باستان شناسان در یک محوطه آرامگاهی وسیع در سقارهی مصر، موفق به کشف یک کارگاه مومیایی سازی باستانی شدند.
کارگاهی که در سقاره کشف شد، سرنخهای جدیدی از فرایند مومیایی کردن در مصر باستان را به محققان نشان میدهد. این کشف جدید همچنین مواد مختلفی که مصریان باستان برای مومیایی کردن اجساد استفاده میکردند و نحوه استفاده از آنها را بهنمایش گذاشته است.
از این اکتشاف جدید که با همکاری باستانشناسان آلمانی و مصری صورت گرفته است، میتوان نتیجه گرفت کارکنان این کارگاه مومیایی سازی از روشهای مختلف همراه با هزینههای متفاوتی برای مومیایی کردن مردگان استفاده میکردند.
راز مومیایی کردن اجساد در مصر باستان
این اولین بار نیست که محققان موفق به کشف دالانی مخفی مخصوص مومیایی کردن مردگان شدهاند. در سال 2016 نیز یک تیم بینالمللی از باستان شناسان، یک کارگاه مومیایی سازی زیرزمینی را در نزدیکی هرم اوناس (Pyramid of Unas) در جنوب قاهره کشف کردند.
مجموعه اتاقهای این کارگاه دارای حدود 100 ظرف سرامیکی (محل نگهداری مواد مختلف) بود که قدمت آنها به بیستوششمین سلسله مصر (664 تا 525 قبل از میلاد) مربوط میشد.
باوجود اینکه ظروف کشف شده در این کارگاه کتیبههایی بههمراه داشتند که ترکیبات سازنده مواد درون آنها را مشخص میکرد، اما ترکیبات و دستور ساخت مواد مومیایی سازی همچنان یک راز باقی ماند. تا اینکه با کشف این کارگاه مومیایی سازی جدید، محققان با تجزیه و تحلیل شیمیایی رزینهای پوشش دهنده ظروف (مادهای بسیار چسبناک)، یک قدم بهشناسایی مواد استفاده شده برای مومیایی سازی اجساد نزدیک شدند.
محققان پس از بررسی دقیقتر دریافتند برخی از ظروف با دستورالعملهای مومیایی کردن برچسب گذاری شدهاند، درحالیکه برخی دیگر شامل نام مواد مختلف موجود در مواد مومیایی کننده هستند.
ترکیبات سازنده مواد مومیایی کننده
با تجزیه و تحلیل بقایای پوشش ظروف کارگاه مومیایی سازی، محققان مواد موجود در 31 ظرف را شناسایی کردند:
- رزین از درخت elemi (بومی فیلیپین)
- رزین از Pistacia (یک ماده چسبناک از گیاهان گلدار که متعلق بهخانواده بادام هندی است و در بخشهایی از آفریقا و اوراسیا رشد میکند)
- موم زنبور عسل سوزان بک (Susanne Beck)
اطلاعات بهدست آمده از تحقیقات نشان میدهد کارکنان این کارگاه افرادی بسیار دقیق بودند، بهطوری که از یک اتاق برای تمیز کردن اجساد و از اتاقی دیگر برای نگهداری و مومیایی سازی استفاده میکردند.
دپارتمان مصرشناسی دانشگاه توبینگن در آلمان طی یک کنفرانس خبری گفت: «هنگامی که محققان ترکیبات مختلف شناسایی شده را با کتیبههای روی برچسبها مقایسه کردند، دریافتند هیچیک از ظروف آنالیز شده یک ماده واحد را نشان نمیدهند، بلکه ترکیبی از چندین ماده هستند.»
فیلیپ استاکهامر، استاد گروه باستان شناسی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ، در این کنفرانس اظهار داشت: «اغلب ظروف بررسی شده طی سالهای گذشته بسیار آسیبدیدهاند، اما یک مورد از آنها وضعیت بهتری نسبت بهسایر ظروف دارد. بنابراین میتوان گفت اگر بتوانیم ترکیب شیمیایی دقیق ماده موجود در این ظرف را شناسایی کنیم، احتمالا بهراز ساخت ماده مومیایی کننده دست خواهیم یافت.»
با این حال، تمام محتویات کشف شده در این کارگاه مومیایی سازی برای مومیایی کردن مردگان استفاده نشده است. برخی از آنها احتمالا برای حذف بوهای نامطبوع استفاده شده و با کاهش رطوبت روی پوست، بدن را برای مومیایی کردن آماده میکردند.
دانش شیمیایی مومیاییکنندگان شگفتانگیز است؛ زیرا میدانستند پوست مرطوب بلافاصله توسط میکروبها در معرض خطر قرار میگیرد. آنها میدانستند چه موادی ضد قارچ هستند و میتوان از آنها برای جلوگیری از گسترش باکتریها روی پوست استفاده کرد.
شگفتانگیزترین چیز این بود که مومیاییکنندگان از شبکههای تجاری پیچیدهای برای برای تهیه موادی که بومی آن منطقه نبودند، استفاده میکردند. این نشان میدهد که صنعت مومیایی کردن در دوران باستان یک تجارت فعال بوده است. آنچه که ما میتوانیم از این کارگاه مومیایی سازی هیجانانگیز بیاموزیم، بسیار فراتر از دانشی است که اکنون در دست داریم.