنترل پهپاد و استفاده گسترده از کامپیوتر و هوش مصنوعی سبب شده تا این عنوان برای زاموالت بدست آید. سیستمهای خودکار و کامپیوترهای هوشمند زاموالت با قابلیت عملکرد خودمختار همگی دست به دست یکدیگر داده و این کشتی بزرگ تنها ۱۷۵ خدمه دارد که نصف تعداد خدمه یک ناوشکن کلاس آرلی برک است.
زاموالت دو توپ ۱۵۵ میلیمتری فوق دوربرد موسوم به AGS دارد که درون محفظه رادارگریز قرار گرفته و هنگام آتش از آن خارج میشوند. قرار بود هنگام انجام عملیات، زاموالت مخفیانه به ساحل دشمن نزدیک و مواضع دشمن را با توپهای خود و استفاده از گلولههای هدایت ماهوارهای دوربرد LRLAP، از فاصله ۱۵۰ کیلومتری زیر آتش بگیرد و از پیشروی تفنگداران دریایی پشتیبانی کند.
اما در نهایت با استراتژی جدید، نقش آن عوض شد؛ ضمن اینکه در عملیاتهای پشتیبانی نیز دیگر به جای توپ از موشکها استفاده میشود. همچنین در ابتدا قرار بود ۳۲ فروند زاموالت ساخته شود، مدتی بعد تعداد به ۲۸ کاهش یافت و در نهایت به دلیل افزایش سرسام آور هزینهها، ساخت آن به ۳ فروند محدود شد.
همچنین تصمیم بر آن شد که به جای دو توپ فوق دوربرد، توپ لیزری و موشک هایپرسونیک CPS روی این کلاس از کشتیها نصب شود. این موشک همچون یک موشک بالستیک، از فاصله دور ایستا و بسیار امن شلیک و با سرعت هایپرسونیک از جو خارج و وارد فضا میشود. سپس در فضا، جایی که از دید پدافند و گزند آن در امان است و در حالی که زمین زیر آن میچرخد، خود نیز حرکت کرده و در نقطه مورد نظر وارد جو میشود. بدین ترتیب با سرعت هایپرسونیک وارد جو شده و بی آنکه پدافند بتواند کاری کند، به سوی هدف شیرجه میزند.
این موشک سرجنگی انفجاری ندارد و قدرت تخریب آن ناشی از انرژی جنبشی بسیار بالایش است. یک تفاوت CPS با موشک بالستیک در این است که CPS بسیار دقت بسیار بالایی دارد، اما موشکهای بالستیک دایره خطای احتمالی چنده ده تا چند صد متر دارند که البته با توجه به اتمی بودن سرجنگیشان، این مسئله اهمیتی ندارد. اما برای CPS که خبری از سرجنگی اتمی نیست، دقت بسیار مهم است تا هدف را با نهایت اثربخشی نابود کند.
CPS بردی نامحدود داشته و با سرعت سرسام آور 20 ماخ (20 برابر سریعتر از صوت) میتواند هر نقطه از زمین را ظرف مدت چند دقیقه (کمتر از ۱ ساعت) مورد اصابت قرار دهد. از آنجا که موشک مذکور بایستی از پرتابگر عمودی شلیک شود، نیروی دریایی میتواند برای ساخت آن از موتور موشک استاندارد ۳ که از جو خارج و به فضا میرود استفاده کند.
این موشک برای حمله غیراتمی ضربتی و دقیق است. با کمک این موشک میتوان در همان لحظات آغازین نبرد و یا حتی پیش از وقوع جنگ در یک عملیات غافلگیرانه، اهداف ارزش دشمن همچون مراکز فرماندهی، ایستگاههای راداری، سکوهای پرتاب موشک، مراکزی همچون نیروگاهها، آتشبارهای پدافندی و دیگر اهداف حیاتی دشمن را در هم کوبید و راه را برای دیگر نیروهای خودی همچون جنگندهها هموار کرد. با خارج شدن مراکز مهم و استراتژیک دشمن از بازی، شانس پیروزی به شدت افزایش مییابد.
البته تنها یک دشمن منسجم و ارتشهای کلاسیک از اهداف این موشک نیستند، بلکه جلسه یک گروه تروریستی در دل کوهستان نیز میتواند توسط CPS موشک باران شود. کشتیهای جنگی دشمن به ویژه ناوهای هواپیمابر علی الخصوص ناو هواپیمابر نیروی دریایی چین نیز از گزند این موشک مهلک در امان نیستند. CPS علاوه بر ناوشکنهای کلای زاموالت، روی 69 ناوشکن دیگر از کلاس آرلی برک – Arleigh Burke و زیردریاییهای اتمی تهاجمی کلاس ویرجینیا – Virginia نیز نصب میشود.
