داروی روانگردان

دارپا در پی ساخت داروی روانگردان است؛ ماده مخدری که آسیب رسان نیست!

آژانس پژوهشی/نظامی دارپا (DARPA) در یک برنامه 4ساله قصد ساخت داروی روانگردان دارد! این دارو، با وجود داشتن خواص درمانی ماده های روانگردانی مانند LSD خاصیت توهم‌زا و مخدر آن‌ها را ندارد!

احتمالا درحال حاضر مشهورترین ماده مخدر جهان، ماریجوانا است! اما ماریجوانا یک ماده روانگردان نیست. مواد روانگردان، موادی هستند که باعث ایجاد توهم می‌شوند. پس واضح است که ماریجوانا هرگز نمی‌تواند به عنوان یک ماده روانگردان مطرح شود. احتمالا می‌دانید که مصرف ماریجوانا به حد کنترل شده، در برخی ایالت‌های آمریکا و برخی کشورها مانند کانادا، کاملا قانونی و بلامانع است. اما استفاده از مواد روانگردانی همچون LSD که به اسید (Acid) هم مشهور است، در تمام نقاط جهان، غیرقانونی و ممنوع است. دلیل این موضوع این است که خواص درمانی مواد روانگردان کنونی، به مراتب کمتر از خواص مخدر و مخرب آن‌ها است. اما بنظر می‌رسد این موضوع قرار است به زودی تغییر عظیمی بکند چرا که آژانس پژوهش‌های پیشرفته دارپا، در پی ساخت روانگردان‌هایی است که بیشتر از یک اینکه یک ماده مخدر باشند، یک داروی روانگردان به حساب می‌روند!

پژوهشگران دارپا معتقدند که مواد روانگردانی همچون لایزرژیک اسید دی اتیل آمید (یا همان LSD) و قارچ های توهم زای سیلوسایبین (Psilocybin) که در فرهنگ عامه به مجیک ماشروم مشهور است، خواص درمانی بسیار قوی‌ای دارند! آن‌ها معتقدند این ماده های روانگردان در درمان افسردگی و اختلال روانی پس از حادثه یا همان PTSD که یکی از متداول‌ترین و مشهورترین اختلالات این چنینی است، بسیار موفق هستند. درواقع همین حالا هم به صورت محدود، از ماده های روانگردان به عنوان دارو و البته در دوزهای بسیار پایین، برای درمان اینگونه اختلالات روانی استفاده می‌شود.

مشکل اصلی مواد روانگردان این است که در کنار خواص درمانی‌ای که می‌توانند برای برخی افراد داشته باشند، انقدر اثرات جانبی مخربی دارند که استفاده از آن‌ها در علم پزشکی، به معنی واقعی کلمه تبدیل به یک معضل شده است. درواقع می‌توان اینگونه به قضیه نگاه کرد که مواد روانگردانی مانند ال اس دی، داروهایی هستند که می‌توانند یک بیماری بخصوص را درمان کنند اما در کنار آن، باعث ایجاد بیماری‌های دیگری می‌شوند! درنتیجه هیچ دکتری در هیچ جای دنیا نمی‌تواند با خیالی راحت برای بیمار خودش اینگونه مواد روانگردان را تجویز کند و از آن طرف هم، هیچ دکتری نمی‌تواند با وجدانی آسوده، بیمار خودش را از خواص درمانی این مواد روانگردان، باز دارد!

دارپا با توجه به همین معضل بزرگ، قصد دارد در یک بازه زمانی 4ساله، از داروی روانگردان خودش پرده‌برداری کند. این داروها قرار است همان آثار درمانی مواد روانگردان را در اختیار بیمار قرار دهند و در عین حال، او را از آسیب‌های جانبی آن‌ها هم در امان نگه دارد. اگر بخواهیم خیلی ساده به این موضوع نگاه کنیم، می‌توانیم بگوییم که داروی روانگردان ساخته شده توسط دارپا، ماده روانگردانی است که باعث ایجاد توهم نمی‌شود!

اگر با آژانس پژوهش های پیشرفته دفاعی آمریکا یا همان دارپا آشنایی داشته باشید، مطمئنا می‌دانید که این سازمان پیشرفته، یک سازمان نظامی، با اهدافی نظامی و به عقیده برخی از منتقدانش، خطرناک است! هدف آن‌ها از ساخت این داروی مخدر هم صرفا کمک به سربازانی است که بخاطر حضور در جنگ و تجربه وقایعی پرتنش و بسیار استرس‌زا، دچار اختلالاتی مانند همان اختلال PTSD یا دیگر اختلالات این چنینی شده‌اند. پس شاید بتوان ادعا کرد که هدف دارپا، آنقدری که احتمالا امیدوار بودید، هدف انسان‌دوستانه‌ای نیست! اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، به شما شدیدا پیشنهاد می‌کنیم سریال Homecoming که دقیقا با همین ایده ساخته شده است را به هیچ عنوان از دست ندهید!

اما اصلی‌ترین مشکلی که هم‌اکنون بر سر راه دارپا برای تولید داروی روانگردان خودش قرار دارد، غیرقانونی بودن مواد سازنده این دارو است! از آنجایی که دارپا برای ساخت این دارو، باید آزمون و خطاهای بسیاری انجام دهد، نیاز به حجم زیادی از مواد روانگردان دارد. اما دسترسی به این حجم از مواد روانگردان، حتی برای سازمانی دولتی مانند دارپا هم بسیار سخت است! هرچند بنظر می‌رسد دارپا راهی برای تهیه مواد روانگردان مورد نیازش پیدا کرده است.

اگر مشکلی سد راه دارپا نشود، این آژانس تحقیقاتی قصد دارد در یک بازه 4ساله، داروی روانگردان خودش را خلق کند. این دارو تا پیش از آماده شدنش، قرار نیست روی انسان امتحان شود و تنها روی حیوانات آزمایشگاهی تست خواهد شد. از آنجایی که معمولا ویروس‌ها و باکتری‌های کشنده روی این حیوانات آزمایش می‌شوند، مطمئنا آن‌ها، یا حداقل جوانان آن‌ها، از تصمیم دارپا به شدت استقبال خواهند کرد!