نیروی هوایی تایوان موشک ضد تشعشع هارم دریافت می‌کند

موشک ضد تشعشع هارم از جدیدترین خریدهای نظامی تایوان به شمار می‌رود که خشم چین را برانگیخته است. اما دلیل این موضوع چیست؟

تایوان کشوری کوچک در شرق آسیا است که از جزایر تایوان، پنگهو، کینمن، ماتسو و چند جزیره کوچک دیگر تشکیل شده و با ژاپن، چین و فیلیپین همسایه است. این کشور که امروزه از مراکز تکنولوژی به شمار می‌رود، بزرگ‌ترین سازنده و صادر کننده تراشه‌های نیمه هادی در جهان محسوب می‌شود و به جرات می‌توان آن را کشور سیلیکونی نامد.

این کشور مهد برندهای کامپیوتری بزرگی همچون ایسوس، گیگابایت، ایسر، ام‌اس‌آی و ا‌چ‌تی‌سی است. فاکسکان که بزرگ‌ترین سازنده تجهیزات الکترونیکی در دنیاست و TSMC که مجددا بزرگ‌ترین سازنده تراشه نیمه هادی قراردادی (سازنده تراشه برای کمپانی‌های فبلس همچون اپل که خود فاقد خط تولید هستند) به شمار می‌رود نیز ملیت تایوانی دارند.

تایوان علاوه بر اینکه در صنعت کامپیوترهای شخصی و سخت افزارهای کامپیوترهای رومیزی و همچنین تولید تراشه نیمه هادی بازیگر اصلی میدان به شمار می‌رود، با داشتن کمپانی‌های فاکسکان، پگاترون و ویسترون در زمینه مونتاژ تجهیزات الکترونیکی نظیر گوشی برای دیگر کمپانی‌ها همچون اپل و شیائومی نیز اهمیت فوق العاده بالایی دارد. پس جهان امروزی که مملو از گجت‌های کوچک و بزرگ با تراشه‌های مختلف است، بقای خود را وام دار تایوان است.

و اما از همان نخستین روزهایی که کمونیست‌ها در چین روی کار آمده و جمهوری خلق چین را ایجاد کردند، همواره تایوان را بخشی از خاک خود دانسته و خواستار الحاق آن به سرزمین اصلی خود بودند. دولت فعلی چین نیز بر این باور تاکید دارد و همچنان تایوان را بخشی از خاک خود می‌داند و معتقد است در نهایت روزی، حتی به واسطه قدرت نظامی، آن را ضمیمه خاک خود خواهد کرد.

چین پیشتر چندین بار با تایوان رویارویی نظامی نیز داشت که البته به دلیل پشتیبانی نظامی، سیاسی و مستشاری آمریکا از تایوان، همگی ناکام ماندند. با این حال تضمینی نیست چینی که روز به روز بر قدرت نظامی خود می‌افزاید، دیگر گزینه قوای نظامی را از روی میز برداشته باشد. از سوی دیگر تایوان نیز آموخته که همیشه آماده دفاع باشد.

تایوانی‌ها همیشه ارتش خود را در بالاترین سطح آموزش داده و از تجهیزات و تسلیحات به روزی استفاده می‌کنند. برای مثال بد نیست بدانید در جریان «بحران دوم تنگه تایوان»، نیروی هوایی این کشور جنگنده‌های آمریکایی F-86 سِیبر – Sabre خود را با موشک‌های هوا به هوای کوتاه برد آمریکایی AIM-9B سایدوایندر Sidewinder که به طور پنهانی از آمریکا دریافت کرد مسلح نمود و در جریان درگیری هوایی با جنگنده‌های میگ-17 چینی موفق شد تا نخستین شکار هوایی با موشک هوا به هوا در تاریخ را به نام خود ثبت کند.

این کشور بایستی بتواند در برابر حملات هوایی، موشکی و دریایی چین از خود دفاع کند. در زمینه نبرد دریایی این کشور ناوگان بزرگی از شناورهای رزمی شامل ناوشکن، ناوچه و ناوچه سبک در کنار شمار زیادی قایق موشک انداز و زیردریایی تهاجمی و همچنین کشتی‌های پشتیبانی است.

