امشب در کنفرانسی خبری، دانشمندان ناسا اعلام کردند که هرچند قمر انسلادوس، به ظاهر دنیایی یخزده و بیجان به نظر میرسد، اما احتمال وجود حیات بیگانه در انسلادوس وجود داشته که میتواند در دریاهای گرم زیر سطحش شکل گرفته باشد.
فضاپیمای کاسینی، برای اولین بار، نشانههای واکنشهای شیمیایی را دریافت کرده است. زیر یخهای قطور انسلادوس، واکنشهایی در جریان است که توانایی ایجاد محیطی را دارد که میکروبها بتوانند در آن رشد کنند.
تا کنون احتمال شرایط زیستی در زیر سطح قمر انسلادوس مطرح شده بود. اما این یافته جدید حکم قطعه آخر برای این پازل را داشت. پازلی که به ما میگوید حیات بیگانه در انسلادوس میتواند در انتظار ما باشد تا به کشف هرچه بیشتر ابعاد آن بپردازیم. خبر خوب این است که انسلادوس تنها 1400 میلیون کیلومتر با زمین فاصله دارد. این فاصله را مقایسه کنید با فاصله نزدیکترین ستارهها به ما که کمترینشان 4 سال نوری است.
هر سال نوری، برابر عدد 94 با چهارده صفر جلوی آن به کیلومتر است.
پروفسور David Rothery از open university میگوید:
اگر ما بدانیم که حیات به طور مستقل، در دو نقطه از منظومه شمسی کوچک ما شکل گرفته است، آنگاه میتوانیم با اطمینان زیاد بگوییم که حیات در دهها سیاره از میلیاردها سیاره و قمر موجود در کهکشان راه شیری شکل گرفته است.
اقیانوسهای مایع، کیلومترها زیر سطح انسلادوس قرار گرفتهاند. به همین دلیل برای پی بردن به آنچه که در درون آنها میگذرد، بایستی فورانهایی که از شکافهای سطح، به بیرون میریزند را مورد مطالعه قرار داد.
ناسا در ماه اکتبر 2015، فضاپیمای کاسینی را وادار کرد تا از نزدیکی سطح انسلادوس و از میان یکی از همین فورانهای زیرسطحی عبور کند. طی این عبور، کاسینی موفق به کشف هیدروژن و کربن دی اکسید شد.
در گزارشی از این یافته که امروز در مجله science چاپ شده است، گفته شده که تنها دلیل وجود هیدروژن در این فورانها، واکنش آبهای گرم با صخرههای موجود در کف اقیانوسها بوده است.
باید این را اضافه کرد که هیدروژن موجود، میتواند با کربن دی اکسید واکنش داده تا متان را شکل دهد. مادهای که توسط میکروبهای کف اقیانوسهای زمین به مصرف میرسد.
بنابراین این فورانها، نشانگر واکنش بین آب و صخرههای سنگی هستند. هیدروژن کشفشده، به احتمال خیلی زیاد، نتیجه واکنش بین صخرههای حاوی مواد معدنی کاهشیافته و مواد ارگانیک است.
دانشمندان برای مدتهای زیاد، بر این گمان بودند که در زیر سطح یخزده انسلادوس، اقیانوسی از آب وجود دارد. چرا که نیروهای کشندی فوقالعاده قوی از سوی سیاره زحل، میتوانست انرژی لازم برای مایع بودن لایههای زیرین را فراهم آورد.
در سال 2005 بود که فضاپیمای کاسینی به سوی زحل پرتاب شد. سال 2015 کاسینی مشاهده کرد که قمر انسلادوس ، طی چرخش به دور زحل، دچار انحرافاتی میشود. متخصصان با بررسیهای دقیقتر نتیجه گرفتند که تنها وجود اقیانوسی از آب در زیر سطح یخی انسلادوس میتواند چنین انحرافاتی را توجیه کند. پس دیگر سطح انسلادوس تا هسته آن یخزده نبود. بلکه جهانی پویا میتوانست در بخشهای پایینی آن وجود داشته باشد.
پس از آن تلاش برای یافتن نشانههای دیگر از حیات بیگانه در انسلادوس به طور جدیتری آغاز شد. تا اینکه نتایج جدید بدست آمدند. کشفی که نشان میدهد در صورت شکلگیری حیات در این محیط کاملا مستعد، گونههایی چون اکتروموفیلها، میتوانند در آن در حال زندگی باشند.
حیاتی که در این قمر میتواند شکل گرفته باشد، نیاز به اکسیژن و نور خورشید ندارد و ممکن است حیات روی زمین نیز در ابتدا به همین صورت آغاز شده باشد.
اکنون انسلادوس دورترین جرم صخرهای از خورشید است که میتواند میزبان حیات باش. برخی میگویند قمر اورانوس نیز ممکن به همین صورت باشد. اما هنوز شواهدی از درستی این احتمال یافت نشده است.
هرچند این یافته تایید نمیکند که حیات بیگانه در انسلادوس به طور قطع وجود دارد. اما برای یافتن حیات احتمالی، این مهمترین گامی بود که باید برداشته میشد. چهار عنصر اصلی شکلگیری حیات، عبارتند از: آب مایع، واکنشهای شیمیایی مناسب، منبع انرژی و زمان کافی. حال که میدانیم سه مورد از این چهار مورد کنار هم جمع شدهاند، پس دور از ذهن نیست که تصور کنیم حیات در این قمر یخی به واقع شکل گرفته باشد.
از این پس، علاوه بر مریخ، باید نگاه دیگرمان به سوی انسلادوس و برداشتن گامهای دیگر برای تایید حیات در آن باشد.