محققان متوجه تأثیر مستقیم آلودگی هوا روی پوست انسان و افزایش بیماریهای پوستی در افرادی شدهاند که در شهرهای آلوده زندگی میکنند.
در ماه ژوئن سال گذشته، آتشسوزیهای ویرانگری در استان کبک کانادا رخ داد و تودههای بزرگی از دود سیاه را به سمت آمریکای شمالی هدایت کرد. سیصد مایل دورتر در بوستون، یک متخصص پوست به نام دکتر شادی کوروش که مدیر سلامت جامعه در بخش پوستی در بیمارستان عمومی ماساچوست و استادیار دانشکده پزشکی هاروارد است متوجه چیز عجیبی شد. او گفت: «تعداد ویزیت بیمارانی که دچار مشکلات پوستی شدهاند به طرز عجیب و غریبی افزایش پیدا کرده است.»
افزایش مشکلات پوستی موازی با افزایش آلودگی هوا
بیمارانی که معمولا در زمستان دچار اگزما یا خارش پوست میشدند در اوج تابستان به کلینیک او مراجعه کرده بودند. بوستون نیز مانند نیویورک، دیترویت و شهرهای دیگر در شمال ایالات متحده به دلیل آتش سوزیهای جنگلی با آلودگی هوا بالاتر از حد میانگین روبرو بود و دکتر کوروش احتمال داد که این آلودگی ناشی از آتش سوزیها روی پوست افراد تاثیر گذاشته است.
برای اثبات این موضوع، تیم او اطلاعات و دادههای پنج سال سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا در مورد سطح ذرات معلق در هوا و اکسید کربن در بوستون را جمع آوری کردند و آن را با سوابق بیماران ناشناس از سیستم بیمارستانی Mass General Brigham، بزرگترین گروه بیمارستانی در ماساچوست، مطابقت دادند.
بیشتر بخوانید:
10 مورد از خطرناکترین اثرات آلودگی هوا روی بدن و سلامت انسان؛ از انواع سرطانها تا خاطر ابتلا به آسم
آنها ارتباطی بین سطوح آلودگی هوا و ویزیت بیمارانی که برای درماتیت آتوپیک، شایعترین نوع اگزما به بیمارستان مراجعه کرده بودند، پیدا کردند. در ژوئن 2022 در بوستون، سطح اکسید کربن کمتر از 0.2 بخش در میلیون بود و تعداد بازدیدهای کلینیکی برای درماتیت آتوپیک و اگزما کمتر از 20 نفر بود. اما در ژوئن 2023، در طول آتش سوزیهای جنگلی، سطح اکسید کربن سه برابر شد، یعنی 0.6 بخش در میلیون بود و تعداد بازدیدهای پوستی به 160 نفر افزایش یافت.
فقط اتفاقات حاد مثل آتش سوزیهای جنگلی نیستند که باعث مشکلات پوستی میشوند، بلکه آلودگی هوا روزانه ناشی از سوخت خودروها و صنایع نیز روی پوست افراد تاثیر میگذارد. در سال 2021، دانشمندان چینی ارتباطی بین سطوح پایه بالاتر آلودگی هوا و شرایطی مانند اگزما در کودکان در گوانگجو پیدا کردند.
دکتر کوروش در ادامه افزود، «بسیاری از اجزای آلایندههای هوایی، پوست انسان را تحریک میکنند. تماس آلایندهها با پوست باعث ایجاد التهاب شده و ممکن است موجب پیری زودرس پوست شوند. او میگوید، افرادی که دچار اگزما هستند، مقاومت پوستشان بسیار پایین است و به همین دلیل آلایندهها به عمق بیشتری نفوذ کرده و سیستم ایمنی آنها را فعال میکنند. همین امر باعث شده که تعداد مراجعه بیمارانی که دچار اگزما هستند افزایش پیدا کند و معلوم شد که علت آن افزایش میزان آلودگی هوا بوده است.
