در دنیای گسترده رمزارزها ممکن است دارایی شما هک شده یا دزدیده شوند. در ادامه روش های بازیابی ارزهای دیجیتال دزدیده شده را توضیح میدهیم.
بازارهای مالی ریسکهای معاملاتی بسیاری دارند و با ورود به آنها باید پذیرفت که در کنار بردن سودهای شیرین، ضررهای تلخ نیز وجود خواهند داشت. یکی از پرریسکترین بازارهای مالی، ارزهای دیجیتال هستند که نوسانات زیادی را طی یک شبانهروز تجربه میکنند.
برای درک بهتر نوسانات بازارهای مالی و بهخصوص مارکت رمزارزها به حمله ایران به اسرائیل نگاه کنید. از زمانی که پهپادهای ایرانی و موشکهای کروز و بالستیک به پرواز درآمدند تا به این لحظه، بهای دلار آمریکا افزایش یافته و دنیای کریپتو را زیر و رو کرده است. بنابراین با احتیاط وارد این مقوله شوید و تا میتوانید دست از پا خطا نکنید!
آیا بازیابی ارزهای دیجیتال دزدیده شده ممکن است؟
یکی دیگر از خطراتی که سرمایهگذاران و معاملهگران ارزهای دیجیتال را تهدید میکند، دزدیده شدن یا هک شدن رمزارزها است. به احتمال زیاد داستانهای بسیاری راجع به سرقت ارزهای دیجیتال شنیدهاید و با این موضوع تا حدودی آشنا هستید. سرمایهگذاران و تریدرهای زیادی وجود دارند که بهخاطر ترس از دست دادن داراییهایشان وارد این بازار نمیشوند.
حق میدهیم که ترس از بین رفتن یا سرقت رمزارزها مانع ورود اغلب افراد به این ورطه هولناک شود؛ اما قرار نیست بهصرف وجود این احساس کاذب، تسلیم آن چیزی شوید که هنوز به وقوع نپیوسته است! اگر ارزهای دیجیتال خود را به هر دلیلی از دست دادهاید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا روشهای مختلف بازیابی رمزارزهای به سرقت رفته را شرح دهیم و راهکارهایی برای افزایش امنیت حساب شخصیتان ارائه کنیم.
رمزارزها چطور هک میشوند؟
همانطور که به احتمال زیاد میدانید، ارز دیجیتال نوعی دارایی غیرملموس است که روی فناوری بلاکچین توسعه مییابد. بهعبارت دیگر رمزارزها همان پول دارای ارزش روزمره هستند، اما بهشکل دیجیتالی! برای کریپتوکارنسیها مزایای بسیاری نام بردهاند که از جمله آنها میتوان به تمرکززدایی در امور مالی، شفافیت، حفظ حریم خصوصی افراد و نوآوری اشاره کرد.
اگرچه داراییهای دیجیتال مزایا و کاربردهای زیادی دارند، اما نمیتوان خطر دزدیده یا هک شدن آنها را نادیده گرفت. موضوع وقتی ترسناک میشود که بدانیم صنعت ارزهای دیجیتال هنوز نوپا و در مراحل رشد است و کشورهای مختلف قوانین سختگیرانه و بازدارنده برایشان در نظر نگرفتهاند.
با این اوصاف ممکن است تصور کنید که اگر رمزارزهای شما هک شوند نمیتوان آنها را پیگیری کرد؛ در حالی که اینطور نیست. هماکنون روشهایی برای بازیابی آنها تدبیر شده که میتوان با استفاده از آنها شانس خود را امتحان کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا روشهای بازیابی را شرح دهیم.
روشهای هک یا دزدی رمزارزها
وقتی صحبت از سرقت یا هک ارزهای دیجیتال میشود، منظور دسترسی غیر قانونی فرد یا افرادی به داراییهای دیگران است. سرقت رمزارزها میتواند نتیجه هک کردن کیف پول دیجیتال شخص، فریب وی برای فاش کردن اطلاعات شخصیاش و کلاهبرداری از آنها بهکمک یک تراکنش تقلبی باشد.