مورد دیگر توپ لیزری ناوشکن زاموالت است که سلاحی متعلق به آینده و فیلمهای تخیلی است. نیروی دریایی شمار زیادی توپ لیزری ساخته که یکی از آنها AN-SEQ-3 LaWS نام دارد. این توپ پیشتر روی یک ناوشکن کلاس آرلی برک به نام یواساس دیوی – USS Dewey با شناسه DDG-105 و ناو ترابری دوزیست یواساس پونس – USS Ponce با شناسه LPD-15 نصب و آزمایشهای خود را پشت سر گذاشت. طی این کارآزماییها مشخص شد توپ مذکور در برابر قایقهای کوچک و پهپادها بسیار موثر است و با هزینه بسیار کم به ازای هر شلیک، اهداف را نابود میکند.
البته LaWS یکی از توپهای لیزری آزمایش شده توسط نیروی دریایی آمریکاست. این قوا توپهای دیگری نظیر HELIOS و ODIN را نیز پیشتر روی شناورهای خود نصب و بررسی کرد. توپ LWSD که با 150 وات توان قویترین سلاح لیزری نیروی دریایی تا به امروز محسوب میشود نیز اوایل سال 1399 بار دیگر مورد آزمایش قرار گرفت.
ژنراتوری که نیروی الکتریکی لازم برای چرخش موتورهای الکتریکی پیشران این ناو را تامین میکند توسط دو توربین گازی MT30 چرخانده میشوند که هریک ۳۵.۴ مگاوات توان دارند. سیستم تامین نیروی کشتی یک پارچه است و این دو توربین انرژی مورد نیاز برای کل کشتی را فراهم میکنند و تنها مخصوص چرخاندن موتورهای پیشران نیستند. علاوهبر این، کشتی دو توربین ۳.۸ مگاواتی دیگر نیز داشته و مجموعا ۷۸.۴ مگاوات توان تولید دارد که برای تامین برق 51 هزار خانه کافی است؛ انرژی تولیدی توسط توربینهای نوین و پیشرفته این کشتی تقریبا برابر با انرژی تولیدی توسط راکتور اتمی ناوهواپیمابر است.
به دلیل وفور انرژی که بسیار بیشتر از نیاز کشتی است، زاموالت میتواند انرژی الکتریکی زیادی که توپهای لیزری طلب میکنند را به آسانی تامین کند. از این رو نیروی دریایی قصد دارد توپ بسیار قدرتمندتری روی آن سوار کند. توپ لیزری ناوشکن زاموالت به خاطر قدرت بسیار بالایش علاوه بر توان درگیری با پهپادها و شناورهای کوچک، امکان شکار کردن هلیکوپتر و هواپیماهای سرنشین دار، موشکهای ضدکشتی و حتی موشکهای بالستیک را نیز خواهد داشت و با هزینه تنها یک دلار به ازای هر شلیک، بسیار مقرون به صرفهتر از هر سلاح دیگری است. توپ با شلیک کم هزینه خود میتواند سرجنگی یا موتور موشک را منفجر و مانع رسیدن آن به هدف شود.
همچنین به لطف این ژنراتور علاوه بر توپ لیزری، توپ ریلی که مجددا انرژی الکتریکی زیادی طلب میکند نیز از جمله تسلیحاتی است که نیروی دریایی قصد نصب آن روی زاموالت را دارد. بر خلاف دو نمونه نخست، سومین ناوشکن کلاس زاموالت که همان یواساس لیندون بی. جانسون است به جای توپهای ۱۵۵ میلیمتری به توپ ریلی (ریل گان) مسلح میشود. این احتمال وجود دارد که در صورت رضایت آمیز بودن توپ ریلی، دو ناوشکن دیگر نیز به این توپها مسلح شوند. توپ لیزری ناوشکن زاموالت در کنار توپ ریلی این ناوشکن برای میدانهای نبرد نوین و آینده کاملا آماده میسازد.