آلودگی هوا با مجموعهای از بیماریها مثل آسم، سرطان ریه، دیابت و چاقی در ارتباط است. در چنین شرایطی، تمرکز بر روی پوست ساده و بیاهمیت بنظر میرسد. اما این موضوع هم بسیار مهم است و نباید نادیده گرفته شود. کارستن فلور عضو انجمن دارماتولوژیستهای بریتانیا میگوید: «بیش از ۹۹ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که سطح آلایندهها از توصیه سازمان بهداشت جهانی بالاتر است و بیماریهای پوستی مانند درماتیت آتوپیک در این مناطق بسیار شایع است.»
شاید این بیماری شناخته نشده و بیاهمیت باشد، اما اگر شدید شود، زندگی را برای شما وحشتناک میکند. اولین چیزی که گریبان فرد بیمار را میگیرد اختلال در خواب است به خصوص اگر در سنین پایین دچار اگزما شوید. علاوه بر این شما هرگز نمیتوانید بدن خود را به راحتی حرکت دهید و این موضوع خود تاثیرات منفی دیگری مثل اضطراب، افسردگی و انزوا اجتماعی در پی دارد.
عضو انجمن دارماتولوژیستهای بریتانیا، کارستن فلور در ادامه گفت: «این بیماری به صورت یک مشکل پوستی در دوران کودکی شروع میشود و بعد از طریق مارش آتوپیک به سرعت به حساسیت به غذا و در نهایت به آسم تبدیل میشود. همچنین احتمال دارد که آلودگی هوا سیستم ایمنی بدن را هایپرآلرژیک کرده، از این رو افراد را به نسبت به سایر چیزهای آلرژیزا حساستر کند. تقریباً میتوان گفت که آلودگی هوا سطح پوست را باز میکند و تماسی بین سیستم ایمنی پوست و آلودگیهای موجود در هوا برقرار میکند. به عبارت دیگر آلایندهها مانند یک کاتالیزور در یک واکنش شیمیایی هستند!
فلور میگوید: «برای محافظت بیشتر از پوست و بدن خود بهتر است در یک مزرعه یا روستای خوش آب و هوا زندگی کنید. هرچند بیشتر افراد نمیتوانند این ایده و سبک زندگی را عملی کنند. پس با این حساب افرادی که در شهرهای آلوده یا مناطقی که آلوده به دود آتش سوزی هستند زندگی میکنند، برای محافظت از خودشان چه کاری باید انجام دهند؟ در طی آتش سوزیهای سال 2023، مقامات شهری در نیویورک به مردم توصیه کردند که در داخل ساختمان بمانند و ماسک بزنند تا از مشکلات تنفسی ناشی از دود در امان بمانند. همین راهکار در مورد پوست نیز صدق میکند.» دکتر کوروش در این خصوص گفت: «ماسک و لباسی که بدن و پاها را پوشش میدهند، در شرایطی که با افزایش ناگهانی آلودگی هوا مواجه هستید، میتواند مفید باشد.»
برای محافظت روزانه، توصیه میشود که از فیلترهای هوا برای خانه و کرمهای ضدآفتاب معدنی با روی یا تیتانیوم استفاده شود که یک مانع فیزیکی روی پوست ایجاد میکنند و باعث میشوند آلایندههای هوایی به راحتی با پوست در تماس نباشند. همچنین، بهتر است در چنین شرایطی از یک روتین پوستی مناسب استفاده کنید. برای مثال شبها پوست خود را به خوبی بشویید و از یک یک مرطوبکننده بدون عطر و هیپوآلرژنیک بر روی پوست بزنید که به حفظ سلامتی پوست شما کمک کند.
دکتر کوروش که در حوزه بهداشت عمومی فعالیت داشته، برای مقابله با آلودگی هوای شهری توسط دولتها توصیه میکند که سیاستهای حمل و نقل سبز را اجرا کرده و اقداماتی را برای کاهش رویدادهایی مانند آتشسوزی انجام دهند که تنها با گرم شدن جهان شدیدتر خواهند شد. در واقع این مقاله علاوه بر پوست به تأثیر تغییرات آب و هوا بر سلامت انسان نیز پرداخته است.