برای دفاع ساحلی نیز این کشور علاوه بر آتش‌بارهای راکتی و توپخانه‌ای، موشک‌های کروز ضد کشتی دوربرد هارپون – Harpoon ساخت آمریکا و هسیونگ فنگ 2 ساخت خود را در اختیار داشته که هر دو بردی زیر 200 کیلومتر دارند و فروصوت هستند. تایوان همچنین دارای موشک کروز ضد کشتی بومی دیگری به نام هسیونگ فنگ 3 است که 3 برابر سریع‌تر از صوت است و 400 کیلومتر برد دارد. این موشک با سرجنگی قدرتمند خود می‌تواند سنگین‌ترین شناورهای موجود در نیروی دریایی چین را نیز از پای در آورد. سوله‌های پرتاب این موشک‌های دفاع ساحلی در دل صخره‌های مشرف به آب‌ مخفی شده‌اند و موشک‌ خود را از دل کوه شلیک می‌کنند.

و در اما برای دفاع هوایی این کشور 129 فروند جنگنده بومی F-CK-1 چینگ کو و 55 فروند جنگنده فرانسوی میراژ 2000 مدل 5EI دارد که همگی جنگنده‌های چندمنظوره نسل 4 هستند. 58 فروند هواپیمای شناسایی و جنگنده آمریکایی نسل 3 F/RF-5E/F تایگر 2 – Tiger II نیز در نیروی هوایی این کشور حضور دارند که البته در سال‌های پایانی خدمت خود به سر می‌برند.

و اما نیروی هوایی تایوان 150 فروند جنگنده چندمنظوره آمریکایی F-16 فایتینگ فالکون – Fighting Falcon نیز در اختیار دارد که تا به امروز دست کم 42 فروند از آن‌ها به مدل F-16V بلاک 70/72 موسوم به وایپر – Viper که پیشرفته‌ترین مدل F-16 است ارتقا یافته و نسل 4.5 تلقی می‌شوند. مابقی آن‌ها همچنان نسل 4 به شمار می‌روند، اما قرار است تا سال 2023 همگی دستخوش ارتقای مذکور شوند. این کشور همچنین 66 فروند F-16V دیگر به آمریکا سفارش داده و به زودی آن‌ها را دریافت می‌کند.

قرارداد خرید F-16 تازه نفس که سال گذشته در زمان دولت ترامپ منعقد شد، شدیدا خشم چین را برانگیخت. و اما آنچه که سبب نارضایی بیشتر بیژینگ (پکن) گردید، فروش نمونه ارتقا یافته از موشک ضد تشعشع هارم به تایوان است.

موشک ضد تشعشع پرسرعت AGM-88 HARM که در ایران اصطلاحا با نام موشک ضد رادار شناخته می‌شود، به منظور سرکوب پدافند هوایی دشمن و هدف قرار دادن نشر دهنده‌های امواج الکترومغناطیس اعم از رادار، اخلالگر جنگ الکترونیک، ایستگاه مخابراتی و… می‌باشد.

موشک ضد تشعشع هارم در دماغه خود جستجوگری دارد که پس از یافتن منبع نشر امواج، روی آن قفل کرده و به سمتش هجوم می‌برد. اثرگذاری آن به قدری بالاست که در جریان نبرد خلیج فارس، ارتش عراق جرات روشن کردن رادارهای سامانه‌های پدافندی خود را نداشت، چرا که به محض ساطع شدن کوچکترین امواج، جنگنده‌های آمریکایی حاضر در آسمان که به هارم مسلح بودند، آن سایت راداری را در کوتاه‌ترین زمان هدف قرار می‌دادند.

و اما با گذر زمان و پیشرفت رادارها، موشک ضد تشعشع هارم نیز بروز شد تا از پس تهدیدات نوین به آسانی برآید. مدل جدید که AGM-88E AARGM نام دارد، از آخرین نرم افزار موجود بهره برده و قابلیت‌های نوینی دارد که حتی با خاموش شدن رادار، موشک همچنان به سوی آن می‌رود. همچنین در کنار جستجوگر غیرفعال جدید که با آن رادار را پیدا می‌کند، یک رادار موج میلی‌متری مجزا در دماغه خود دارد تا خود نیز به کمک رادارش روی هدف قفل و به روش هدایت راداری فعال به سمت آن پرواز کند.

این رادار موج میلی‌متری به موشک امکان درگیری با اهداف متحرک را نیز می‌دهد و به عبارتی AARGM را به موشکی همه منظوره تبدیل کرده که می‌تواند با هر نوع هدفی درگیر شود. سرعت موشک جدید همچون نمونه قبلی فراصوت و بیش از 2 ماخ (2 برابر صوت) است. موشک این سرعت خود را مدیون موتور راکتی سوخت جامد دو مرحله‌ای و بدون دود خود است.