از آن جایی که نقش زاموالت از یک ناوشکن مسلح به توپهای دوربرد برای در هم کوبیدن اهداف ساحلی به یک کشتی نبرد سطحی تغییر یافت، پس بایستی به سلاحهای متنوع و قدرتمندی مسلح شده تا بتواند به آن شکارچی خطرناکی که انتظار میرود تبدیل شود. ماموریت اصلی زاموالت نیز غافلگیری دشمن و شکار پنهانی شناورهای با ارزش آن همچون ناو هواپیمابر چین است. البته حمله به اهداف موجود در خشکی همچنان در دستور کار آن قرار دارد و میتواند پنهانی خود را به برد امن از ساحل دشمن رسانده و مواضع آنها را موشک باران کند. این قابلیت زاموالت را تبدیل به قاتلی نامرئی میکند که دفاع در برابر آن به شدت سخت باشد.
این ناوشکن برای درگیری با اهداف علاوه بر دو سلاح نوینی که در بالا به آنها اشاره، به طیف گستردهای از موشکهای موجود در زرادخانه نیروی دریایی آمریکا مسلح است. موشک کوتاه تا میان برد RIM-162 ESSM، موشک دوربرد استاندارد ۲ (SM-2) و موشک فرا افق استاندارد ۶ (SM-6) تسلیحات پدافند هوایی ناوشکن را تشکیل میدند. البته استاندارد ۶ علاوه بر اهداف هوایی و موشکی، شناورها، اهداف ساحلی و حتی زیردریاییها را هدف قرار میدهد و با برد بیش از ۵۵۰ کیلومتر، توسط آواکس E-2D ادونسد هاوک آی نیز هدایت میشود. هر سلول پرتابگر گنجایش یک موشک بزرگ استاندارد ۲، ۳ یا ۶ و یا ۴ موشک کوچک ESSM را دارد.
یواساس زاموالت برای درگیریهای فوق نزدیک نیز دو توپ خودکار ۳۰ میلیمتری مارک ۴۴ بوشمستر با نواخت آتش ۲۰۰ گلوله در دقیقه دارد که برای درگیری با اهداف سبک مناسب هستند و به منظور دفاع از ناو در برابر حمله زنبوری نصب شدهاند. این توپها میتوانند موشکهای کروز، هواگردهای سرنشین دار، پهپادها و شناورهای سبک دشمن را زیر آتش خود بگیرند. وظیفه دفاع نزدیک نقطهای در برابر موشکهای دشمن که در واقع آخرین خط دفاعی ناوشکن در برابر موشکهای ضدکشتی و پهپادهای انتحاری محسوب میشود نیز بر عهده این توپهاست. مجموع موشکهای گفته شده در کنار دو توپ بوشمستر و توپ لیزری ناوشکن زاموالت به آن امکان فراهم آوردن یک پوشش پدافند هوایی و سپر موشکی غیرقابل نفوذ را میدهند.
این ناوشکن برای نبرد زیرسطحی نیز موشک ضد زیردریایی ARUM-139 VL-ASROC را حمل میکند. VL-ASROC در اصل یک اژدر مارک ۴۶ یا مارک ۵۴ با موتور راکتی و هدایت است که از پرتابگر عمودی شلیک و پس از ورود به آب، موتور راکتی جدا و اژدر به سمت هدف میرود. هر تیر از این موشک یک سلول را اشغال میکند.
زاموالت برای هدف قرار دادن اهداف در خشکی نیز موشکهای کروز تاماهاوک با برد بیش از ۱۷۰۰ کیلومتر را حمل میکند. هر سلول پذیرای یک موشک است. تاماهاوک موشک کروز استاندارد نیروی دریایی آمریکاست و در همه ناوشکنها، ناوها و زیردریاییهای تهاجمی و موشک انداز آن یافت میشود.
و اما برای شکار شناورهای سبک تا سنگین دشمن نیز زاموالت نوع خاصی از موشک تاماهاوک موسوم به بلاک ۵ را با خود حمل میکند که مشابه نمونه عادی بوده، اما در دماغه خود چند جستجوگر برای تعقیب و برخورد به اهداف متحرک دارد و میتواند حین پرواز با استفاده از ماهواره مسیر خود را عوض کند تا کشف نشود. البته توپ لیزری ناوشکن زاموالت نیز توان ضدکشتی دارد اما برای شناورهای کوچک و سبک کارایی دارد. در حالی که این موشک میتواند سنگینترین شناورهای رزمی را نیز غرق کند. قرار است در آینده تمام تاماهاوکهای نیروی دریایی آمریکا به استاندار بلاک ۵ ارتقا یابند. این موشک سرجنگی چندمنظوره JMEWS با قابلیت انفجار و ترکشزایی در کنار نفوذ بسیار بالا در سازه هدف را دارد. البته تاماهاوک بلاک ۵ تنها مختص شکار کشتی نیست و همچون تاماهاوک عادی، اهداف ثابت و متحرک موجود در خشکی را نیز به صورت دور ایستا و از فاصله امن مورد هدف قرار میهد.