رایجترین نوع هک کردن و سرقت ارزهای دیجیتال وقتی است که کلاهبرداری بتواند به دستگاه شخصی شما دسترسی پیدا کرده و آن را به یک Keylogger متصل کند. کیلاگر نوعی بدافزار است که اطلاعات شما را هنگام تایپ کردن دادههای شخصیتان ذخیره میکند و هکرها با این شیوه به دیتای خصوصی دسترسی مییابند.
نوع رایج دیگر سرقت رمزارزها، فیشینگ است که غالبا کلاهبردار یا هکر، معاملهگران یا سرمایهگذاران مبتدی و تازهوارد را فریب میدهند تا یک فایل مخرب را دانلود کرده یا اطلاعات حساس را لو دهند. هکرها بهکمک فیشینگ، هویت یک سازمان یا موسسه معتبر را جعل میکنند تا اعتماد فریبخورده را جلب کنند و بدین ترتیب به کلیدهای خصوصی ایشان دسترسی پیدا میکنند.
برای مثال فرض کنید که در یک حمله فیشینگ، کلاهبردار یک ایمیل برای فرد الف ارسال کرده و خود را بهعنوان یک صرافی مورد اعتماد و موثق معرفی میکند و از فرد میخواهد حساب کاربری بسازد و وارد آن شود. با کلیک کاربر روی لینک ارسالی به وبسایتی خواهد رفت که هکر آن را کنترل میکند و با این شیوه داراییهایش را میدزدد.
آمار تکاندهنده کلاهبرداری ارزهای دیجیتال در سال 2024
پلتفرم تحلیل داده بلاک چین Chainanalysis معتقد است که سال 2022 میلادی بیشترین مقدار ارز دیجیتال دزدیده یا هک شد. طبق گزارش این پلتفرم تحلیل داده، در سال 2022 مبلغی معادل 3.8 میلیارد دلار رمزارز به حساب کلاهبرداران رفته و عمده آنها از پروتکلهای دیفای بوده است.
آخرین گزارشهای پلتفرم فوق نشان میدهند که میزان کلاهبرداری ارزهای دیجیتال در سال 2023 به میزان قابل توجهی کاهش یافته و به 29.2 و 54.3 درصد رسیده است که موفقیت بزرگی بهحساب میآید. گفته میشود در شرایط فعلی، شیوه جدیدی از سرقت و دزدی رمزارزها پدید آمده که در اصطلاح به آن کلاهبرداری رمانتیک (Romance Scam) میگویند. کلاهبرداران در این نوع از سرقت، افراد مختلف را تحت تأثیر قرار داده و سعی میکنند با آنها روابط نزدیک برقرار کنند تا دارایی ایشان را بهدست آورند.
تحقیقات و پژوهشها نشان میدهند که بیشترین کلاهبرداری ارزهای دیجیتال زمانی بوده که بازار کریپتو صعودی بوده و سرمایهگذاران سود میکردهاند. در چنین شرایطی احساسات اغلب مارکت مثبت است و بهراحتی فریب میخورند. در نهایت میبایست به این نکته اشاره کنیم که سرقت و هک رمزارزها در اوضاع کنونی کاهش یافته، چرا که بازار بزرگتر و پویاتر از قبل شده است.
علاوه بر موارد فوق باید خاطرنشان کرد که هک کردن و دزدیدن کریپتو برای کلاهبرداران دشوارتر از پیش شده است؛ چرا که توسعهدهندگان بلاکچین و ناظران بازار، راحتتر میتوانند خروجیهای غیر عادی یک پروتکل را شناسایی و پیگیری کنند و هک را سریع تشخیص دهند. پروتکلهای دیفای هم بهتازگی ایمنتر از پیش شدهاند که جای بسی امیدواری است.
اگر در معرض هک یا دزدی قرار گرفتیم چه کنیم؟
فرض کنید قربانی یک هک یا دزدی ارزهای دیجیتال شدهاید و نمیدانید باید در چنین شرایط بغرنج و دشواری چه اقداماتی انجام دهید؛ در ادامه مقاله سعی میکنیم راهکارهای متعددی بهمنظور بازیابی رمزارزهای به سرقت رفته معرفی کنیم تا به شما کمک کنند. همچنین در پایان مطلب راهکارهایی معرفی میکنیم که از کیف پول دیجیتال خود و حسابتان محافظت کنید.