در نمونه‌های پیشین موشک تنها از سیستم هدایت داخلی موسوم به اینرسایی بهره می‌برد، اما در مدل جدید سیستم هدایت ماهواره‌ای GPS نیز به آن افزوده شده است. موشک جدید قادر است تا با کمترین دخالت انسانی، با پدافندهای متحرک یک پارچه موسوم به IAD و همچنین سامانه‌های پدافندی که قابلیت خاموش شدن دارند نیز درگیر شود.

به لطف سیستم پیوند داده ماهواره‌ای (دیتا لینک)، موشک ضمن ارسال لحظه به لحظه اطلاعات تا پیش از برخورد به هدف، می‌تواند اطلاعات مربوط به محل دقیق هدف و یا تغییر هدف را از دیگر نیروهای خودی و به خصوص هواپیماهای مدیریت نبرد و جاسوسی الکترونیکی دریافت و به عبارتی در نبرد شبکه محور شرکت کند.

با این قابلیت‌های جدید نبرد شبکه محور که در مدل ارتقا یافته و جدید موشک ضد تشعشع هارم شاهد هستیم، می‌توان با رادارهای آرایه فازی (اسکن الکترونیکی) که یافتن محل اختفایشان به خودی خود سخت است نیز درگیر و آن‌ها را از بازی خارج کرد. موشک همچنین به قابلیت تشخیص دوست از دشمن مجهز است تا اشتباها نیروهای خودی را هدف قرار ندهد.

تحویل موشک ضد تشعشع هارم به نیروی هوایی تایوان این امکان را می‌دهد تا ضمن سرکوب سامانه‌های پدافند هوایی که چین در جزیره‌های تحت حاکمیت خود مستقر کرده، حتی کشتی‌ها را نیز هدف قرار دهد. هارم پیشتر نشان داده که می‌تواند روی رادار هواپیماهایی که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند نیز قفل کرده و آن‌ها را مورد هدف قرار دهد، به همین دلیل می‌توان برای سرنگونی هواپیماهای جنگ الکترونیک و آواکس نیز روی آن حساب کرد. البته برای هدف قرار دادن جنگنده اوضاع قدری فرق دارد؛ هارم سرعت لازم برای درگیری با آن را دارد، اما جنگنده بسیار چابک بوه و این شانس را دارد تا از دست هارم فرار کند.

نیروی هوایی تایوان یک موشک کروز هواپرتاب بومی به نام وان چِین نیز در خدمت دارد که برای هدف قراردادن اهداف ثابت در خشکی کاربرد دارد. این موشک از هدایت داخلی و ماهواره‌ای GPS بهره برده و 250 کیلومتر برد دارد. برد موشک به قدری است که اگر جنگنده‌های تایوانی آن را از میانه‌های تنگه تایوان شلیک کنند، می‌توانند اهداف مورد نظر در استان‌های فوجیان و گوانژو را مورد اصابت قرار دهند.

ترکیب موشک هارم جدید در کنار موشک‌های کروز هواپرتاب و همچنین جنگنده‌های مدرن F-16V به نیروی هوایی تایوان توانمندی بسیار بالا و بی‌سابقه‌ای برای ایستادگی مقابل چین و رویارویی با ارتش قدرتمند آن را می‌دهند؛ موضوعی که دولت چین ابدا بابت آن خشنود نمی‌باشد.

البته این به معنی دست بسته بودن چین نیست. این کشور از نظر کمی ده برابر بزرگ‌تر از ارتش تایوان است. همچنین تایوان در همسایگی چین است و فاصله بسیار کمی دارند. چین امروز در منطقه خود بسیار قدرتمند است و در قلمرو خود حتی برای آمریکا نیز لقمه گلو گیری محسوب می‌شود. از سوی دیگر حمله نظامی آخرین گزینه بیژینگ است، چرا که دیگری خبری از تندروهای ابتدای حکومت کمونیستی چین نیست و دولت فعلی آن بسیار محافظه کارانه عمل می‌کند. وابستگی‌های اقتصادی و فناوری کشورها به یکدیگر نیز از دیگر عواملی است که مانع لشکر کشی‌هایی مشابه سابق می‌شود.