و اما LRASM موشک ضدکشتی دیگری است که زاموالت میتواند در هر سلول یکی از آن را با خود حمل کند. LRASM یک موشک ضدکشتی انقلابی است که قابلیتهای منحصر به فردی همچون برد بسیار بالا در کنار پنهانکاری و سطح مقطع راداری فوق العاده کم دارد. پنهانکاری گرمایی نیز از دیگر قابلیتهای LRASM است تا دیر هنگام کشف شود. همچنین برای بیشتر پنهان ماندن از دید رادار به صورت سینه مال در ارتفاعی کمتر از ۵ متر بالای سطح آب پرواز میکند. این موشک در برابر اخلالگری و جنگ الکترونیک دشمن مصون است و هدف یابی آن به روش آشیانه یابی غیرفعال نیز سبب میشود حتی هنگام قفل روی کشتی دشمن نیز شناور هدف متوجه قفل نشود و نتواند کاری برای برداشتن قفل کند.
LRASM هوشمند است و در بین چندین شناور دشمن، با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته هوش مصنوعی خود مهمترین (مثلا ناو هواپیمابر) را شناسایی و آن را هدف قرار میدهد. همچنین ضمن شناسایی شناور دشمن، به صورت خودکار آسیب پذیرترین نقطه (مانند انبار مهمات یا مخزن سوخت) و البته مسیر امن برای نزدیک شدن و مورد اصابت قرار دادن هدف را انتخاب و آن را از زوایای مختلفی مورد حمله قرار میدهد. در طول مسیر پرواز برای رسیدن به ناحیه هدف نیز در صورت نیاز به صورت خودمختار توانایی تغییر مسیر و یافتن راه جایگزین را دارد تا از دید رادارها و سنسورهای دشمن مخفی بماند. سیستم هدایت ماهوارهای این موشک نیز در برابر اخلال مقاوم است.
این موشک یک موتور توربوفن با صدا و گرمای تولیدی کم دارد. همچنین موشکی پرسرعت و فروصوت با سرعت ۰.۹ ماخ است تا بر پنهانکاری آن افزوده شود. برد این موشک به گفته کارشناسان تا ۱۶۰۰ کیلومتر است که البته در نمونه کشتی پرتاب برد آن به ۸۰۰ کیلومتر میرسد. سرجنگی ۴۵۰ کیلوگرمی نفوذگر آن نیز بسیار قدرتمند بوده و کمر هر شناور سنگینی را میشکند. این موشک قابلیت حمله به اهداف مختلف در خشکی را نیز دارد و میتواند نقشی مشابه تاماهاوک ایفا کند. ترکیب زاموالت و LRASM، که هر دو پنهانکار هستند، بسیار خطرناک بوده و میتوانند آبها را برای هر شناوری نا امن و تبدیل به قتلگاه آنها کند. تصور کنید یک شکارچی نامرئی از صدها کیلومتر دورتر، با تیری غیب هدف را مورد اصابت قرار دهد و هدف نگون بخت نیز تا زمانی که موشک به آن نخورده، از حضور شکارچی بی اطلاع است.
در حال حاضر تقریبا یک سال از عملیاتی شدن کامل این ناوشکن میگذرد. ناوشکنهای زاموالت ضمن اینکه بسیار پیشرفته و توانمند هستند، اما تعدادشان کم است و نمیتوانند تشکیل دهنده ستون فقرات نیروی دریایی آمریکا باشند. با این حال میتوانند ماموریتهای ویژهای انجام دهند. برای مثال همانطور که پیشتر اشاره شد شکار ناوهای هواپیمابر چین که تا چند سال دیگر تعدادشان به ۳ عدد افزایش مییابد را میتوان ماموریت اصلی این سه خواهر تفنگدار در نظر گرفت. پس از ورود به خدمت کامل خانواده زاموالت، احتمالا همگی یا دست کم دو فروند آن برای صف آرایی مقابل چین اعزام شوند. چرا که نیروی دریایی این کشور به مراتب خطرناکتر از نیروی دریایی بحران زده روسیه محسوب میشود و به سرعت در حال رشد است.