همواره توجه داشته باشید که اگر مورد حمله هکرها قرار گرفتید یا کلاهبرداران با ترفندهای خاصی سرتان را کلاه گذاشتند، باید قاطع و سریع عمل کنید. برای اینکه اقدامات بعدی شما موثر واقع شود، اقدامات زیر را انجام دهید:
1. رمز عبور را فورا تغییر دهید
ممکن است کلاهبرداران نتوانند تمام دارایی دیجیتال شما را تصاحب کنند و نیاز به حفاظت از باقی مانده سرمایه خود باشید. نخستین گام برای محافظت از داراییهای باقی مانده، ایمنسازی حساب بهکمک تغییر رمز عبور شخصی است. بهسرعت تمامی رمزهای عبور خود را در دنیای کریپتو تغییر دهید تا مانع دسترسی هکرها به حسابتان شوید.
2. احراز هویت دو مرحلهای یا 2AF را فعال کنید
دومین اقدام مهم در راستای افزایش امنیت حساب که باید انجام دهید، فعال سازی احراز هویت دو مرحلهای است. در شرایطی که تمامی رمزهای عبور شما بهخطر افتاده و برای هکرها فاش شده، فعال سازی فناوری 2AF کمک میکند تا یک لایه حفاظتی دیگر برای دسترسی به داراییهایتان ایجاد شود و مانع مهم و محکمی برای ورود کاربران غیرمجاز باشد.
3. بررسی امنیت کیف پول دیجیتال
بعد از اجرای دو مورد بالا، سریعا امنیت کیف پول دیجیتالی که رمزارزهای خود را در آن ذخیره کردهاید، بررسی کنید. تنظیمات امنیتی کیف پول خود را بهروز کنید و مطمئن شوید همه چیز سر جای خودش است. بهمنظور تقویت حفاظت از داراییهای خود، مکانیزمهای رمزنگاری و احراز هویت قدرتمند را پیادهسازی کنید.
4. بررسی امنیت کیف پولهای سخت افزاری
در صورتی که از کیف پولهای سخت افزاری بهمنظور مراقبت از ارزهای دیجیتال خود استفاده میکنید، آنها را در مکانهای امن و دور از چشم دیگران قرار دهید. همچنین مواظب سرقت فیزیکی آنها باشید. حواستان باشد به دستگاه آسیب نرسد.
5. کلیدهای پشتیبان را در مکانهای مختلف ذخیره کنید
برای افزایش امنیت حساب خود، کلیدهای پشتیبان تهیه کنید تا جلوی سرقت یا هک داراییتان گرفته شود. کلیدهای فوق را در مکانهایی ایمن و غیر تکراری ذخیره کنید تا روزی به کارتان بیاید. با این کار اگر کلیدهای پشتیبان شما دزدیده شود، جایگزینی قطعی برای بازیابی و حفظ اموال و سرمایه خود خواهید داشت.
6. نرم افزار کیف پول را به روزرسانی کنید
کیف پولهای ارز دیجیتال نیاز به بهروزرسانیهای مقطعی دارند و با انجام این کار، امنیت داراییهای خود را افزایش خواهید داد. توسعهدهندگان سعی میکنند بهمنظور رفع باگها و نقصهای ولتهای کریپتو، آپدیتهایی منتشر کنند و امنیت کلی را بیشتر کنند و آسیبپذیریها را به حداقل برسانند.
7. تشخیص نحوه سرقت رمزارزها
تا جایی که ممکن است سعی کنید نحوه سرقت داراییهای دیجیتال خود را تشخیص دهید تا عملیات بازیابی بهتر انجام شود. آیا در معرض یک حمله فیشینگ قرار گرفتهاید یا امنیت کیف پول سخت افزاری شما بهخطر افتاده؟ آیا پلتفرم یا پروتکلی که از آن استفاده میکردید هک شده یا…
پاسخ به سوالات فوق به شما کمک میکند در خصوص اقدامات و گامهای بعدی تصمیم درستتری بگیرید. همچنین میتوانید ارزیابی خسارت کرده و متوجه شوید آیا امکان بازیابی ارزهای دیجیتال شما امکانپذیر است یا خیر!
8. با صرافیهای ارز دیجیتال تماس بگیرید
بهمحض اینکه دارایی شما هک یا دزدیده شد، با صرافی که اموال شما در آنجا ذخیره شده، تماس بگیرید و جزئیات اتفاقی که برایتان افتاده را شرح دهید. توصیههایی که صرافی شما میکند را مو به مو انجام دهید.
