آیا مرکز جهان هستی وجود دارد؟

کهکشان های زیادی در گیتی وجود دارند که هرکدام میزبان تعداد زیادی سیاره و ستاره هستند؛ اما مرکز جهان هستی کجاست و آیا اصلا چنین جایی وجود دارد؟

بر اساس نظریه بیگ بنگ، هستی به واسطه انفجاری بزرگ از یک نقطه بی‌انتها با جرم بی‌نهایت به نام تکینگی شکل گرفت. شاید این کلمه برای شما آشنا باشد. مخصوصا اینکه اخیرا به خاطر انتشار تصویر کمان ای (سیاه چاله‌ای کلان جرم در مرکز کهکشان راه شیری) بیشتر به آن پرداخته می‌شود. در واقع مرکز سیاه چاله نیز با نام تکینگی شناخته می‌شود؛ اما مرکز جهان هستی کجاست؟

تلاش برای یافتن مرکز جهان هستی

اکثر افراد به اشتباه بیگ بنگ را همچون یک انفجار معمولی تصور می‌کنند که از یک نقطه مشخص (مثل بمب) آغاز شده است. هرچند که این انفجار عظیم کیهانی به این خاطر که بافت فضا و زمان را منبسط کرد و به تبع آن کل هستی را گسترش داد، با انفجارهای دیگر متفاوت است. در نتیجه بیگ بنگ جهان با یک نرخ تصاعدی گسترش می‌یابد و از همه‌چیز فاصله می‌گیرد.

در اینجا با یک مفهوم پیچیده طرف هستیم که اولین بار Arthur Eddington، اخترشناس انگلیسی آن را به بهترین وجه در کتاب جهان در حال گسترش (۱۹۳۳) توضیح داد. روی سطح یک بادکنک با ماژیک نقطه‌هایی را علامت‌گذاری کرده و سپس شروع به باد کردن آن کنید. نقطه‌ها به همان شکل که کهکشان‌ها در هستی از هم فاصله می‌گیرند، از همدیگر دور می‌شوند. البته فراموش نکنید که کهکشان ها گسترش پیدا نمی‌کنند؛ زیرا به خاطر قوانین گرانش محدود شده‌اند.

وقتی با استفاده از تلسکوپ به فضا نگاه می‌کنید، همه‌‌چیز یکسان به نظر می‌رسد و فرقی هم نمی‌کند که تلسکوپ خود را به کدام سمت بگیرید. بر اساس جامعه اخترشناسی آمریکا، از زمین همه کهکشان‌ها به شکل متوازنی پراکنده شده‌اند و به سمت هیچ جهت یا مرکز خاصی در جهان هستی نیستند.

این توضیح کاملا با اصل کیهان‌شناسی مطابقت دارد که بر اساس آن جهان همگن (خاص نبودن جایگاه) و همسان‌گرد (نبودن جهت خاص) است. البته جهان قابل مشاهده کمی فرق دارد. این بخش قسمتی از جهان است که می‌توان آن را از زمین دید. در واقع ما اجرامی را مشاهده می‌کنید که نور آنها از لحظه رخ‌ دادن بیگ‌بنگ در ۱۳.۸ میلیارد سال قبل در سفر بوده‌ و به زمین رسیده‌اند.

جهان قابل مشاهده صرفا بر اساس نقطه نظر ما شکل گرفته است و اگر از یک سیاره که میلیون‌ها سال نوری دورتر است به جهان نگاه کنید، دید شما به هستی کاملا تغییر می‌کند. در واقع فارغ از اینکه انسان تا چه حد دوست دارد خودش را خاص و مهم بداند، زمین مرکز جهان هستی نیست؛ زیرا گیتی اصلا هیچ مرکزی ندارد.