9. به نهادهای قانونی گزارش ارسال کنید
متاسفانه ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورهای دنیا بهعنوان یک دارایی مستقل و باارزش به رسمیت شناخته نشده و قوه قانونگذاری برای آنها قانونی تصویب نکرده است. نهادهای قانونی هم اطلاعات درستی از نحوه کار بلاکچینها و توسعه تکنولوژی آنها ندارند و عملا کاری از دستشان برنمیآید. اگر احساس میکنید نهاد قانونی محل زندگی شما مسئله دزدی یا هک رمزارزهای شما برایش اهمیت دارد، حتما گزارش خود را ارسال کنید.
10. به فعالان دنیای رمزارزها خبر دهید
اگر مورد حمله هکرها یا کلاهبرداران قرار گرفتید، میتوانید این خبر را در شبکه های اجتماعی به اطلاع سایر اعضای بازار کریپتو برسانید. این کار دو مزیت عمده دارد: نخست آنکه باعث میشود سایر فعالان بازار با احتیاط بیشتری فعالیت کنند و مراقب حسابهای خود باشند تا در معرض سرقت یا هک قرار نگیرند و دوم آنکه از مشاورههای بعضا مفید برخی که دچار حادثه مشابه شدهاند بهرهمند شوید.
11. تراکنشهای بلاک چین را زیرنظر بگیرید
یکی دیگر از اقداماتی که بد نیست انجام دهید، زیر نظر گرفتن تراکنشهای بلاک چین مرتبط با رمزارزهای دزدیده شده است. با مشاهده این تراکنشها ممکن است به سرنخ مهمی برسید و جزئیات تازهای پیدا کنید. یکی از مهمترین مزایای ارزهای دیجیتال این است که میتوانید مقصد کوینهایتان را ببینید.
اگر کوینهایی که از شما دزدیده شده از طریق یک صرافی معامله شده باشند، میتوانید به کمک فرآیند احراز هویت مشتری (KYC) بفهمید که دارنده و مالک آن کیف پول کیست.
12. با کارشناسان امنیت سایبری در تماس باشید
با شرکتهای باتجربه و باسابقه در حوزه امنیت سایبری که متخصص ارزهای دیجیتال دزدیده شده هستند تماس بگیرید و از آنها کمک بخواهید. کارشناسان فوق میتوانند با ابزارهای تجزیه و تحلیل خود داراییهای به سرقت رفته را ردیابی کنند و در خصوص گزینههای احتمالی بازیابی رمزارزها راهنمایی کنند.
13. یادداشت جزئیات را فراموش نکنید
بهتر است جزئیات اتفاقی که برایتان افتاده را بهدقت یادداشت کنید تا با تحلیل آنها به نتیجه دلخواه برسید. از جمله این جزئیات میتوان به زمان دقیق تأیید تراکنش، شناسه تراکنشها و هرگونه ارتباط با صرافیها اشاره کرد.
روشهای مختلف بازیابی ارزهای دیجیتال سرقتی
اگر قربانی یک دزدی یا هک ارز دیجیتال بوده باشید، میدانید که چنین اتفاقی تا چه اندازه نگرانکننده است. خوشبختانه باید بگوییم که بازیابی رمزارزهای دزدیده شده غیر ممکن نیست و طی سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای بازیابی آنها صورت پذیرفته که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم.
تجزیه و تحلیل بلاک چین
نخستین روشی که برای بازیابی ارزهای دیجیتال دزدیده شده مورد استفاده قرار میگیرد، تجزیه و تحلیل بلاک چین است. منظور از تحلیل بلاک چین، بررسی تراکنشهای آن برای ردیابی فعالیتهای مشکوک و غیرقانونی و سپس بازیابی آنها است. تحلیلگران بلاک چین چطور این کار را انجام میدهند؟ در ادامه پاسخ خواهیم داد:
- ردیابی تراکنش: تحلیلگران سعی میکنند با دقت زیاد، تراکنشهای بلاک چین مورد نظر را بررسی کرده و ردیابی کنند.
- دستهبندی آدرس: سپس آدرسهای مرتبط را برای شناسایی جریان ارزهای دیجیتال بهسرقت رفته دستهبندی میکنند تا نحوه جابهجایی دارایی بین کیف پولهای مختلف فهمیده شود.
- تحلیل رفتاری: با شناسایی الگوی معمول تراکنشها، میتوانند فعالیتهای غیر عادی و مشکوک را شناسایی کنند.
- تشخیص الگو: تحلیلگران بهکمک دادههای قدیمی و الگوهای حمله، تهدیدهای نوظهور را شناسایی کرده و ردیابی زودهنگام انجام میدهند.
- همکاری: در پایان باید خاطرنشان کنیم که تمامی فعالیتهای فوق نیازمند همکاری تحلیلگران بلاک چین با آژانسهای اجرای قانون، صرافیها و سایر نهادها است.
یکی دیگر از روشهایی که تحلیلگران حوزه بلاک چین بهمنظور کشف سارقان یا هکرها استفاده میکنند، اوسینت (OSINT) یا جستجوی پیشرفته در منابع اطلاعاتی آزاد است. آنها بهکمک این شیوه، دادههای مختلفی راجع به افراد یا نهادهای دخیل در امر کلاهبرداری یا سرقت جمعآوری میکنند.
فعالان این حوزه بهلطف اوسینت و بلاک چین، نمای واقعی و ملموسی از هک یا سرقت بهدست میدهند و با شناسایی عاملان، داراییهای دزدیده شده را بازیابی میکنند. همچنین افرادی در شبکههای اجتماعی حضور دارند که متخصص این حوزه هستند که از جمله آنها میتوان به زک بی تی سی اشاره کرد.
مرورگر بلاک چین
در حال حاضر در دنیای کریپتو ابزارهایی وجود دارند که به شفافیت بیشتر فضای بلاک چین کمک میکنند. استفاده از این ابزارها برای ردیابی و بازیابی داراییهای هک یا دزدیده شده مرسوم است. برخی از این پلتفرمهای ارائه دهنده خدمت عبارتند از: Chainalysis Reactor و CrystalBlockchain.
البته استفاده از پلتفرمهای فوق هزینههای زیادی روی دست شما میگذارد و عموم مردم از آنها استفاده نمیکنند و برای شرکتها و کسب و کارهای بزرگ طراحی شدهاند. مرورگرهای بلاک چینی دیگری نیز وجود دارد که رایگان در دسترس همه قرار گرفتهاند که از جمله آنها باید به بلاک چین اکسپلورر و اتراسکن و بی اس سی اسکن اشاره کرد.
منظور از مرورگرهای بلاک چین، موتورهای جستجویی هستند که بهکمک آنها میتوان تراکنشهای خاصی را با وارد کردن آدرسهای کیف پول شناسایی کرد. علاوه بر این میتوانید با کمک این مرورگرها بلاکهای مجزا را بررسی کرده و جزئیاتی مثل زمان تأیید یا استخراج بلاک جدید، تراکنشها و پاداشهای بلاک را ببینید.
سخن پایانی
شکی نیست که یکی از مهمترین نگرانیهای هر معاملهگر یا سرمایهگذاری در بازار پر از ریسک ارزهای دیجیتال، سرقت یا هک رمزارزها و دارایی است. به همان میزان که دایره بازار کریپتو گسترش یافته، روشهای دزدی و هک هم توسعه یافته و روز به روز پیشرفت کرده است.
همانطور که گفتیم در سال 2022 بیشترین میزان هک و دزدی ارزهای دیجیتال اتفاق افتاده است. سوالات مهمی که سعی کردیم به آنها پاسخ دهیم عبارتند از: آیا راه و روشی برای بازیابی رمزارزهای دزدیده شده وجود دارد؟ آیا راهکارهایی برای افزایش امنیت حساب وجود خواهد داشت؟
در پایان باید تأکید کنیم که هیچ تضمینی برای بازگشت دارایی از دست رفته وجود ندارد و روشهای فوق که مفصلا شرح دادیم، تلاشی برای بازیابی است. به هر حال میتوان از موارد فوق استفاده کرده و شانس خود را برای بازگشت سرمایه از میان رفته امتحان کنید. آیا تجربه دزدی یا هک ارز دیجیتال داشتهاید؟